________________
૪૩ : શ્રી સિદ્ધચક્ર] વર્ષ ૮ અંક-૨
[૧૧ નવેમ્બર ૧૯૩૯, પ્રકારની થાય તે જણાવવા માટે જ્ઞાનાષ્ટક છે. જેને તત્ત્વોને અર્થથી તો માને છે ફરક ક્યાં? છોકરો જેને સાંભળવાને શ્રવણેન્દ્રિય મળી છે તે બધા સાંભળે પણ હીરાને હીરો કહે છે. ઝવેરી પણ તેને હીરો તો છે, પણ પરિણમન એ જુદી ચીજ છે. જનાવરને કહે છે. છોકરો તેનાં તોલ, તેજ, મૂલ્યાદિ જાણતો તો પદાર્થ જ્ઞાન પણ નથી. અસંશી મઢ છે. તે સાંભળે નથી, સમજ્યા વગર હીરો કહે છે, જ્યારે ઝવેરી તો પણ તેને શબ્દજ્ઞાન કે પદાર્થજ્ઞાન પણ નથી. તેને સમજીને કહે છે. શબ્દ તો બેય એકજ બોલે તો પણ જેને પદાર્થશાન થયું છે તેના ભેદો અહિં જણાવાયા છે. જેને પદાર્થજ્ઞાન નથી થયું કે વિપરીત શ્રીજિનેશ્વરદેવનાં તત્ત્વોને માનનારા જ્ઞાનીઓ થયું છે તેનો અહિ વિચાર નથી. પણ જેને પદાર્થજ્ઞાન સૂક્ષ્મથી માંડીને સિદ્ધ સુધીના જીવોને
કેવળજ્ઞાનસ્વરૂપવાળા માને છે. જીવ ચોખ્ખું થયું છે તેનો અહિં વિચાર છે.
કેવળજ્ઞાનસ્વરૂપ જ છે, એ શ્રી જિનેશ્વરદેવનાં નીવાળીવા પુત્ર, પાવાવસંવાનિ નરTI વચનથી જ મનાય. પોતે જીવ છે એ બધા જીવોને વિથો મુળ વતદી, નવતત્તા હૂંતિ નાયબ ખબર છે, પણ ક્યા પ્રકારનો જીવ છે તે પદાર્થજ્ઞાન જેને થયું તેને જીવાજીવાદિક
જીવવિચારાદિક સમજેલો જ માને, એવી જ રીતે
પોતે જીવ છે એમ ભલે બધા જાણે, પણ નવતત્ત્વોનું જ્ઞાન છે. પદાર્થજ્ઞાનવાળા જ્યારે
* કેવળજ્ઞાનસ્વરૂપવાળો દરેક જીવ છે એમ તો પરિણતિમાં જાય ત્યારે એનો તો નિશ્ચય જ હોય શ્રીજિનેશ્વરદેવનાં વચનને જાણનારો અને માનનારો કે આ જીવાદિક જ તત્ત્વ છે. જગતના તમામ પદાર્થો જ જાણી શકે, એમનાં વચનોને આધારે શ્રદ્ધા થાય જીવ અને અજીવ બેમાં આવી જાય છે. જીવવર્ગમાં ત્યારે તત્ત્વની શ્રદ્ધા થઈ સમજવી તેથી નવ તથા કે અજીવવર્ગમાં ન જાય તેવો કોઈપણ પદાર્થ નથી. સાતને તત્ત્વો જણાવ્યા છે. પણ એ તો પદાર્થ પ્રવિભાગ છે પણ તત્ત્વ પ્રવિભાગ * શ્રીજિનેશ્વરદેવે કહ્યું માટે તે તત્ત્વ જાણીએ નહિં. તત્ત્વ વિભાગ તો જીવાદિક તરીકે એટલે તત્ત્વ તો તે પદાર્થ જ્ઞાનઃ તેનો વિભાગ કરીએ તો તરીકે વિભાગ શ્રી જિનેશ્વરદેવે જ કહેલો છે તે પરિણતિજ્ઞાન અને તે પ્રમાણે વર્તીએ તો તે
આત્મસંવેદન જ્ઞાન. છે. અને તેથી જિનપત્તિ તત્ત કહીએ છીએ. સામાન્યતઃ તમામ આસ્તિકો જીવ, અજીવ, પુણ્ય,
(અપૂર્ણ) પાપ, આશ્રવ, સંવર, નિર્જરા, બંધ, મોક્ષ એ નવે (અનુસંધાન પેજ - ૬૧)