________________
ત ૨ણ જૈન.
જે કન્યા ગુરૂકુળ.
* તરુણ જૈન ૪
હમણુાં મુંબઈમાં પેક ભરચક કાર્યક્રમ યોજાયા હતા. હેમાં સ્નાતિકા બહેનના પ્રયોગો જોઈ મુંબઈની જનતા મુગ્ધ બની હતી. માપણી બહેનને જે આ જાતનું શિક્ષણુ આપવામાં
આવે, બાળપણથી જ હેમને જે વ્યાયામ અને સ્વરક્ષણુની - 1, 11-૩૬
તાલીમ આપવામાં આવે તે આજે જે શારીરિક કંગાલીતતા અને ભીરતા દેખાય છે તે અદૃશ્ય થઈ જાય. સ્થળે સ્થળે ગુંડાઓના અત્યાચારોની બેગ બનતી હેના હેવા
મુંડાને છકકડ ખવરાવી હૈને નશ્ચત ધ્યાપી શકે, એટલું જ આપણા સમાજમાં શિક્ષણ માટે એકરાની જેટલી નહિ, પરંતુ અત્યારની જે પરાધીન દા તે ભેગવે છે. કાળજી રાખવામાં અાવે છે તેટલી કાળજી કન્યા માટે પતિ સાર્થના અને પતિ વિહોણા જીવનમાં તૈને માર્ય જે ભાગ્યે જ જોવામાં આવે છે, ઍકરાઓ માટે સ્થળે સ્થળે સહિમારીઓ ચાલે છે તે અવશ્ય દૂર થાય. છાત્રાલય, ગુરૂકુળ વગેરે નજરે પડે છે, જ્યારે કરીએ છ, મે એમ કહેવા માગતા નથી કે માર્યકન્યા મહામાટે એક પણ એવી સંસ્થા નહેરમાં હોય તહેમ વિદ્યાલયની નાતિકા ને માફક જ માપણd કન્યાઓને જણાયું નથી. કન્યાઓના શિક્ષણ માટે આપણે બેદરકાર
પણું ધનુષ્ય માણુનું, સંસ્કૃત સાહિત્યનું કે તે વિદ્યાલયમાં છીએ એ બાબત ઈષ્ટ નથી. કારણુંકે આજની કન્યા આવતી કાલે માતા બનવાની છે. હેનામાં સુસંસ્કારો અને શિક્ષણું
જે જાતનું શિક્ષણુ આપવામાં આવે છે એ જ જાતનું શિક્ષણ હશે તે હેના બાળકૅને તે વારસે મળશે. કાળક્રેનાં અપાવું જોઈએ. પરંતુ સ્વરક્ષણુ પૂરતું લાઠી કે શસ્ત્રનું જીવન ઘડતરમાં માતાને હિસ્સે મેઢ હાય છે. રાન માગ્ય પૂરતું ન્યાયામનું શિક્ષણુ અને ગૃહકાય
શિક્ષણુ વગર કંઈ પણુ રાષ્ટ્ર, સમાજ કે કેમ ઉન્નતિ માટે પાકશાસ્ત્રમાં પ્રવીણુતા, ભારત, રશીકg, ગુથણુ, સંગીત સાધી શકતી જ નથી. અને હૈમાં પક્ષુ સર્વદેશીય ઉન્નતિ અને વ્યવહાર પૂરતું ભાષા અને અક્ષરજ્ઞાન, મેટલી બાબતે સાપવી હોય તે કન્યા કેળવણીની ખૂબ જરૂરત છે. જો કે જરૂરી છે. આ ક્વતના શિક્ષણ માટે એક કન્યા ગુરૂકુળની આજે મ્યુનિસિપલ કન્યાશાળામાં અને ક્રોમાં શિક્ષણું આવશ્યકતા છે. આપવામાં આવે છે, પરંતુ હૈમાં ખૂળ ખામી છે, એ છે કે આવી સંસ્થામાં મા-બાપે પિતાની કન્યાને કન્યાએ જે ઉચી કૅળવણી લે છે, તે સમાજની સાથે શિક્ષણ માટે મોકલે કે કેમ એ એક