________________
મુનિ મહારાજ શ્રી બુદ્ધિસાગરજી કૃત
ચેતન શકિત.
( અંક અમીઆરમાના પાને થી અનુસંધાન. )
||
ઝ |
હંસગામિની સરસ્વતી ઘટ ઘટમાં વ્યાપી. પરા પસ્મતી ધાને મનમાં મુનિએ વાપી, અન્તરમાં ઉદ્યાન સદા તેનાથી થાવે, શબ્દ સૃષ્ટિનું બીજ પગીના મનમાં ભાવે, આદ્ય શકિત બ્રહ્મની છે, જગતમાં જવજય કરી, બુદ્ધિસાગર બીજ મંત્ર સરસ્વતી ઘટમાં વરી.
સરસ્વતી દેવીનું લોકિક વાહન હંસ ગણાય છે, માટે તેને અને હસ મિની કહેવામાં આવેલી છે. હંસ એટલે આત્મા, તેને પ્રાપ્ત થનારી વાણી તેને હંસ ગામિની કહે છે. હંસનો અર્થ આમાં પણ થાય છે તે અપેક્ષાએ હંસપદ-આત્મપદ પ્રાપ્ત કરી આપનારી તે સરસ્વતી દેવી છે. તે સરસ્વતી દેવીરૂપ ભૂતાન ઘટખટમાં-દરેક પુરુષના હૃદયમાં વ્યાપી રહેલું છે. તે આ માની જ્ઞાનદ્ધિને ચોગી લાકે પરાપાન અથવા પત્નીનું ધ્યાન કરતાં મને નમાં સ્થાપન કરે છે. તે જ્ઞાનવિંદે હદયમાં સદા પ્રકાશ થાય છે. અંધારામાં જોવાને દીપક સાધન છે, ચંદ્ર પણ સાધન છે, ચંદ્ર કરતાં પણ સૂર્ય એ વિશે ઉત્તમ સાધન છે. પણ જો દીપક, ચંદ્ર, સૂર્ય વગેરે સાધન હોય, પણ પક્ષ ન હોય તે માણસ શું કરી શકે અથવા શું દેખી શકે તે માટે ચક્ષ એ જ્ઞાન મેળવવાનું સારું સાધન છે. પણ માણસને ચ હેય, છતાં તેનું મન ભ્રમિત હોય તે વસ્તુ પાસે છતાં તે જોઈ શકે નહિ, ચલ કે શ્રેત્ર અથવા બીજી કોઈ પણ ઇન્દ્રિય દારા જે અનુભવ થાય, તેનું જ્ઞાન થવાને મને કારણે છે. પણ તે મન પણ જડ છે. તેને પ્રકાશના આત્માનું જ્ઞાન
