________________
૧૪૧
ગતું ત્યારે અત્યારનું માનવી એ ઉત્તમ સેવાના તિરસ્કાર કરી જ્ઞાનને, સમજણને ડહાપણને તિલાંજલી આપી ધર્મને નામે મિયા આડંબર કરી આમની અધાતિના પ્રયત્ન કરે છે. પ્રથમનું માની સત્ય, શીલતા નૈ ડહ્રાપણુમાંજ પાતાનું વાસ્તવિક કર્ત્તવ્ય સમાયેલું છે એમ સમજતુ ત્યારે અત્યારનું માનવી જાણવા છતાંય સ્વાર્થ-લાભની ખાતર હડહડતું જીટુ મેલી મજ્ઞાન. અધર્મ ને અત્યાચારથી જનસમાજ જે ગવા પ્રયત્ન કરી રહ્યું છે. અન્ધુએ ! પાંચમ કાળે માનવી ઉપર એવી સચ્ચાટ અસર કરી છે : તે અસરના નિવારણાર્થે માનવી ગમે તેટલું મંથન કરો તેપણુ તેમાં ભાગ્યે ફળીભૂત થઈ શકો. એ અસર માનવીના હૃદયની ઉડામાં ઉડી ગુહામાં ધર કરી સ્થિર થઇ એવી છે. વધારે તા દિલગીરી એટલા માટે કે આવી નુકસાનકારક અસરના બહિષ્કાર કરવા જે બદલે અત્યારનાં માનવીએ તેના રવીકાર કરવામાં માન ને મહત્તા સમજે છે. હશે જન ભગવાન એ વામને સમ્રુદ્ધિ આપા ! અત્યારની ફીલસુીનું જમાનાની જીત એ પરિણામ માનવી હ્રદયની કઇંક નિ`ળતા છે. ” એવુ એક સૂત્ર છે. આ સૂત્રમાં સજ સત્ય છે એમ સ્વીકારવુ કે ર્રાહ એ પ્રત્યેકની સત્તાની વાત છે; પરન્તુ તેમાં સત્ય છે કે નહિ એ અનુભવવુ અતા પ્રત્યેક હવા ચેાગ્ય છે. એ ન્યુ.એ આપણે આપણા હ્રદમને સ્થિર-નિશ્રિત-ને ફેરવાવી ખીલીએ લગાડીશું તે હું નિશ્ચયપૂર્વક કહું છું કે આ કાળના વિચિત્રપણામાંથી આપણે ક મુક્ત થઈશુ. એટલુંજ નહિ પરન્તુ આપણા દ્રવ્ય લેક્ષ, માનની મહત્તા વધારવાને આડંબર, ધમાં અયોગ્ય વહેમ, વગેરેને બુદ્ધિપૂર્વક તજી શકીશું.
આથી વિશેષતા તે! નહિ પરંતુ આપણે આપણા સાંસારની સ્થિતિમાં ધારીશુ. એટલા સુધારા ને સરલતા કરી શકીશુ. સિવાય આપણે આપણી પ્રજાને નૈતિક, વિચારવંત ને સદ્દગુણાભિલાષી બનાવી શકીશું. અગરો પંચમ કાળની પ્રબળતાએ સ્વાભાવિક છે, એટલે તેના ઉપર સદંતર ત મેળવીએ ઐતા નજ ખની શકે . પરન્તુ આપણી ને તેની લડાઇમાં આપણે તે પ્રબળતાને પાછી કઢાવીએ તે બની શકે એવું છે ને તેવુ આગળના વખતમાં થયું હોય એમ પણ્ સભવે છે. સતી માતા દાપદીએ મહા વિશ્વાળ કાળ સાથે યુદ્ધ કરી પેાતાના શીત્વના પ્રભાવથી કરવાની ભરચક સભામાં ધાતાની પવિત્ર લખ્યાનું રક્ષણ કર્યું હતુ.. આવી રીતે સતી દેવી સુભદ્રાએ કાચે તાંતણે ચાલણી વડે કુવામાંથી પાણી ખેંચ્યું છે. આવાં
