________________
સાવિત્રી,
૧૬૫
સોગ, રસાયન, ઇમારત બનાવનાર, ખાણ ખોદનાર, શિલ્પશાસ્ત્રીઓ, ધાતુઓનાં કામ કરનાર, નકશા બનાવનાર, કુમ્ભાર, માળી, વનરક્ષક, પશુવૈદ, વહાણુ બનાવનાર, લશ્કરી તાલીમ આપનાર આદિ નિષ્ણાત, Expert તૈયાર થયા. સને ૧૯૦૭ માં ઉધોગ, ધંધા શિખવાડવાવાળી દ, મધ્ય એણિની ૧૬૦, પ્રારંભિક શ્રેણિની ૨૦૧ અને નીય શ્રેણિની ૪૮૦૮ શાળાઓ હતી. ખેતીની ૩, ખાસ અને વ્યાપારી છે શાળાઓ હતી. એમ એકદર આવી કુલ ૫૩૭ હતી. જાપાને ઘણજ પરિશ્રમથી સ્ત્રી અને પુરૂષોને માટે ડોકટરનું, દાઈ. યણનું, કળા-કૌશલ્યનું, કાયદાનું, સંગીતનું અને શિક્ષકનું કામ કરી શકે તેવી કેળવણી આપવાની વ્યવસ્થા કરવાનું કામ ઘણુંજ ખંતથી અને દીર્ઘદ્રષ્ટિથી કર્યું છે. ત્યાં વળી નહાની છોકરીઓ અને તરૂણ સ્ત્રીઓ માટે ગૃહ પબધશાસ્ત્ર, કરકસર આદિ શિખવવાની સગવડ પણ ઘણું જ સારી કરી છે.
જાપાનની સ્કૂલ અને કૅલેજોમાં ભણતી છોકરા છોકરીઓની શારીરિક ઉન્નતિ ઉપર વિશેષ લક્ષ આપવામાં આવે છે. નૈતિક શિક્ષણ માટે પુરતો બંદોબસ્ત છે. કારણકે જાપાનમાં ધાર્ષિક શિક્ષણને બદલે નૈતિક શિક્ષણ આપવામાં આવે છે. જો કે કેટલાક માણુ આ પ્રબંધ પસંદ કરતા નથી, પણ ગવરમેને આ પ્રકારના શિક્ષણમાં ૫ સફળતા મળી ચુકી છે, અને આ વાત માત્ર જાપાનમાં જ મળી આવે છે, ધર્મ અને નીતિ વચ્ચે સબળ અભેદ જાપાન માને છે.
Aft-Savitree.
આત્મબળ દશેક એક રાજ. A grand allegory illustrating the power of soul. મનુષ્ય દેહ દુર્લભ કહેવાનું કારણ એ છે કે મનુષ્ય દેહ પૃથ્વી ઉપર ધારણ કરી
પિતાનું સાર્થક કરવાનું છે, એ બીજા લેકમાં થઈ શકતું નથી; કેમકે માનસિક સંપત્તિ આ પૃથ્વી કર્મભૂમિ છે માટે અંતરિક્ષમાં રહેલા દેવતાઓ પણ એ
અને કર્મભૂમિમાં દેહ ધારણ કરવાની અપેક્ષા રાખે છે. પ્રાણી માત્ર જન્મથી અધ્યાત્મિક સંપત્તિને તે મૃત્યુ પર્યન્ત જે જે સહે છે, કરે છે, અને તે છે, અને સંપરસ્પર સંબંધ. પમાં જેની પ્રાપ્તિ સારૂ પ્રાણું પોતાનું જીવન, દુઃખથી વિંધાઈ ગયા
છતાં પણ ધારણ કરી રહે છે, તે પદાર્થ પુણ છે; એમ વિચાર કરનાર સર્વ કાળ કહી શકશે. સુખ જીવનનું પણું જીવન છે, એવું જે સુખ તેને સંપ હન કરવા પ્રાણું માત્ર સર્વ પ્રકારે શ્રેમ કરે છે પણ એ વિશ્વાકર્ષક વસ્તુ એવી તે ઉચ્ચ છે કે તેની જાખી પણ ઘેડાને જ થાય છે. માત્ર તેની છાયામાં આ જગતનાં મનુષ્ય પ્રાણી ગોથાં ખાય છે, પણ પાછી હાથ ખાલીના ખાલી દે છે. કોઈ વિરલ ભાગ્યશાળી મહાભાઓ મહાન પ્રયત્નથી એ માર્ગે જવાને પાત્ર થાય છે, અને જે અલૌકિક ફળ અગર ગુણ પ્રાપ્ત થાય છે તે એ જ છે કે –સાથે જ, કુરાની ગત નિજિ અને પિરાજ જુની અથવા પતિપરની પ્રતિ મનુષ્યમાં રહેલે આત્મા એ અનંત સામર્થ, જ્ઞાન વગેરેને અખૂટ ભંડાર છે. એ આભા પિતાનું અનંત સામર્થ્ય વગેરે આપણા મન