________________
૪૬
બુદ્ધિપ્રભા.
મસિસીપી નામનાં બે ઘણું જ મહટાં અને સરોગ અને પ્લીમથ નામનાં બે સાધારણ વહાણ આપીને ‘કોડાર પરી’ નામના દરિઆઈ અમલદારને જાપાન મૂકો . એકાન્તવાસી જાપાનને આ ઝાઝી ચઢાઈ તે વખત ઘણીજ ભયંકર જણાઈ. તે અમેરિકન અમલદારને બહુજ સારી રીતે ખબર હતી કે જાપાન અન્ય દેશીય ઝહીને પિતાના બંદરમાં આવવા દેતું નથી. અન્ય દેશોનાં વહાણે યાતે અન્ય દેશોના રાજદૂતને નાગાસાકી બંદર શિવાય અન્ય બંદરમાં આવવાની સખ્ત મનાઈ હતી. પરંતુ પેરીએ તેની બીલકુલ દરકાર કરી નહિ, અને તે નીરાંતે પિતાના વહાણને ઉર્ગો નામના બંદરમાં લઈ ગયા. ઉર્ગો તે સમયે એની ખાડીમાં સમુદ્રથી ઘેડે દૂર હતું, કે જ્યાં શિગન લોકોની રાજધાની હતી. ૨૬૦ વર્ષ સુધી જાપાનની રાજસત્તા શગત લોકોના હાથમાં હતી, અને બાદશાહ તો તેમના હાથમાં રમકડાં જ હતાં. આઠમી જુલાઇએ પિરી ત્યાં પહોંચી ગયે. તે જાણું જોઈને જ તે બંદરમાં ગયો હતો કારણ કે તે જાપાનના લેકોને સુચિત કરવા માગત હતું કે, પીરી લાલચી તથા નમતાના પૂતળાં જેવા ડચ અને ચીની લેકની માફક તેમનાથી ડરો નહતું. ગત અધિકારીઓએ હેને નાગાસાકી અંદર જવાનું કહ્યું પરંતુ તેણે ત્યાં જવાનું ખૂલે ખૂલ્લું ના કહ્યું અને સાફ જણાવી દીધું કે તે પિતે શા કારણથી ત્યાં આવ્યા હતા. વળી વધાસમાં જણાવ્યું કે તેને છેડવામાં ઠીક નહતું, તે તે ચાલાક માણુમ હતું અને પાતાની તથા પિતાના દેશની પ્રતિષ્ઠા પાનીઓમાં કેવી રીતે સચવાશે તથા વધશે તે તે બરાબર જાણ હતું, ને સમય પર કેવી રીતે પ્રતિષ્ઠાપૂર્વક દબાઈ જઈ કામ કાઢી લેવું તે પણ તેને બરાબર આવડતું હતું. તેથી પોતાની વર્તમાન અવસ્થા જાણુ–સમજીને, તેણે જ્યારે જાણ્યું કે હવે નપાનીઓને વધુ દબાવવા એ ઠીક નથી, ત્યારે તેણે જે સંદેશે તે પિતે વૈશિટનથી લાવ્યો હતો તે તેમને સ્વાધિન કર્યો અને કહ્યું કે આનો જવાબ લેવા હું ફરીથી આવીશ, જાપાનીઓએ તેનું આગમન ઘણુંજ અશુભ ગણ્યું. રોગને પિતાના ખંડીઆ રાજાઓને તુરતજ બોલાવ્યા અને હેની સાથે યુદ્ધ માટે સજજ થવા હુકમ કર્યો, જ્યાં સુધી પરી ઉર્ચામાં રહ્યા ત્યાં સુધી યુદ્ધની તૈયારીઓ ચાલી રહી હતી, અને તેના જવા પછી પણ તે બંધ રહી નહોતી. થોડા દિવસ પછી પેરી ફરી જવાબ લેવા આવે. એટલા સમયમાં શગનેએ એટલી તૈયારીઓ કરી લીધી હતી કે કઈ પિતાના દેશમાં ઘુસી શકે નહિ. તે પણ તેમણે પિરી સામે થવું એ શોગને અયો૫ ગયું. પેરી સાથે હેના આવવાના સંબંધમાં ઘણી જ ગરમાગરમ વાતચીત થઈ અને અંતમાં ૩૧ માર્ચ ૧૮૫૪ ના રોજ કાના-ગવા નામના સ્થળે એક અગત્યનું સંધીપત્ર લખાયું. તેમાં નાપાને કબુલ કર્યું હતું કે (૧) કદાચ કોઈ વિદેશી ઝહાઝ જતાં આવતાં અમારી હદમાં તુટી જાય અગર અટકી પડે તે હેના માણસો સાથે સારી વર્તણુક ચલાવવામાં આવશે. (૨) વિદેશી કહાઝ જાપાનમાંથી ખાવા પીવાની સામગ્રી લઈ શકશે. (૩) શિમેડા અને હકીટી નામનાં બંદર ગાહામાં અમેરિકન વહાણ બી પણ શકશે વિગેરે. આ સંધીપત્રમાં એવી કોઈ વાત દાખલ કરવામાં આવી નહોતી કે જાપાન મેરિકાને કોઈ વ્યાપારી અથવા તે રાજનૈતિક અસામાન્ય અધિકાર આપશે. એજ પેરીના વિલક્ષણ બુદ્ધિનું પ્રમાણ હતું.
જાપાન સાથે સંધી કરી સંબંધ બાંધવામાં ઘણી યુરોપીઅન જાતે અસમર્થ હતી. પરંતુ જે સાલતા અમેરિકાને પ્રાપ્ત થઈ તેનું પરિણામ એ થયું કે થોડા કાળમાંજ જાપ