પ્રશ્ન છે. છતાં રહેવું' હેને માટે મુશ્કેટ બને છે અને જે અધૂરી રૈવા પ્રયત્ન કરવામાં આવે તે એવી ઘણી કન્યા મળી આવે લે તે શિશુને અર્થ સરતો નથી એટલૅ હૈને માટે કે શરૂઆતમાં છોકરાની સંસ્થામાં પશુ મા-બાપે પોતાના એવા ધારણ ઉપર શિક્ષાને કાર્યક્રમ ચા જોઇએ કે છોકરાઓને મોકલતા વિચારતા હતા. પરંતુ અત્યારે તે હેના જીવનમાં કોઈ પણ જતની મુશ્કેલી નડે નહિ અને પરિસ્થિતિ નથી. પિતાની ઉન્નતિ સાધી સમાજને પશુ પ્રગતિ તરફ વેગ આપે પ્રશ્ન માત્ર એટલે જ રહે છે કે કન્યા ગુરૂ કુળ મટે પ્રગતિમાન સમાજ તરફ આપણે જરા નજર
ફંડ કયાંથી લાવવું? માપણે સમાજ છોકરાની શિક્ષણ દોડાવી તે માપશુને શિક્ષણુ માટે પબ શિખવાનું મળી. સંસ્થામા પાછળ ગભગ બે લાખ રૂપીયા પ્રતિવર્ષ ખર્ચ ત્યાં છેકરાઓ માટે જેટલી શિક્ષણની કાળજી ૨ખાય છે કરે છે. એ અડસટ કાઢવામાં આવ્યો છે. જે સમાજ તેટલી જ કાળજી કન્યાઓ માટે પશુ ખાય છે. છોકરાને શરાઓના શિક્ષણ પાછળ પ્રતિવર્ષ બે લાખ ખર્ચી શકે જે કાતનું શિક્ષણું મળે છે તેવું જ છોકરીઓને પશુ શિક્ષણ
છે છે તે શું છેકરીઓનાં શિક્ષણ માટે દશ વીશ હજાર જેવી આપવામાં આવે છે. તદુપરાંત વ્યવહારિક એટલે કે ગૃહ રકમ ન ખચીજ કે રોમે નવા જોગ નથી, પરંતુ તે કાર્ય, પાકશાસ્ત્ર, ભરત, શીવણુગુ થયુ અને સ્વરક્ષg માટેની
તરફ લક્ષ્ય ખેંચવાની જરૂર છે. આપણે ત્યાં અનેક કાનતાલીમ પણુ અપાય છે. આવી કન્યાઓ ત્યારે ગ્ય ઉમ
* વીર છે હૈમના લયમાં એ વાત હસાવામાં આવે તે માં આવે છે ત્યારે ગમે તેવા સંચાગેાની હામે થવાની હેનામાં તાકાત હોય છે. તે કેઈથી ડરતી નથી. અને દાનનો પ્રવાહ જે નિરર્થક રીતે કહી રહ્યો છે તે છોકરીની પિતાના આત્મવિશ્વાસથી આગળ અને માળ ધપતી તય શિક્ષણુ સંસ્થા તરીકે જાણી શકાય અને આદર્શ બેક કન્યા છે. આર્ય સમાજની કન્યાકેળવણ્ય માટે પ્રખ્યાત સંસ્થા ગુરૂકુળ ઉમું કરી શકાય, આર્યકન્યા મહાવિદ્યાલય” વહેંદાની આ વર્ષે સ્નાતિકા અમે ઈચ્છીએ છીએ સમાજના માન્ય નેતા પિતા" થયેલી પ્લેનનુ મઢળ મુંબઈ ખાતે આવ્યું હતું અને લક્ષ્ય કન્યા કેળવી તરફ કેંદ્રિત કરી કન્યા ગુરૂકુળ ઉભું હેમના વિવિધ પ્રકારના સંગીત, ગરમ, વ્યાયામ, ધનુષ્ય કરે, અને તે દ્વારા કન્યાઓને સમુચિત કેળવણી આપી બા, ઇશ, તહેવાર, ભાલા, બંદુક અને વ્યાખ્યાને માટે તેના આશીર્વાદ મેળવે.