________________
૪૯૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા.૪-૯-૧૯૩૭ પર્યુષણ પર્વની મન્તવ્યતા.
ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે કે સૂત્રની રચના ગણધર જો કે પર્યુષણપર્વ ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે સર્વ મહારાજાઓએ કરી છે તે માનવામાં આવે અને જૈન જૈનેતરવર્ગમાં જૈનોના પજુસણ તરીકે પ્રસિદ્ધ નિર્યુક્તિભાષ્ય વિગેરેમાં કહેવાતા પદાર્થો કે જે ખુદ છે, છતાં પર્યુષણપર્વની કાલમર્યાદાને અંગે પરસ્પર શ્રીસ્થાનાંગ આદિ સૂત્રોના પાઠ પ્રમાણે અર્થરૂપ છે જૈનોમાં ભિન્નતા રહેલી છે. કેટલાક જૈનો જેઓ અને તેથી તે અર્થના કહેનારા ત્રિલોકનાથ તીર્થકર, શ્રીકાલકાચાર્ય મહારાજે પ્રતિષ્ઠાનપુરમાં શાતવાહન ભગવાનો જ હોય છે. તેથી કેવલ સૂત્રને માનનારા રાજાની વિનંતિથી ભાદરવા સુદ પંચમીથી એકજ કદાચ સર્વ સૂત્રને માને તો પણ નિર્યુક્તિ આદિક દિવસ એટલે ના'તિ એવી ચોથમાં પર્યુષણપર્વ અર્થને નહિં માનનારા હોવાથી શ્રી ગૌતમાદિ કરવાનું પ્રવર્તાવ્યું. એ હકીકત શ્રેનિશીથચૂર્ણિ, ગણધર ભગવાનોને તેઓ માનનારા ઠરે, તો પણ પર્યુષણાલ્પચૂર્ણિ અને દશાશ્રુતસ્કલ્પચૂર્ણિને ત્રિલોકનાથ તીર્થંકર ભગવાનોને તો ઉઠાવનારા જ જાણનારાઓથી અજાણી નથી. જેઓ ભગવાન બને. એ વાત તો સર્વને કબુલ કર્યા સિવાય છૂટકો મહાવીર મહારાજની પરમ્પરામાં થયેલા નથી જ નથી કે તેવી રીતે તીર્થંકર ભગવાનોને તેઓનું અથવા તો શ્રમણ ભગવાન મહાવીર મહારાજથી કથન ન માનવા દ્વારાએ ઉઠાવવાવાળા પણ અરિહંત અવિચ્છિન્નપણે શ્રીગૌતમસ્વામી ભગવાન આદિથી ભગવાનની સેવા જપ ધ્યાન વિગેરે તો કરનારા પ્રવર્તેલી અને શ્રીપર્યુષણાકલ્પ કે જેની સાક્ષી અને છે, છતાં ચોખા શબ્દોમાં કહીએ તો એમ કહેવું કથન શ્રીસ્થાનાંગસૂત્ર તથા સમવાયાંગ સૂત્રમાં જોઈએ કે સતીપણાનું પવિત્ર કાર્ય જે શીલનું પાલન આપવામાં આવી છે તે પર્યુષણા કલ્પનામના છે અર્થાત્ પતિવ્રતાપણું છે તેને નહિ સાચવનારી કલ્પસૂત્રની અંદર જણાવેલી સ્થવિરાવલિને સ્ત્રી જેવી રીતે સ્વામીના અંગે ખાનપાન, માનવાવાળા હોય તેઓ તો ભાદરવા સુદ, પાંચમથી શરીરશુશ્રુષા, ગૃહકાર્ય, લેવડદેવડ વિગેરેમાં એક દિવસ પહેલાની ભાદરવા સુદ ચોથની આબેહુબ રીતે મદદ કરનારી હોય તો પણ તેણીનું સંવર્ચ્યુરી કરે તે જ યોગ્ય છે, અને તે પ્રમાણે કરે તે મદદનું કાર્ય લુચ્ચાઈના રૂપમાં જ દાખલ થાય પણ છે. પરંતુ દુષ્યમકાલ હુંડા અવસર્પિણીના છે. જો કે ધણીને તેવી રીતે મદદ કરવી તે સ્ત્રીઓની પ્રભાવે કેટલાકો સૂત્રોનું માનવામાં પણ સર્વજ્ઞ પહેલી અને પવિત્ર ફરજ છે, છતાં પણ શીલની મહારાજ વિગેરેના વચનોનો ભરોસો નહિં પરમપવિત્રતા એટલે પતિવ્રતાપણું નહિ જાળવવાને રાખનાર તેમજ સર્વજ્ઞ મહારાજે કહેલો અર્થ જે લીધે તે મદદ દુધપાક જેવી શ્રેષ્ઠ છતાં પણ તેમાં નિર્યુકિત ભાષ્યરૂપે ગુંથવામાં આવેલો છે તેને પણ રહેલ અપવિત્રતારૂપી વિષ તે દુધપાકની દશાને નહિં માનનારા એવા કેટલાક લોકો થયેલા છે. અહિં ઝેરી બનાવી દે છે. તેવી રીતે અહિં પણ જેઓ