________________
સેમવાર તા ૫-૧-૩૧
મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ પત્રિકા.
પાવતા તરફ અાંખ મીંચામપ્યાં કેમ કરતા કરો ! “પુનર્લગન કરેનારી વિધવાએ સમાજમાં હીતમ છે ખરી,” એમ અભિપ્રાય આપી દે એ યુગયુગથી સ્ત્રીઓને પિતાની ગુલા
મીમાં અભૂાવનાર પુષવર્ગને માટે ભલે સહેલું હોય, પણ નર wત કદી સુખી હશે, અહી હાલતી સ્વચ્છેદથી, વિદુર નતાં સહુચરી વિના તરફડતા વગાત્માને શાન્તિ આપવા પણ નારીને રોવા વિના નહીં; કેમમાં બી કંદ,” રમશોનમાંજ સાઢાં નક્કી કરી “સંસાર માંથી પ્રયાણ કરવા
ar૫૨ બનનાર એ પુરૂષ વર્ગ પોતાની એ હીષ્ણુતમા માટે ‘જન ' પત્રના તા ૨૧-૧૨-૩૦ ના મુકત " જન સી જી આપે છે ? બાળ વિધવા માટે સંયમન મામ વિધવાઓને પ્રથમ * એ શિર્ષક બુમ લેખ વાંચી કે માને ચીંધનારે કે વિધવા અને ઉદ્યોગ માશ્રમે કઢવાની અને પ્રેમ કરે : “ હમે પુરુષ સ્ત્રી જીવનના પ્રશ્નોની ગયો સૂચના કરનારાઓ અને લગ્ને કુંવારા મગાતા વિધુર શા માટે કરતા હશે ? ''
" માટે અમને સાઠ વર્ષે પણ જેઓની વિષયકાલય થઈ
હેતી નથી એવા વરરાજા એને માટે રખાવી યાજના ધડ“ વડાદરા ખાય’ કુમાર ખાશ્રમમાં ત્રણ જન ગુજરાતી વાને તૈયાર છે ખરા ? અહેજ ૫ ભરતા છેડયા સિવાય વિધવ, એ પુનર્લગ્ન કર્યા છે *' મેં સમાચાર જાણી ** જન મે એ કહેવા માગીએ છીએ કેઃ એના કનૈની દ્ધિાવિધવા એના પ્રથમ દિવસે દિવસે વધુને વધુ મીર થd જય પાર્ક કરેલા પહેલાં એ નતિ તરફ આપણે કય દ્રષ્ટિએ છે.” એમ આ૫ણુને લાગે છે. મૂયાર સુધી સૂચના કે નેહાએ છીએ, તે વિચારવાની અને આપણું દ્રષ્ટિબિ૬ ફેરવવાની અમલ માં મુકેલા ઉપાય નિબળી ગયા છે એમ માપયુને પ્રથમ જરૂર છે. મા પા દ્રષ્ટિબિનુ ફરતાં રામા મન માલે સમજાય છે અને દેવે શું કરવું છે એ પ્રશ્ન માં પણ સ્વામે બધા વિકટ અને ગંભીર ન િજ લાગે.”
--આ પણે આશા રાખીએ કે; “વર્તમાન જાગ્રત મીત્ય પુનર્લગ્નના પ્રશ્રન પરત્વે “જન * કમરના ભીપ્રાય આપી સાન 3સાથે તે પહેલાંજ આપણે સમાજના Rધીએ ?
