________________
૩૭૫
વાળું-સત્ય લાગે છે તેનો તેનો સ્વીકાર કરે જોઈએ, આમ જુદા જુદા ધમીને અભ્યાસ કરી તેને સરખાવવામાં બિલકુલ હાનિ નથી તેથી કાંઇ આ પણ વધર્મ પ્રણે થઇ જવાના નથી પણું પૂર્ણ અભ્યાસ કરી પૂર્ણ વિચાર કરવાની અગત્યતા છે કે તેથી આપણા ધર્મની ઉત્કૃષ્ટતા સિદ્ધ પણ થઈ શકે તેમ છે.
પણ ઘણી દલગીરી ઉપનાવે તેવી એક વાત એ છે કે આપણી જૈન શાળાઓમાં ઘણું ખરું પાપટી€ નાન મળે છે.
પોપટ પટે' બોલી પોપટને જે આપણે શિખવીએ છીએ તેમાં ફાયદે કેને! આપણા મનમાં પોપટને મનુષ્ય ભાષા બોલ જોઈ આશ્ચર્ય સામે છે ખુશાલી ઉપજે છે. પોપટને તે બોલવાના શ્રમ સિવાય બીજો ફાયદો બિલકુલ મળતું નથી. ઉલ્યને આ ક્રિયાનું ફલ અનિટ જ છે.
મા બા” બાલતાં નાનું બાળક પણ મેં બાને ઓળખે છે આ સાધારણ બાબત આપણને કેટલે ઉપદેશ કરે છે તે લક્ષમાં તો કઈ રાખતું નથી. આપણે બાળકને જે પોપટીલું જ્ઞાન આપવામાં આવે છે તેને માટે તે શિક્ષક અને શિષ્ય બંનેને નિફળ પ્રયત્ન જ છે. પ્રતિક્રમણ અર્થ વગર ગોખી માટે કરવામાં કોઈ પણ ફાયદો દષ્ટિગોચર થતો નથી. કોઈ કહેશે જે પ્રતિક્રમણને એક શબ્દમાત્ર આપણને-જીવાત્માને સુધારી પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે આવો વિચાર કેટલે અંશે સત્ય છે. તે તો મહાન પ્રશ્ન છે. પણ અથ વગરનો શબ્દ કોઈ પણ લાભ જીવાત્મા ઉપર કરે છે તે વિનાથી માન્ય નહી થાય. પારકી ભાષાનું કોઈ પણ વાક્ય ગોખી માટે રાખવામાં કેને ફાયદો થયો ? આપણું એ પ્રાકૃત ભાષામાં છે તે ભાષા જાણનારા આપણામાં બહુ વિરલાજ મનુષ્યો છે. આપણી કેમનો મોટો ભાગ સંસ્કૃત અને પ્રાપ્ત એ બંને ભાષાથી અજ્ઞાન છે. ભાષાજ્ઞાન વિના ભાષા શિખનારથી અશુદ્ધ ઉ. ચ્ચાર કરી પવિત્ર મંત્રનો વિપરીત અર્થ થઈ જાય તેને દેવ કેને? અભણ મનુષ્યો તે કહેશે અમે શું કરીએ ! આમને આમ પિપટીઉં જ્ઞાન કયાં સુધી ચાલશે! અભણું બ્રાહ્મણથી શ્રાદ્ધ તર્પણદિના મંત્ર ભણે અશુદ્ધ ઉચ્ચારથી ઉધી શી જાય તે ઉપર આપણે શું હસતા નથી ! પણ પારકાં છિદ્ર સર્સવ જેટલાં સૂમ હોય તો પણ આપણે તે તેને બિલ્બ ફળ જેવડું રૂપઆપીએ પણ આપણાં બિલ્વ ફળ જેવડા દોષોને સરસવનું રૂપ આપીએ છીએ. અરે ભાઈઓ આપણે પગ નીચેજ અગ્નિ બળે છે તે તે જુઓ. ઠીક ચાલા. ત્યારે આગળ વધીએ આપણું તીર્થ પ્રવતવનાર શ્રમણ ભગવાન
