Page Text
________________
૪: બુદ્ધિપ્રકાશ એ પોતાની દાલતને લાત મારવા જેવું છે. ઉર્દૂ કે ફારસી યા અરીસે આયે હૈ, હિંદીસે નિકાલ બાહર કરી એવી વસ્તુ નથી જે હિંદીની છાતી ઉપર ચડી બેસે દિએ જાયં.” અને તેને નુકસાન પહોંચાડે. બીજાને પાડીને પોતે હિંદની ભિન્નભિન્ન ભાષાઓમાં અરબી ફારસી મેટા થવાનો વિચાર વિચિત્ર છે.
મૂળના શબ્દો દાખલ થયા છે, તેના એતિહાસિક આજે હિંદીના કેટલાક કદર પક્ષકારો આ કારણે છે. એને આજે મિટાવી શકાય એમ નથી. સંકુચિત ખ્યાલમાં એટલા આગળ વધ્યા છે કે મિટાવવાની જરૂર પણ નથી. એ શબ્દોએ પણ હિંદીમાં વપરાતા અરબી કારસી મળના શબ્દોનો આવીને આપણી ભાષાને સમૃદ્ધ જ કરી છે. અને પણ ત્યાગ કરવાની વાત કરી રહ્યા છે. ગયા
આજે એ શબ્દો જે આપણી ભાષાઓમાં ચાલતા મેમ્બરની ૬ઠી તારીખે બસ્તી મુકામે મળેલા ઉત્તર
હોય તો તેનું કારણ એ નથી કે એ શબ્દોના અર્થ પ્રદેશીય હિંદી સાહિત્ય સંમેલનના પ્રમુખ તરીકે
વ્યક્ત કરતા શબદો સંસ્કૃતમાં નથી, પણ ગમે તે શ્રી બાલકૃષ્ણ શર્મા, ‘નવીને' જે પ્રવચન કર્યું હતું કારણે એ શબ્દ આજે આમજનતામાં વધારે તેમાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે
પ્રચલિત છે એ છે. “શશિ-શીકર' અને “નીહારમુક્તા”
કોણ સમજશે ? “ગરલ“કાલકૂટ’ ‘જગુલ' ભલે હમારે ઉ૫ર ચહ આક્ષેપ લગાયા જા રહા હૈ કિ હમ અનુદારતા બરત રહે હૈં. હિંદીસે ઉર્દૂ શબ્દકે નિકાલ
કેશમાં રહ્યા, પણ આફતને વખતે ગાંધીને ત્યાંથી ઝેર” કર બાહર ફેંકનેકા પ્રયાસ કર રહે હૈ. હિંદીમેં યહ આંદો
લાવીને જ ખાવું પડશે; અને શ્રી શર્માજી એક વાત લન ક્યોં હો જબકિ અન્ય પ્રાદેશિક ભાષાઓમેં યહ ભૂલી જાય છે કે “રંગમ'ને સ્થાને એમણે જે આંદોલન નહીં ચલ રહા હૈ? મુઝે, હિંદીભાષી હોતે શબ્દોને ગંજ ખડક્યો છે, તે બધાના અર્થમાં ભિન્ન હુએ ભી ઉસ આંદોલનકા પતાં નહીં હૈ. હાં, મેં એક છે. એવી સૂમ અર્થચ્છા બતાવવા માટે પણ એસા વ્યક્તિ કે જે અનાવશ્યક ઉર્દૂ શબ્દજી ઠંસઠાંસકો જુદાજુદા શબ્દો વાપરવા પડે છે એ એમના જેવા કત્રિપણ, અત્પાદુ એવં અસાધુ માનતા . મેરી સાહિત્યના માણસના ખ્યાલમાં કેમ ન આવ્યું ? સસઝમેં નહીં આતા કિ મૈ “જહર' ક્યાં પિયે જબકિ મેં
એમનાં વચનમાં જે તીખાશ છે, જે દ્વેષની ઝાંઝ ગરવ', “વિષ', “હલાહલ', “જાંગુલ’, જે ચાહું, પી સકતા
છે, તે ભાષાને લગતા પ્રશ્નની ચર્ચામાં અસ્થાને છે. હું? યહ ભી મેં નહીં સમઝ પાતા કિ મેં “શબનમ ક્યોં થા જબકિ મૈ તુષારકણ “શિશીકર', “નીહારમુક્તા,
એમણે જે ભાગ લીધો છે તેનો પ્રયોગ આજ ઔર ‘ઓસબિ પી સકતા ઇ ...મેં “ગમ કે પહેલાં મરાઠીમાં શ્રી સાવરકરે અજમાવી જોયે છે. થકર કયો પદ્ધ જબકિ મુઝે “શોક, “ખ”, “ખેદ, અને તે કામયાબ નીવડ્યો નથી. એમને પણ નીવડકલેશ”, “સંતાપ, આતિ, યથા”, “વેદના', 'અવસાદ, વાને નથી. એઓ એમ કરીને હિંદીને કૃત્રિમ, અગ્નિતા, “વિઝાદ', “દાસીન્ય”, સબ પ્રાપ્ત હો સકતે પાંગળી અને બબડી બનાવશે. જેમ અરબીફારસી ( ૧ ઔર ફિર “ગુનહગાર” હી ગલે કર્યો મઢા જય જબકિ શબ્દોની “ ઠંસઠાંસ' દેષરૂપ છે તેમ અવિવેકપૂર્ણ અપરાધી? દોષી”, “પાતકી', 'દોષગ્રસ્ત’ આદિ મેર પાછું વજન પણ એટલું જ દોષપૂર્ણ છે.
' હૈ પર હિંદીમેં કઈ ઐસા દેલન અભી ચલા નહીં છે. મેરી ઇચ્છા સહ અવશ્ય હૈ કિ અનાવશ્યક શબ્દ જે ૧૬-૧-'૫૫
co
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 522251 |
| Book Title | Buddhiprakash 1955 01 Ank 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagindas Parekh |
| Publisher | Gujarat Vidyasabha |
| Publication Year | 1955 |
| Total Pages | 40 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Buddhiprakash, & India |
| File Size | 9 MB |