________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૦૦. શ્રી જૈન સત્ય પ્રકાશ
અષાડ સૂત્રમાં લિંગ શબ્દથી સ્ત્રીઆદિ વેદ દ્રવ્ય વેદમાં ન ઘટાવો, જેથી દ્રવ્યથી લીધાં છે માટે અહીં ચારિત્રના વૈકલ્પિક તો પુરુષવેદથી જ ચારિત્ર માનીને વ્યાખ્યાનમાં પણ લિંગ શબ્દથી દ્રવ્ય- ઉપરના સ્ત્રીવેદમાં ચારિત્ર માનવાને દોષ લિંગ અને ભાવલિંગને વિક૯૫ ન લેતાં ટળી જાય, પણ એને ભાવેદ રૂપ સ્ત્રીઆદિના વેદરૂપ લિંગને વિકલ્પ લિંગમાં ઘટાવ. એટલે કે દ્રવ્ય થકી લેવાનું કહે છે. આ પ્રમાણે સમજાવવા- ચારિત્ર માટે સ્ત્રી આદિ વેદને નિષેધ વાળાએ પ્રથમ તો એ સમજવાની જરુર કરવા છતાં ભાવથકી એ વેદમાં ચારિત્ર છે કે ચારિત્રના પ્રસંગમાં વેદના માનવું અને એમ કરીને લિંગ વિકલ્પપ્રસંગને સંબંધ જ નથી, છતાં કેઈ ને માન્ય રાખવો. આમ કરવાથી ન તો પણ પ્રકારે સંબંધ લેવામાં આવે તે પિતાની માન્યતામાં હરત આવી અને પણ દિગંબરના મત પ્રમાણે પુરુષવેદ ન તે તત્ત્વાર્થસૂત્રકારના વચનનો સિવાય અન્ય વેદવાળાને ચારિત્ર જ અનાદર કરવાનો દેષ માથે આવ્યો. માન્યું નથી તો પછી લિંગ શબ્દને આ પ્રમાણે સમજણ કરનાર વેદવાચક અર્થ કરીને તે વેદને વિક૫ દિગંબર ભાઈઓએ વિચાર કરે પણ કેવી રીતે લઈ શકાય ? (મતલબ જોઈતું હતું કે આમાં ક્યાંય એક કે લિંગ શબ્દને વેદવાચક અર્થ કરે અનર્થનો બચાવ કરવા જતાં અનેક અને પછી એમાં વિકલ્પને ઘટાવે તો અનર્થ તે ઉપસ્થિત નથી થતા ? એને અર્થ એ થાય કે જેમ પુરુષ- તાત્વિક દષ્ટિએ વિચાર કરવામાં આવે વેદમાં ચારિત્ર હોય છે તેમ સ્ત્રીવેદમાં તો જરુર જણાશે કે આમાં ઘણું જ પણ ચારિત્ર હોય. પણ આ વાત અનર્થ સમાયેલો છે. એ અનર્થ શું દિગંબરોને કઈ પણ રીતે પરવડે એવી છે એ સમજવા માટે પ્રથમ દ્રવ્ય વેદ નથી કારણ કે તેઓ માત્ર પુરુષવેદમાં જ અને ભાવ વેદ શું છે એ બરાબર સ્પષ્ટતા ચારિત્ર એવં મુક્તિને માને છે.)
પૂર્વક વિચારીયે. દ્રવ્ય વેદ એટલે આ દેષમાંથી બચી જવાય એટલે શરીરના આકારની અમુક પ્રકારની ખાસ કે પિતાની માન્યતાને જરા પણ વિશિષ્ટતા કે જે નામકર્મના નિર્માણ હરકત ન આવે અને લિંગ વિકલ્પ નામના ભેદને આભારી છે એટલે કે પણ સ્વીકાર કરેલ કહેવાય એટલા નિર્માણ નામકર્મના ઉદયમાં એની માટે કદાચ દિગંબરે તરફથી એમ પ્રાપ્તિ થાય છે. નામકમ એ અઘાતિજણાવવામાં આવે કે લિંગને અર્થ કર્મમાંનું એક છે અને તે, દિગંબરોની ઉપર કહ્યા પ્રમાણે અતિપથ સૂત્રની માન્યતા પ્રમાણે જેમ વેદનીય કર્મ જેમ વેદ કરો અને વેદરૂપ લિંગના જે સ્વયં અઘાતિ હોવા છતાં ઘાતીબે ભેદ પાડવા ૧ દ્રવ્યું વેદ અને કર્મના સંબંધથી કથંચિત ઘાતી કર્મ ૨ ભાવ વેદ. હવે એ લિંગ વિકલ્પને જેવું જોર મારનાર થઈ જાય છે તેમ,
For Private And Personal Use Only