________________
તમરણે નાહમલમ. तत्स्मरणे नाहमलम्
ખંડ કાવ્ય
લેશ્રી. વીરસુત. ચમત્કૃતિ. ધર્મવિજય અને કાવ્ય પ્રતિભાના એ સાતમી શતાબ્દીના હર્ષ યુગમાં સંતતિના શ્રાપે થયેલ રક્તકઢને સૂર્યસ્તુતિના સે લેક રચતા નઈ કરી પંડિત મયુરે લોકોને આકર્ષ્યા, એના જમાઈ વિદ્વાન બાણે અંગછેદ કરી ચંડિકાના ગાનમાં પુનઃપ્રાપ્તિ જનતામાં ચમત્કૃતિ ફેલાવવા કરી. અને પછી આ વિદ્વાન પંડિતે અહંતામાં રાજસભામાં જિનેની ઠઠ્ઠા કરવા માંડયા. શ્રાવકસચિને આ ખુંચ્યું. આચાર્ય માનતુંગને એમણે વીનવ્યા. “દેવ ! શાસનની ઠેકડી અટકાવો” સાધના છેડીને આચાર્ય સભામાં આવ્યા. ભૂગર્ભમાં લેહશંખલાએ જડાઈ “ભક્તામર રચ્યું, કરબંધન તોડ્યાં. એ ધર્મપ્રભાવનું આબેહુબ રસમયવર્ણન આ ખંડકાવ્યમાં રજુ થાય છે – અન–યાં છે વર્ચસ્વ જેનોનું, ક્યાં છે ચમકાર કોઈને; પ્રતિભા, જ્ઞાન, પાંડિત્ય, કેવળ છે એક દ્વિજમાં. ૧
વાણારસીને નૃપ આજ ભાખે શ્રાવક ઉભા ત્યાં સુણી કેમ સાંખે? વિદ્વાન બાણ તણી છાતી આજે
ફુલાય હર્ષે વિજયી વિરાજે. અન–હર્ષદવે કીધી આજ્ઞા, પાળવી કહે કેમ રે!
બન્યા સવે વિચારમગ્ન, દ્વિજ દ્વેષી શું ઉચરે? ઉપે– જૈનેતરે બ્રાહ્મણ આજ ઈછે,
પુરે નહિ જૈન નૃપ કૈક વાં છે; નિજધર્મ ઉો પરધર્મ નીચે,
કહી લડે સર્વ કરતા તમાસે. અન–રિદ્ધિ, સિદ્ધિ, નીતિ, બુદ્ધિ, જ્ઞાન સંસ્કાર સંપદા.
કલાર્થીનેય દાનેશ્રી, શેભાવે હર્ષ પર્ષદા. ઉપે– સભામહીં સહન આસનો સહ,
પંડિત, વિદ્વાન થકી ભર્યા બહ; નથી કેઈ જેને મુનિરાજ હાજર, ઉત્તરવાળી સતિષે રાજન.
