________________
અત્ દર્શન અને ઈશ્વર
અહંત દર્શન અને ઈવર. લેખક:-મણીશકાળીદાસ વિશાસ્ત્રી (જામનગર)
(ગતાંક પૃષ્ઠ ૧૭ ફી અનુસંધાન.) દે તેમના પર પુષ્પ વૃષ્ટિ કરે (અચેત પુ) સુગધીયે વરસાદથી પૃથ્વી પણ શીતળ રહે. કેશ, નખ પ્રભુને ઉગે નહિ. દેવો પણ તેમની આજ્ઞાનું નિરંતર પાલન કરે, તુ પણ અનુકુળ રહે, સમવસરણમાં ત્રણ ગઢ રહે, પ્રભુના ચર્ણ સ્પર્શથી સુવર્ણ પુષ્ય વિકસે, ચામર, રત્નાસન, ત્રણ માન૫, મણિમંડિન પતાકા અને દિવ્ય અશોકવૃક્ષ તેમની સાથે જ રહે. - આ અહંત દર્શનનાં ઈશ્વરનું નિરૂપણ છે. આ સ્થિતિમાં અહં દર્શન ઈશ્વર સ્વીકારે છે. આત્માની આ જીવનમુક્ત સ્થિતિ કહો કે સર્વજ્ઞ કહો (કેવલી કહો) તે છે. સર્વજ્ઞ હેવા છતાં અહીં અર્હત્ દર્શન સર્વજ્ઞનાં શરીરનો સ્વીકાર કરે છે. માત્ર તે શરીરની તેમને કોઈ પણ પ્રકારની ગરજ નથી, તેજ વિશેષતા છે. તેમજ દેહ શરીર પણ અપૂર્વ સહસ્ત્ર સૂર્યવત કાંતિમાન હોય છે. પછી જે સમયે અઘાતિ કર્મનો સંપૂર્ણ ક્ષય થાય તે જ ક્ષણે તેમનું એ પાર્થિવ શરીર પણ વિરામ પામી જાય છે. આ સ્થિતિને અનિર્વચનીય અવસ્થા અથવા તો સ્વભાવ સ્થિતિ કહીયે તે હરકત નથી. જીવની સાંસારિક આયુષ્યની પણ તે સમયે અવધિ પૂર્ણ થાય છે. અઘાતિ કર્મને તે ક્ષણે સંપૂર્ણ ક્ષય થતાં આ જીવની અંતિમ ઉત્તરમાવસ્થા છે. આવી પરિસ્થિતિ પ્રાપ્ત આત્મા સિદ્ધ તરીકે ગણાય છે. તીર્થકર અને સિદ્ધ બંને વસ્તુતઃ મુક્ત જ છે.'
દ્રવ્ય સંગ્રહ કાર સિદ્ધના સ્વરૂપનું લક્ષ કરાવતાં એક મૌલિક સૂચના કરે છે.
न छ कम्म देहो, लोया लोपस्स जाणओ दृट्ठा पुरिसा यारो अप्पा, सिद्धोगहलोयसिरित्थोनस्वास्टकर्म देहः लोकालोकस्य शायक दष्टा, पुरुषाकारः आत्मा सिद्धः ध्यायेन लोक शिखरस्थ।
આ શરીર એ આઠ કર્મને આભારી છે. પણ તેનું શરીર સિદ્ધોને રહેતું નથી. સિદ્ધ પિતે કાલેકનાં દૃષ્ટા અને જ્ઞાતા હોય છે. નિશ્ચય તયની દષ્ટિએ સિદ્ધો સંપૂર્ણ વિદેહી હોવા છતાં પણ વ્યવહારવશાત્ આત્મ પ્રદેશ–પુરૂષાકાર માત્ર હોય છે. આ આત્મપ્રદેશ તેમના છેલ્લા પાર્થિવ શરીરની અપેક્ષાએ કિંચિત ન્યુન ૨/૩ હેાય છે અને કાકાશને શિખરે તેમની સ્થિતિ છે. જ્યાં ચિર સ્થિર અનંત અલેક છે. આ ભગવાન પોતે પોતાના જ્ઞાન, દર્શન, વીર્યના સુખમાં રમણ કરે છે. આ જગતની કાર્ય–કારણુ પરંપરા તેમને સ્પર્શ કરી શકતી નથી, તેમના સ્થાનને સિદ્ધશિલા એવું વ્યવહારથી નામ આપવામાં
