________________
ઇન્શ્યોરન્સ વગેરે બધું જ છે. કલકત્તામાં એક નાનું ડોકટરે થોડીવાર ભવ સંકેચી રાખ્યાં. પછી સરખું મકાન પણ બંધાવી દીધું છે. અવની મરી ધીમા અવાજે બોલ્યા, “મેં તે પહેલેથી જ કહ્યું જાય તે રમાને રસ્તાની ભિખારણ તો નહિ જ હતું કે કોઈ મોટી હોસ્પિટલમાં દાખલ કરાવી પૂરી બનવું પડે. કરકસરથી રહે તો સાત-આઠ વર્ષ તે તપાસ કરાવી લે. આમ તે ઘેર પણ થઈ શકે, ખૂબ સહેલાઈથી પસાર થઈ જશે.
પણ ખર્ચ વધારે થાય.’ તેપણુ અવનીએ થોડા દિવસ વધારે જીવવું રમાએ જવાબ આપ્યો, “શું શું કરવું પડશે, કહો.” જરૂરી છે. રમાએ આ પંદર વર્ષ એના પર નિર્ભર “બ્લડ, યૂરિન, સ્કૂલ તપાસવાં પડશે. માથાને રહીને નિશ્ચિંતતાથી પસાર કર્યા છે. જે એ ના એકસરે લેવો પડશે.” બચે તે રમા માટે આખી દુનિયા શૂન્ય બની જાય. “સાર એમ રાખો.” ઘર સંભાળવું એના માટે મુશ્કેલ બની જશે. એ ' “કાલે હું એક કંસલટંટને સાથે લેતો આવીશ. ગાંડી થઈ જશે.
પછી બધી વ્યવસ્થા થઈ જશે.” નહિ, એણે જીવવું પડશે. સારી રીતે જીવવું એ બરાબર છે,” રમાએ કહ્યું. પડશે. ઓછામાં ઓછું દશ વર્ષ સુધી.
ડોકટરે આગળ કંઈ કહ્યું નહિ. ઈજેકશન અવનીએ ધીરે ધીરે રમાને એક હાથ પકડો, આપી દીધું. : “ડોકટર તો હજી ન આવ્યા?”
આટલી વાર પછી અવનીએ ધીમે ધીમે કહ્યું, * “ આવવાના છે. આવતા જ લાગે છે.”
“ગમે તે થાય, કંઈક કરવું તે પડશે જ, ઠેકટર ' ' ક્યાં છે?'. .
સાહેબ.” દાદર પરથી બૂટને અવાજ સંભળાય છે.” ડોકટર ઊભા થતાં બોલ્યા, “તમે ચિંતા ન થેડી આગળ જઈને જેને.”
કરે. હું બધી વ્યવસ્થા કરી દઈશ.” “ જરૂર નથી, આવી ગયા છે.”
અવની આંખો મીંચી સૂઈ રહ્યો. રમા ડોકટરને એક લાંબો શ્વાસ મૂક્તા અવનીએ કહ્યું, “ડોકટર
કટર વળાવી આવી ફરી અવનીના ઓશિકા પાસે બેસી હવે કરશે પણ શું ?”
ગઈ એક ઘેર શ્વાસ લઈ એ ધીમે ધીમે અવનીનું એક ઇજેકશન આપીને સુવાડી દેશે.” માથું દબાવવા લાગી. “એય સારું. તકલીફ તે ઓછી થશે.'
રમાને ખબર છે કે અવની થોડી જ વારમાં
ઊંઘી જશે. ઊંઘમાંથી ઉઠાડીને બપોરના ખાવાનું તકલીફ ઓછી થતી નથી. તકલીફની અનુ
ખવડાવવું પડશે. એ પછી એને ફરી ઊંધ આવી ભૂતિ ઓછી કરી દેશે. હવે કોઈ મોટા ડોકટરને
જશે. ઊંઘની આ બેશી લગભગ બે દિવસ ચાલશે. બતાવ્યા વિના નહિ ચાલે એમ લાગે છે.”
એ પછી ધીરે ધીરે એ ફરી સાજો થઈ જશે. થોડા રમાએ પલંગ પાસે એક ખુરશી લાવીને મૂકી. દિવસ સારી રીતે પસાર થઈ જશે. ફરી પાછું એક ડૉકટર આવ્યા. સાથે જતીન, અવનીને ભાઈ હતો. દિવસ અચાનક દર્દ ઊપડશે. “ફરી દર્દ શરૂ થઈ ગયું?”
થોડીવાર પછી ઉન્મેષ સ્કૂલમાં જશે. જે કંઈ આંખો પહોળી કરી ડોક્ટર તરફ જતાં અવનીએ થઈ શકે એ બનાવીને એને ખવડાવવું છે. અત્યારે ગરદન હલાવી.
ઉન્મેષ માસ્તર પાસે ભણી રહ્યો છે. રમાએ કહ્યું, “ગઈ કાલ રાતથી સખત દુખાવો આ રૂમમાં એ એકબે વાર આવ્યો હતો. પણ શરૂ થયો છે. આખી રાત ઊંઘી શક્યા નથી.” રમાએ એને ધમકાવીને અભ્યાસ ખંડમાં મોકલી બુદ્ધિપ્રકાર, જન '૬૯ ]