________________
૨૭૦: શ્રી સિદ્ધચક્ર) વર્ષ ૯ અંક-૧૭-૧૮
* (૨૪ જુન ૧૯૪૧ મનમાં તો કર્મ ચંડાળની ચોકડી પૂરવી છે અને સંયોગના ભોગે, તેમજ શરીરના ભોગે પણ અઢાર બહારથી દેખાવું છે સારું શરીર સારું હોય છતાં પાપસ્થાનકથી દૂર રહેવાનું જ હોય છે. ઇંદ્રિયોના તેના પ્રત્યેનો મમત્વભાવ કાયમ. તેનું પોષણ, રક્ષા, કે કષાયોના સંયોગો આકરા હોય તો પણ ચિત્તવૃત્તિ સારસંભાળ, ટાપટીપ કરાય છે, અર્થાત્ પાપનો પુંજ ડામાડોળ થવા દેવાય નહિં. તે હદ ત્રીજા ખીલાની એટલો ભેગો થયો કે મનમાં પણ સારો ચોક પૂરતો છે. ખીલામાં જે ભાષા વાપરી હોય છે તે ભાષાના નથી. અરે? હજી પાપને પાપ પણ મનાતું નથી? જાણનારને જેમ માઇલનું જ્ઞાન થાય, તેમજ તમે એટલે સ્પષ્ટ થયું કે મોક્ષની સડકમાં પ્રથમ ચોકી જૈનશાસનમાં મોક્ષની સડક ઉપર આવા ખીલા છે સુધી પણ પહોંચ્યા નથી? આંધળુકીયા કરીને તે જાણી લ્યો અને તે મુજબ ચાલવા માંડો, ચાલવાથી સડકના સીધા માર્ગે કયાંથી ચઢાય? શરીરરૂપી પાંજરું કદાચ ઘસાતું હોય પણ ધર્મકરણી ક્યાંથી સાચો માર્ગ હાથ આવે? દિલ્હીની સડક થતી હોય તો કયો મૂર્ખ આ વાત જાણ્યા પછી ઉપર ઠેઠ દિલ્હી સુધી માઈલે માઈલે પત્થર ન કરે ! લગાડયા હોય, તેમાં માઇલ પણ લખ્યા હોય, પરંતુ
પરિણતિજ્ઞાનવાળો વાસ્તવિકપણે અર્થની કે ભાષાના અજાણ્યા ચીના વગેરે મુસાફરો તે કયાંથી
કૌટુંબિક સંયોગોની કે શરીરની કશાની તેવી પરવા જાણે! દેશી તો જરૂર જાણે આપણે પણ અંતરની આંખ ઉઘાડીને જોઈએ તો મોક્ષમાર્ગની સડકના ખીલા દેખાય? પ્રથમ ખીલે જ અઢાર પાપસ્થાનક
સમ્યગદર્શન, સમ્યગ્રજ્ઞાન, છે તે વર્જવા યોગ્ય છે તેમ માનવું પડશે, સંવરના
સમ્યક્રચારિત્ર એ અપૂર્વ સત્તાવન ભેદોને કર્મને રોકનારા, તેમજ નિર્જરાના
અમરવેલીઓ બાર ભેદોને કર્મને તોડનારા માનશો તો જ મોક્ષની स्वस्थवृत्तेः प्रशान्तस्य સડકે ચઢયા એમ મનાશે.
નિર્વાણપદ' જેટલું જ્ઞાન ફરજીયાત
જોઇએ. | મુખ્યત્વે અઢારે પાપસ્થાનકો પરિહાર કરવા તૈયાર થવું જોઇશે, કદાચ એટલો વર્ષોલ્લાસ ન
શાસ્ત્રકાર મહર્ષિ ભગવાન શ્રી થયો હોય તો પોતાને માટે તથા કુટુંબને માટેની હરિભદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજા ભવ્ય જીવોના છૂટ રાખીને બાકીના પ્રસંગ માટે તો તેનો ત્યાગ કલ્યાણાર્થે ધર્મદેશના માટે અષ્ટકજી પ્રકરણની કરવો જોઇએને? એ દ્રષ્ટિ થાય છે એ બીજો ખીલો રચના રચતા થકા જ્ઞાનાષ્ટકમાં જણાવે છે કે અહિં છે. મોક્ષની સડકના બે ખીલા આ મુજબ છે, ત્રીજો જે જ્ઞાનના ત્રણ ભેદ (વિષયપ્રતિભાસજ્ઞાન, ખીલો તો તે છે કે જેમાં કુટુંબના ભોગે, આર્થિક પરિણતિમજ્ઞાન તથા તત્ત્વસંવેદન જ્ઞાન) કહ્યા છે
કરતો નથી.