________________
५८ : श्री सिद्धय] वर्ष ८ ४-५-६ [न्युमारी १८४०, ..
શાસન પ્રવર્તાવવાની દેશનામાં પ્રવર્તે છે અને 'सर्व' निरवशेषं 'अस्य' सम्यग्दृष्टेः उपઆજ કારણથી આવશ્યક-નિર્યુક્તિકાર पद्यते-घटते ॥ एतदेव दर्शयतिભગવાન્ ભદ્રબાહુસ્વામીજીએ વીસસ્થાનકની कायपातिनः एवेह, बोधिसत्त्वाः આરાધનારૂપી પરોપકાર સાધનાથી બાંધેલું परोदितम् न चितपातिनस्तावदेतदत्रापि તીર્થકર નામગોત્ર કેમ ભોગવાય છે? એવા युक्तिमत्॥२॥ 'काय-पातिनः एव'। શિષ્ય કરેલા પ્રશ્નના ઉત્તરમાં એમ જ कायमात्रेणैव सावधक्रियावतारिणः 'इह' જણાવ્યું કે તે પરોપકાર દ્વારાએ બાંધેલા जगति प्रस्तुता 'बोधिसत्वाः परोदित તીર્થકર નામકર્મનો ભોગવટો અગ્લાનિએ परनिरूपितमेतत, व्यवच्छे द्यमाह-'न ધર્મોપદેશ આપવા વિગેરેથી જ થાય છે. चित्तपातिनः' न चित्तेन पतनशीला: એટલે સ્પષ્ટ થયું કે પરોપકારને માટે જ 'तप्तलोहपदन्यासतुल्यावृत्तिः क्वचिद्यदीति તીર્થકર નામકર્મનું બાંધવું થાય છે. અને वचनप्रामा-ण्यात् तावच्छब्दः क्रमार्थः, પરોપકાર દ્વારા જ તીર્થકર નામકર્મ
विस्तरतस्त्वन्यदपि परोदितमस्तीति भावः, ભોગવાય છે. એટલે ત્રિલોકનાથ તીર્થકર
एतद् बोधिसत्त्वलक्षणं 'अत्रापि' सम्यग्दृष्टौ ભગવંતો કર્મકાયાવસ્થા - ધર્મ કાયાવસ્થા किं पुनर्बोधिसत्त्वे युक्ति मेवाह - અને પ્રારંભિક તત્ત્વકાયઅવસ્થામાં પરોપકાર परार्थरसिको धीमान, मार्गगामी પરાયણ જ હોય છે અને આ સર્વ પરોપકાર महाशयः। गुणरागी तथेत्यादि, सर्वं પરાયણતાનો પ્રભાવ વરબોધિ લાભને ખોળે
तुल्यं द्वयोरपि॥३॥ 'परार्थ-रसिकः' જ જાય છે. ઉપર જણાવેલી હકીકતમાં परोपकारवच्चित्तो ‘धीमान्' बुध्ययनुगतो સૂચવવામાં આવેલો શ્રીયોગબિન્દુનો પાઠ 'मार्गगामी' कल्याण-पथानुयायी महाशयः' બોધિસત્ત્વ અને વરબોધિના પ્રસંગનો જે છે
स्फीतचित्तो ‘गुणरागी' गुणानुरागवान् 'तथे' તે નીચે પ્રમાણે છે.
ति बोधिसत्त्वगुणान्तर-समुच्चयार्थः 'इत्यादि' अयमस्यामवस्थायां, बोधि- शास्त्रान्तरोक्तं 'सर्वं' 'तुल्यं' समं 'द्वयोरपि' सत्त्वोऽ-भिधीयते, अन्यैस्तल्लक्षणं सम्यग्दृष्टि-बोधिसत्त्वयोः॥ अन्वर्थतोऽपि यस्मात्, सर्वम-स्योपपद्यते॥१॥ अयं तुल्यतां दर्शयति-यत् सम्यग्दर्शनं भिन्नग्रंथि- वः अस्यां' सम्यग्दर्शनरूपायां बोधिस्तत्प्र-धानो महोदयः। 'अवस्थायां' 'बोधिसत्त्वो' वक्ष्यमाण- सत्त्वोऽस्तु बोधिसत्त्वस्तद्धंत एषोऽपि निरुक्तः, अभिधीयते' निर्दिश्यते 'अन्यैरपि' तत्त्वतः॥ 'यत्' यस्मात् 'सम्यग्दर्शनं' सौगतैः, तल्लक्षणं' बोधिसत्त्वलक्षणं यस्मात्' सम्यक्त्वं बोधिः तत्प्रधानो बोधिसत्त्वो