Jain_Satyaprakash 1953 08

SR No.: 521701
Original Sutra Author: N/A
Author: Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Publication Year: 1953
Total Pages: 28
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Jain Satyaprakash, & India
File Size: 13 MB

Page 21

અંક: ૧૧ ] તાડપત્રીય જ્ઞાનભંડારે
[ ૨૧૧ હતું. એ વેળા તેઓશ્રોએ જે ઉદ્દગારો કાઢેલા, તે આપણા માટે ગૌરવસુચક છે.
સ્વયંસેવક' માસિક અને “જૈન” સપ્તાહિકમાં એ પ્રગટ થઈ ચુકેલ છે. તેમના જેવા વિદ્વાનને એ વેળાએ જ ખબર પડી કે જેને પાસે આવું પ્રાચીન અને અણમોલ સાહિત્ય છે. ખંભાતથી વિહાર કરતાં પૂર્વે એક જાહેર સભામાં મુનિ શ્રી પુણ્યવિજયજીએ જણાવ્યું હતું કે, આપણું ભંડારોમાં સંઘરાયેલી આ જાતની સાહિત્યસામગ્રીની આપણી પાસે પૂરી નેધ પણ નથી છતાં અત્યાર સુધી તેઓશ્રીએ જે જોયું છે અને જે જેવાયું નથી એને, અંદાજ મુકતાં તેઓ જણાવે છે કે એની સામાન્ય યાદીમાત્રથી ચેપડાના ચોપડા ભરાઈ જાય.
દુઃખની વાત એટલી જ છે કે, આપણી પાસે આ પ્રકારની કીમતી સામગ્રીના મુનિશ્રીએ મહાપ્રયાસે તૈયાર કરેલા વિગતવાર સૂચિપત્રો તૈયાર હોવા છતાં એ સત્વર પ્રગટ કરવા માટે માપણી અાંખ ઉઘડતી નથી. જેસલમેરનું સૂચિપત્ર તૈયાર હોવા છતાં હજુયે એ પ્રેસમાં જવા પામ્યું નથી. શ્રી, જૈન શ્વેતાંબર કોન્ફરન્સ જેમ એ પ્રાચીન ભંડારના ઉદ્ધારમાં , મુખ્ય ભાગ ભજવ્યો હતો તેમ એ પ્રગટ કરવાની જવાબદારી પણ સ્વીકારી છે. મારે કલવું જોઈએ કે, એ દિશામાં અમારી અપીલ છતાં ઘણું જ્ઞાનભંડારો તરફથી કઈ જ જવાબ મળ્યો નથી. આ પ્રકારનાં સુચીપત્રો વારંવાર છપાવી શકાતા નથી. એ માત્ર પ્રત કે પુસ્તકની યાદીરૂપ હતાં નથી પણ એમાં તે રચનાની સાલસંવત, કર્તાને વંશ, તેમજ જે સ્થળમાં રચના થઈ હોય તેનું વર્ણન તથા સહાયકના જીવન અંગે ઘણુ માહિતી હોય છે. ટૂંકમાં કહીએ તે એ ઉપરથી ઘણી જાતની ઐતિહાસિક સકળના આંકડા જોડી શકાય છે. આવી માહિતીવાળાં લિસ્ટ પાછળ દશ કે પંદર હજારની રકમ એક હજાર નકલ માટે ખરચાય એ કોઈ મોટી વાત નથી. જેનસમાજ પાસે જ્ઞાન ખાતે રકમો પડી હોય છે. કેટલીક વાર એ મામૂલી પ્રકાશમાં વેડફાતી નજરે પણ આવે છે જયારે આવા જરૂરી સાહિત્ય તરફ વહીવટદારનું ધ્યાન પણ જતું નથી. આજના યુગમાં જૈનધર્મની પ્રભાવના સાહિત્યના પ્રકાશનથી જ વધુ પ્રમાણમાં થવાને સંભવ છે. એ સાધન એવું છે કે એની અસર વીજળી માફક વિશ્વના ચારે ખૂણામાં પથરાઈ જાય છે. ભગવંત શ્રી. મહાવીરદેવની ભાવના–સવી જીવ કરું શાસનરસી ની હતી. તેઓશ્રી પ્રરૂપિત ઉમદા ત-રહસ્યમય વાતો જે ગ્રંથમાં સંઘરાયેલી છે એની વાત જગતના છે જાણે તે એથી લાભ જ થવાને છે.
અંતમાં કહેવાનું એટલું જ કે આપણું વહીવટદારોએ જ્ઞાનભંડારમાંથી સારામાં સારી રકમો નક્કી કરીને આ પ્રકારના સાહિત્યપ્રકાશન પાછળ ખરચવાનો નિશ્ચય કર જોઈએ. એ રકમ એક મધ્યસ્થ સંસ્થાને–ચાહે તો જે. કોન્ફરન્સને—અગર તે શેઠ આણંદજી કલ્યાણ છની પેઢીને સેપિાય અને જેસલમેર, ખંભાત આદિમાં જે પ્રાચીન ભંડારોની સચીપત્રો તૈયાર હોય તે વહેલી તકે પ્રગટ થાય તે પ્રબંધ એમાંથી જે જોઈએ. વિદ્વાનની દૃષ્ટિ પર એકવાર વિરતૃત નામાવલિ આવશે પછી પ્રકાશન કાર્યમાં જરૂર તાજગી આવવાની.
જ્ઞાનને વધુ વિસ્તાર થાય, માનવેના હૃદયમાં એને પ્રકાશ પથરાય, એ કરતાં વધુ સેવા કઈ હોઈ શકે ?