________________
૨૦
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૩૦-૧૦-૧૯૩૬ ગરજ સારે છે. તે પ્રમાણે દ્રવ્યચારિત્ર એ રસાયણની ચાલી શકવાના જ નથી ! ખેતરપાધરનો રસ્તો ગરજ સારતું નથી, અને તે આત્માની અંદર ઉતરીને માણસને ક્યારે ભૂલાવીને ચક્કરે ચઢાવી દે છે તેનો આત્માનો જીવન પલ્ટો કરાવતું નથી. જે ચારિત્ર કાંઈ પત્તો લાગતો નથી, તે જ પ્રમાણે અભવ્ય સમ્યકત્વ વિનાનું છે તે પણ નિષ્ફળ જાય છે એમ મિથ્યાત્વીઓના ચારિત્રનું પણ સમજવાનું છે. સમજવાનું નથી. જે દ્રવ્યચારિત્ર છે તે પણ અર્થાત્ અભવ્ય મિથ્યાત્વીઓનું ચારિત્ર તે પુણ્યપ્રવૃતિને તો વધારનારું જ છે. બહારથી ખેતરપાધરનો મોક્ષમાર્ગ છે અને સ્વરૂપનિશ્ચય એ લગાડેલું ઘી જેમ ચળકાટ મારે છે તેમ દ્રવ્યચારિત્ર સીધો મોક્ષમાર્ગ છે. ' એ બહારથી ચળકાટ મારનારી વસ્તુ છે, જ્યારે
આત્માને સૌથી પહેલાં સ્વરૂપનો નિશ્ચય ભાવચારિત્ર એ મોક્ષે લઈ જનારી વસ્તુ છે. જે - થવાની જરૂર છે. તમે કોઈ વસ્તુને ખરીદવા જાઓ કોઈ આત્મા અતિચાર રહિત થાય, લાંબો કાળ એ
તે પહેલાં પણ તમારે એ ચીજનું સ્વરૂપ જાણવું પડે રીતે અતિચાર રહિત થઈને શુકલલેશ્યા સહિતનું છે. જે ચીજ તમારે ખરીદવાની છે તે ચીજનુંજ જો ચારિત્ર પાળે તે છતાં જો તે આત્મા સમકાતિ ન
તમોને નામ જ ન આવડતું હોય તો જગલાને બદલે હોય તો તે મોક્ષ માર્ગે દોરાતો નથી. આથી જ
ભગલાને જ પરણાવી આવો! આમ ન થાય તે માટે દંસણ ભટ્ટો' એ શબ્દો મૂકીને જણાવ્યું છે કે જે
તમારે સૌથી પહેલું વસ્તુનું સ્વરૂપ, આત્માનું સ્વરૂપ આત્મા ચારિત્રથી ખસે છે તે આત્મા મોક્ષમાર્ગથી
જાણવાની જરૂર છે. હવે એ સ્વરૂપ તમારે શી રીતે પણ દૂર જ જાય છે. આ સઘળી ચર્ચા ઉપરથી
જાણવું તે સમજો. તમે પોતે આ જગતમાં તમારી જે સિદ્ધાંત નીકળે છે તે એ છે કે - “જે સમ્યકત્વ મેળેજ કોઈ વસ્તુના જાણકાર બનીને અવતરતા નથી, ચૂક્યો તે મોક્ષમાર્ગ ચૂક્યો.” હવે બીજી વાત પરંતુ તમોને જન્મપરંપરાના સંસ્કાર અને તમારા આ ઉપરથી તમારે એ ધ્યાનમાં લેવાની છે કે જે પુરોગામીઓના અનુભવ ઉપર જ આધાર રાખવો આત્મા સ્થિતિના ભાગનો અને સંયોગનો વિચાર પડે છે. તમે વસ્તુની પરીક્ષા જેના વચન ઉપર નિર્ભય કરવામાં કચાશવાળો હોય તે આત્મા મોક્ષમાર્ગમાં રહીને કરી શકો એવો માણસ તે વસ્ત પરત્વેનો ચાલતો હોય તો પણ માર્ગ ચૂકેલો જ છે. મોટો પારગામી જ હોવો જોઈએ ! મિયાંભાઈનો લડકો રસ્તો કેટલીક વખત અથડાવાનો થાય છે. તે રસ્તો અહિંસાનું શાસ્ત્ર ન રચી શકે. એ પ્રમાણે તમારે પ્રવાસીને ખેતર વગડામાં કેમ ફસાવી નાખશે તેનો આત્માનું સ્વરૂપ જાણતાં પહેલાં આત્માના વિષયના ભારે ભય રહે છે. એ જ પ્રમાણે મિથ્યાત્વી પારગામીઓની મદદ લેવાની છે. અભવ્યઆત્માઓ સમ્યકત્વ છતાં દ્રવ્યવિરતિના
એ વાત તો તમોને નવેસરથી કહેવાની જરૂર ધારક હોવાથી તેઓ ખેતરરૂપ સંસારમાં અને નહિ
જ નથી કે આ જગતમાં જો કોઈ આત્માના સંશોધક, તો છેવટે નવરૈવેયકમાં રખડી પડે છે ! એજ પ્રમાણે
તેના દેખા અને તેને પ્રત્યક્ષ અનુભવનારા હોય તો આ જગતમાં દ્રવ્યદેશવિરતિ, દ્રવ્ય સર્વવિરતિ
તે ભગવાન તીર્થંકરદેવો છે. તીર્થંકરદેવોએ પોતે ઈત્યાદિ જે જે દ્રવ્યક્રિયાઓ છે તે જે જે સીધી લાઈન
આત્માને જોયો હતો, તેમણે આત્માને અનુભવ્યો વિનાના છે, માર્ગ વિનાના છે, તે બધા મોક્ષભૂમિથી
હતો, આત્માનું જ્ઞાનરૂપ તેમણે સિધ્ધ કર્યું હતું અને આત્માને દૂર હડસેલી કાઢનારા છે, અને આવી
આ બધું તેમણે જ્ઞાનથી જોયું હતું! અર્થાત્ આત્માના દ્રવ્યક્રિયાઓના ધારકો તે કદી પણ મોક્ષમાર્ગમાં
વિષયમાં આ ત્રણે લોકમાં ભગવાન તીર્થંકરદેવો