________________
જાદુઈ ચિમત મળ્યા ચહેરા સાથે. દોરડા કૂદતી કૂદતી. હા કાકા, દરેક ખાણું પહેલાં અને રાત્રે મેરી તેમની પાસે પહોંચી ગઈ અને બોલી, “તમારે સૂતા પહેલાં.” આભાર, સર !'
એ તો બહુ સારું કહેવાય. તું એક પ્રાર્થના શા માટે?” તેમણે પૂછ્યું.
ગાઈ સંભળાવીશ? મારે સાંભળવી છે.” “મને મિત આપવા માટે, સર’
મેરી ઘૂંટણિયે પડી, આંખો બંધ કરીને પ્રભુએટલા જ માટે ભારે આભાર તું માને તે પ્રાર્થના ગાવા માંડી. મહાત્માએ પણ તેમાં સૂર કેવું સરસ ? પણ મને “ સર કેમ કહે છે ?” પૂરાવ્યો અને છેવટે મેરીની સાથે “આમેન' કહ્યું.
તો હું તમને શું કહીને બોલાવું, સર?” મેરીએ આશ્ચર્યથી આંખે ખેલીને પૂછ્યું, મને ‘કાકા’ કહે તેટલું જ પૂરતું છે”
“તમને અમારી પ્રાર્થના કેવી રીતે આવડી, “આભાર, કાકા.'
કાકા? તમે પણ ક્રિશ્ચિયન છો ?' સરસ હવે મારી વાત સાંભળ, મને હમણું “ના, હું હિન્દુ છું. પણ સાચો ક્રિશ્ચિયન બનવા થોડી નવરાશ છે. મારી સાથે વાતો કરવા તું થડી હું ઈચ્છું છું.' વાર અંદર આવીશ?'
કાકા, તમે હંમેશા કઈ પ્રાર્થના કરો છો ?'
“હંમેશ “રામ, રામ, રામ! એમ મનોમન જરાપણું અચકાયા વિના મેરીએ તેમનો હાથ રટતે રહું છું. મારી પ્રાર્થના એ છે.' પકડી લીધે અને અભિમાન નર્વક પગથિયાં ચડી; મેરીએ પડઘો પાડયો, “રામ, રામ, રામ.” એક મોટા ઓરડામાં તેઓ ગયાં – પહેલી નજરે રામના નામ સાથે મહાત્માની આકૃતિ મેરીના જેતા ઓરડો ખાલી જ ૯ ગે. જમીન પર એક હૃદયમંદિરમાં કંડારાઈ ગઈ સફેદ જાજમ બિછાવેલી હતી એક ખૂણામાં અર્ધ- “મેં તારું નામ સાંભળ્યું કે તરત મને પેલી ચંદ્રાકારે ગોઠવેલા લંબગોળ તકેયા હતા. મહાત્માએ કવિતા યાદ આવી. મેરી નામની છોકરી પાસે એક મેરીને તેમાંના એક પર બેસવા કહ્યું. અને પોતે નાનું ઘેટું હતું એવી વાત જેમાં છે તે. તારી પાસે બીજા એકની બાજુમાં પલાંઠી વાળીને બેઠા. તેમને નાનું ઘેટું છે?' પલાંઠી વાળતા જઈ મેરી | પ્રયત્નપૂર્વ પલાંઠી “મારી પાસે હોય તો મને ખૂબ ગમે પણ હું વાળીને બેઠી.
રહું છું ત્યાં રાખવું મુશ્કેલ છે. મારી પાસે તેને બદલે તેને વિનય જોઈને મહા નાએ આનંદથી કહ્યું, એક બિલાડી છે તેનું નામ રામ' પાડ્યું છે.' વાહ. તારું નામ શું છે ?”
બિલાડી હોય એ પણ સારી–હવે જે તારા મેરી–મારું નામ તદન સામાન્ય છે કાકા.” . માબાપ તારી ચિંતા કરતા હશે. ટોમ પણ તારી
ના, ના. સામાન્ય શે ? એ તો તમારી રાહ જોતો હશે. આજે ઘેર જતી રહે. કાલે પાછી રાણીનું નામ છે.”
આવજે, આજને સમયે જ. ટોમને સાથે લાવજે. મેરી ખુશીથી પ્રફુલ્લિત થઈ. પિતાના માથા લાવીશને? મારે એને જેવો છે.” પર તાજ હોય એવી કલ્પના તેને આવી ગઈ.
મહાત્મા મેરીને આંગળી પકડીને બહાર લઈ ઈસુની માતાનું પણ એક નામ છે.” ગયા-ત્યાં વિનયપૂર્વક કેટલાક જણ ઊભા હતા—
મેરી ઉ૯લાસસહ પિતાના માથાની આસપાસ મહાત્માએ કહ્યું, “આ દીકરીને થોડાં ફળ આપ તેજોવર્તુળની કલપના કરવા લાગી.
અને ઘરે સલામત પહોંચે તેવી વ્યવસ્થા કરે.” “તું બહુ ડાહી છોકરી હવે એવું લાગે છે. તું ફળની ટોપલી લઈને ઘરે પહોંચતાની સાથે જ નિયમિત પ્રાર્થના કરે છે ખરી ?”
મેરીએ પોતાનાં માતાપિતાને કહ્યું, “ગાંધી કાકાએ २८६
[ બુદ્ધિપકાશ, ઓગસ્ટ ૧૯