એ મદ્રના મને ‘માનવતા’ની દ્રષ્ટિએ જોતા થઈએ ! અને –ખાદી જનને ય કાટે તે સંસાર નદિની સીજીવનના પ્રશ્નોની ચર્ચા ‘સાર્થ'ની દ્રષ્ટિએ નહીં ૫ણુ યુગ દિશામાં ન હોય, પરિસ્થિતિને અંગે વિધવાઓ પુનર્જન યુગથી ગુસામીમાં સમતા એ મા પણૂા પ’મના જીવનવિકાસ’ કરે એ ભલે સુખ્ય હાય, ગર્ભ હત્યા કે અણુ દુવા કરનારી ની વાર્તા'ની દ્રષ્ટ્રિએં કરતાં શીખી જાએ [* વિધવાની અપેક્ષા એ પુનલગ્ન કરેનારી વિધવા ભલે એ ૫૫ કરનારી લખાય, વિષયમાં રગદોળાતી કે પૈસ્માના જોધપુર રાજ્યના સાંડેરાવ શા મમાં એક બાળકને તુલનામાં બીજા પતિના ગૃહીણી બનેલી વિધવા મળે છી ખાનદાનીના ખપ્પરમાં ભીમ અપાયાની કરુણ કથા " જન' અશ્લેિષાદ્ર' હોય, hitવાર સમાજને કે ખ્યાતને એ કામ પત્રના તાઃ ૨૮-૧૨-8 નાં "કમાં છપાય છે, કામાં અત્યંત મુઝવનારૈ લાગતાં ભલે તેને કદાચ વિધવા વિવાહના કથાને સા૨ મા મ છે: છુટ પણ મુકવી પડતી હોય, તે પણુ ખાદશ ગમાયત કે “ સાંડેરાવ ગામમાં ખુડાલાથી રાજા પરણુવા માગ્યા માઇશું નવું નાતિક સુખને ઉચ્ચ શિખ ઉ૫ર રાપી હતા, વરાન માંદાજ હતું કે, લગ્નનાં દિવસે માંદા થયા છે થકૅજ નહી. અને તે કિધવાને પુનર્જન્મનું કસ્તાની તે શું પણુ ગમે તે હે, "ક્યુ પિતાની વધારે બગડતી દશા જોઈ યુવકે કુંવારી બાળાને પ, સ‘સરમાં પડવાની સલા વાપી શકે ‘ ચવરી માં આવવાની ના પાઢી, કન્યાએ ૫ણુ પિતાની નહી, કથનનું તcપ' એ છે કે સમાજ કે કિતએ મનછા પ્રગટ કરી. બુ... પણ વરરાજાના બાપનું કપાઈ પિતાના સંરક્ષાણુને અર્થે , માલિક સુખને અર્થે નૂતી ભૂખને જતું નાક તેને સ્થાને રાષ્ટ્રવ્યા માટે હદ કરી વરને ‘ ચરી માં લીધે પડેલાં ગાભડાં પુરાને ભલે ગમે તેવાં થીગડ્યું ? પરંતુ લાર્વી, જેમ તૈમ કરી ફેરા ફેરવી લીધા. પછી ......પછી. તેને પરમેશ્ય શ્રાદશ" તે નજ બદલાય,*
દૈવ રૂ. વસૈયાજનને સુમનીઆ થઇ ગયે. ડાકટરના હાથ -આર્યાવ અને જેના પર મેચ માદર્શ એજ હેઠા પડયા, અને વરરાજા પર ક સીવાવ્યા. અને... અને કે; “ વિધવાને પુનર્લગ્ન કરવાની તો શુ પશુ 'વારી બાળાને એક નિર્દોષ બાળા વિધવા બની...... અને મૉડ્યુ પામેચાના પણુ સમારેમાં પડવાની સલાહ માપી શકે ન.” પરંતુ અા વારસદ: રીના કપાઈ જતાં નાકને બચાવવાની ખાતર તેના આ જાતિને માટે, પુરૂએ માટે પરમારણ્ય આદર્શ શ શ . કહેવાતા સાસરામાં તે કહેવાતી વિવાને જઈ ગયા,"*
ઓ જીવનના પ્રશ્નોની ચર્ચા અને ઉદ્રા પદ્ધ કરનારો-પુરૂષ વર્મ માપણે જન સમાજને અને તેના સુત્રધાને પુછીએ પિતાના પગ નીચું બળતું પ્રથમ નાની તકલીફ જેવા હોત તૈ કે આ બાળા વિધવા ગણ્ય ખરી ? મા કહેવાતી વિધવાના કેટલું સારું' ! આપણી માફક આ એ પણ્ “મનુષ્ય” છે, જીવનના ૫ગુઢકથા પ્રશ્નને કાપણી પાસે સૈ જવાબ છે ? તેમને હૃદય અને મન હોય છે. તમે સુખે દુ:ખતી લાગણી શાસ્ત્રના આધારે ઢાંકનારા અને ભૂતકાળમાં ગોથાં ખાનારાએ અનુભવે છે. તેમને વૃત્તિએ સતાવતી હશે. અને તેમને પણ આને શો ઉપાય સૂર્ય છે ? માત્માની બુ ખ જેવું ક હ ! એ બધુ' ખાપરે કેમ ભૂલી જતા હોઈશુ? ચારિત્રછ થઈ કલંકિત બને તેમાં “ વ્યક્રત એ સમાજનું એક અંગ છે, સમાજ * ૐકલી સ્ત્રી જ જવાબદાર છે ? એ આ પુનલન કરે ક્રિતને ન્યાય માપવા અને તેને થતા અન્યાય પ્રસંગે તેની તેમ પાશયતાનાં દર્શન કરનારા તેની સાથે જોડાનાર પુરૂલતી પકખે ઉભા રહેવા નૈતિક રીતે બંધાવ્યો છે, જે સમાજ