________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૯૨ | દિગંબરોની ઉત્પત્તિ
૩૯૯ વીસ તીર્થકરોના તેમ જ શ્રીમહાવિદેહ તેથી એ લિંગના વિકલ્પને તેઓ કે ક્ષેત્રના સાધુઓના માત્ર વસ્ત્રના પ્રમાણ પણ રીતે અમાન્ય કરી શકે તેમ નથી. અને વર્ણના અનિયમિતપણાને તથા અને આ પ્રમાણે જે દિગંબરને લિંગમાં નિયમિતપણાને લઈને આચેલકથા ચારિત્રને અંગે વિકલ્પ માનવે જ પડે ક૯૫ની અનિમિતતા જણાવવા માટે જ તે પછી તેઓની દશા ઘણી જ ખરાબ છે, છતાં કેટલાક દિગંબરે પિતાના થશે. કારણ કે સમ્યગ્દર્શન, સમ્યગ્રાન નિર્વસ્ત્રપણુના આગ્રહને લીધે તેથી અને સમ્યદ્યરિત્રરૂપ ભાવ લિંગમાં પણ હિંસાદિના અભાવને જણાવી તો દિગંબરોથી વૈકલ્પિકપણું થાય મહાવતે જણાવવા માટે આ ચેલક્ય તેમ જ નથી, અને તેથી તેઓ જે કલ્પ કર્યો છે એમ જણાવતા લેશમાત્ર કોઈ પણ લિંગને અંગે વિક૯૫ દશા વિચાર કરતા નથી. પણ એ પ્રમાણે કબુલ કરી શકે એમ હોય તો તે માત્ર કહેતી વખતે એ લોકોએ વિચારવું દ્રવ્ય લિંગને અંગે જ હોઈ શકે. જોઈ એ કે જે ૩ શબ્દથી જ અને આ એ લેકેને કદી પણ ઈષ્ટ ન તેઓને પાંચ મહાવ્રતની વ્યાખ્યા ઈષ્ટ જ થઈ શકે, કારણ કે તેઓ તે હોય તે પછી તે જ ગાથામાંના નગ્નાવસ્થામાં જ મુક્તિ માને છે. એટલે આક્યાદિ દશ કલ્યમાં વ્રત એટલે સારાંશ એ થયો કે ઉપર શરુઆતમાં મહાવ્રત નામનો ક૯૫ કે જે બાવીશ કહ્યું તે પ્રમાણે જૈન શાસનમાં પરિણામ તીર્થંકરના સાધુઓને ચાર મહાવતે –ભાવની દષ્ટિએ એકાન્તતા જ સ્વીકૃત તથા પ્રથમ અને અંતિમ એ બે હોવાથી ભાવલિંગમાં વિકલ્પ નહિ માની તીર્થકરોના સાધુઓને પાંચ મહાવ્રતો શકાય અને ( દિગંબરને) નગ્નાવસ્થામાં જણાવનાર ક૯૫ છે તેની શી સંગતતા જ મુક્તિ અભીષ્ટ હોવાથી દ્રવ્ય થઇ શકે? અર્થાત્ એ કલપ સાવ નિરર્થક લિંગમાં પણ એકાન્તતા થઈ જવાથી બની જાય. દુરાગ્રહની વૃત્તિ માણસની તેમાં પણ વિકલ્પ નહિ માની શકાય. દછિને કેવી રીતે અને ક્યાં સુધી ખેંચી પરિણામે પિતાને પૂજ્ય એવા પણ શ્રી જાય છે અને આના કરતાં બીજે કયો ઉમાસ્વાતિવાચક મહારાજના તત્ત્વાર્થવધુ સારે પુરા હોઈ શકે? સૂત્રમાં કહેલ લિંગના વિકલ્પને સર્વથા
દિગંબર પિતાના આગ્રહને લીધે છોડી દેવું પડશે. દ્રવ્ય લિંગમાં ભલે વૈકલ્પિક દશા ન ઉપર કહ્યા પ્રમાણે લિંગના વિકલ્પને માને, પણ ભગવાન ઉમાસ્વાતિ મહારાજે સર્વથા છોધ દેવાના દેશને પરિહાર તત્વાર્થસૂત્રમાં પાંચ પ્રકારના ચારિત્રમાં કરવા માટે કેટલાક દિગંબરોએ લિંગના ક્ષેત્રકાલાદિના વિકલપો સૂચવતાં લિંગનો વિક૯પને બીજી રીતે સમજાવવા માટે વિકલ્પ સૂચવ્યો છે અને એ તત્વાર્થ. લિંગ નામથી દ્રવ્ય ભાવ લિંગ અને સૂત્ર દિગંબરોએ માન્યતમ ગણેલું છે વિકલ્પ અવિકલ્પ ન લેતાં તિવાય.
For Private And Personal Use Only