________________
૪૩૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૨-૭-૩૮ તકનસારીયોએ સમજવાની જરૂર છે કે આવા મનુષ્યોમાં પણ તેમજ હોય છે. અસંખ્યાતા જોજન લાંબા પહોળા વિમાનની વર્તમાનકાળમાં પણ શહેરોમાં જે પ્રમાણમાં સ્થિતિની અપેક્ષાએ ન્હાનામાં ન્હાનું મદિર હોય, વસ્તી હોય છે તે પ્રમાણે ઘણે અંશે લોકોનો તો પણ તે પાંચસો યોજનથી તો હાનું હોઈ શકે ભક્તિભાવ હોય છે, અને ભક્તિવાળા લોકોની નહિ અને જો તે મન્દિર પાંચસો યોજનથી હાનું અપેક્ષાએ ચૈત્યની મહત્તા રાખવી પડે છે, તે વાત હોય તો પ્રથમ તો વિમાનની પ્રમાણની અપેક્ષાએ નિર્મળચક્ષુએ દેખનારાને તો હેજે જણાય તેમ છે. શોભે નહિ અને વળી તે વિમાનમાં રહેવાવાળા અને તે રીતિએ જ્યા જ્યાં વિમાનના દેવતાઓ ભેળા દેવતાઓનો સમાવેશ પણ થઈ શકે નહિ, એટલે થતા હોય અગર અનેક દેવલોકના દેવતાઓ એકઠા વિમાનના પ્રમાણની અપેક્ષાએ જેમ દહેરાની થતા હોય ત્યાં ત્યાં ચૈત્યોની મહત્તા હોય તેમાં મહત્તાની જરૂર છે, તેવી જ રીતે તે તે વિમાનના આશ્ચર્યજ નથી ? દેવતાઓની સંખ્યાને અંગે પણચત્યની મહત્તાની સંપ્રતિરાજાઆદિના સમયનાં ચૈત્યો શું જણાવે જરૂર રહે એમાં નવાઈ નહિ, વળીતકનુસારીએ છે. ધ્યાનમાં લેવાનું છે કે જ્યારે જ્યારે વિમાનના આ વાતને બીજી બાજાએ તપાસીએ તો એ માલીક વિગેરે દેવતાઓ પૂજા કરવાને આવે છે ત્યારે વાત માનવાને પણ કારણ મળે છે કે તે વિમાનમાં રહેનારા દેવતાઓનો હોટો ભાગ તે મહારાજાકુમારપાળ અને મહારાજસંપ્રતિની વખતે મુખ્યદેવતાની જોડે પૂજામાં સામેલ હોય છે, બનેલાં દહેરાં અત્યંત મોટાં કેમ હતાં તેનો ખુલાસો એટલુંજ નહિં, પરંતુ તે સાથે આવેલા દેવતાઓમાં થશે અને તેથી સાથે તે વખતના જૈનોનો કેટલો બધો હોટો ભાગ પૂજાની સામગ્રીઓ હાથમાં લઈને તે જીનેશ્વરમભગવાનની પૂજાને અંગે દેઢરાગ હશે તે મુખ્યદેવતાની સાથે સાથે ફરનારો હોય છે, હવે પણ જણાશે. અને એજ ધોરણે શ્રીરાણકપુરજીનું વિચાર કરો કે તે મુખ્યદેવતા અને તેની સાથે દહેરું, ગોલવાડનાં નાનાં દહેરા, આબુજીનાં દહેરાં પરિવારમાં રહેલો મોટો ભાગ ફરી શકે એવું જો વિગેરેની મહત્તાનું પ્રયોજન આપો આપ જણાઈ ચૈત્ય ન હોય તો દેવતાને અનુકૂળ ન આવે તે આવશે. બીજું દેવલોકનાં દહેરાઓ કંચનના હોય સ્વાભાવિક છે, વળી, મનુષ્યોમાં જેમ સરઘસ તેમાં કેટલાક શ્રદ્ધાની ઓછાશવાળા અગર વિગેરેમાં બધા એક સાથે સાજનની લાઈનમાં શુષ્કર્તકને અનુસરવાવાળા અશ્રદ્ધા રાખ, પરનું ચાલવાવાળા હોતા નથી, પરન્તુ કેટલાક તેઓએ સમજવું જોઇએ કે દેવતાઓનાં પોતાનાં કુદવાવાળા, નાચવાવાળા અને અનેક પ્રકારના વિમાનો જ્યારે રત્નનાં હોય તો પછી તે તમારા કરવાવાળા હોય છે. તો ચૈત્યની તેવી જીનેશ્વરભગવાનાં દહેરાં કંચનનાં રાખે અને હોય પાચસો જોજન જેવી મહત્તા ન હોય તો તે સાથે તેમાં નવાઈ શું ? જેમ સૌધર્માદિક વિમાનોની આવેલા સામાન્યદેવતાઓને તેવી ચેષ્ટા કરવાને ઉંચાઈ સત્તાવીસસો યોજનાની છે અને તેની સ્થાન રહેજ નહિ. માટે આ સઘળી વાત વિચારાય અપેક્ષાએ ભગવાજીનેશ્વર મહારાજાના મદિરોની તો તર્કનુસારીને દેવલોકના અને બીજા પણ ઉંચાઈ અઢીસે જોજનની હોય તેમાં આશ્ચર્ય નથી શાશ્વતાચૈત્યોની મહત્તા ન માનવામાં મિથ્યાત્વ તેવીજ રીતે રત્નના વિમાનોમાં કંચનના ચૈત્યો અને સિવાય બીજું કંઈ નડે તેમ નથી.
રત્નની મૂર્તિઓ હોય તેમાં આશ્ચર્ય શું ?