________________
૨૫૨
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૬-૩-૧૯૩૭ હોય છે અને તેથી) બાલગોપાલમાં પ્રસિદ્ધ છે કે ક્ષય કરવો પડે, તેમ પાંચમની પર્વતિથિના ક્ષય આ જ મારે આઠમનો પૌષધ છે, અર્થાત્ તેવે વખતે તેનાથી પહેલાની ભાદરવા સુદ ચોથ એ સંવર્ચ્યુરી સાતમનો ક્ષય મનાય છે સામત અને બોલાતી તે મહાપર્વ હોવાથી તેનો ક્ષય ન થાય, માટે પૂનમ પણ નથી.
અમાવાસ્યાના ક્ષયે તેરસના ક્ષયની માફક પાંચમના ૨ ચૌદશની સાથે પનમ કે અમાવાસ્યા ન ક્ષયે ભાદરવા સુદ ત્રીજનો ક્ષય કરવો જ પડે. ભેળવાય.
મધ્યસ્થ અને સત્યશોધકોને આ પાઠ ખરેખરો રસ્તો ५ पौषधव्रतमेवाश्रित्य सामान्येन गृहीता
બતાવે છે. द्दश्यन्ते अतस्तदपेक्षयैव युक्तयोदय॑न्ते ७ चतुर्दशी पौर्णमासी चेत्युभे अप्याराध्यत्वेन (તર્વ. ૪)
संमते स्तः, तद्यदि भवदुक्तरीतिराश्रीयते, (પૂનમ અને અમાવાસ્યાની તિથિઓ ફક્ત
तर्हि पौर्णमास्येवाराधिता, चतुर्दश्याराधनं શ્રાવકોના) પૌષધવ્રતને જ આશ્રીને સામાન્ય રીતે
दत्तांजलीव भवेत् (तत्त्व ५) (શાસ્ત્રોમાં) લીધેલી દેખાય છે માટે પૌષધની ચૌદશ અને પૂનમ એ બને પણ તિથિઓ અપેક્ષાએ જ યુક્તિઓ દેખાડાય છે.
આરાધવા લાયક માનેલી છે. હવે જો તમારી રીતિ
એટલે પૂનમને દિવસે ચૌદશના ક્ષયે પક્કી કરવાનું આ ઉપરથી પૂનમ કે અમાવાસ્યાના ક્ષયે
માનીયે તો પૂનમની તિથિની જ આરાધના થઈ. તેરસનો ક્ષય કરી તેરસે ચૌદશ અને ચૌદશે પૂનમ
અને ચૌદશની આરાધનાને તો જલાંજલિ આપ્યા કે અમાવાસ્યા નહિં ગણતાં ચૌદશની સાથે પૂનમ
જેવું થયું. (આ ઉપરથી ચૌદશ અને પૂનમ કે કે અમાવાસ્યાને ભેગી ગણનારાઓ શું ચૌદશ પૂનમ
અમાવાસ્યાને ભેગા કરી નાંખનારા પણ સમજે છે કે ચૌદશને અમાવાસ્યાના બે પૌષધ એકદિવસે
કે તેમના મતે પણ માત્ર ચૌદશનું જ પૌષધ આદિથી કરશે? અને સૂત્રોમાં તો આઠમ ચૌદશ અમાવાસ્યા
આરાધન થયું. પણ પૂનમ કે અમાવાસ્યાના પૌષધ અને પૂનમના પૌષધો શ્રાવકોએ કરવા એમ સ્થાને
બ્રહ્મચર્ય સચિત્ત ત્યાગ આદિ નિયમોને તો સ્થાને સૂચવ્યું છે.
જલાલિજ દેવાઈ. એવી જ રીતે ભાદરવા સુદ ૬ -પર્યુષUTIHપંદરવીસ્વાર પાંચમનો ક્ષય માનનારને સંવચ્છરીની આરાધના प्रसंगेन त्वं व्याकुलो भविष्यसि( तत्त्व. ५) થઈ. પણ જ્ઞાનપાંચમના નિયમોની તો વિરાધના
(ચૌદશના ક્ષયે ખરતરવાળાઓ પુનમ પર્વ જ થઈ, અને જલાંજલિ અપાઈ. ત્રીજનો ક્ષય કરી છે એમ ધારી પુનમને દિવસે પધ્ધી કરે છે. તેથી ત્રીજને દિવસે ચોથ અને ચોથને દિવસે પાંચમ તે ખરતરોને કહે છે કે, ભાદરવા સુદ ચોથનો ક્ષય માનનારાને જ બને આરાધના થઈ શકે.) હશે ત્યારે તે ચોથને બીજે દિવસે પાંચમની તિથિ ૮ લિવ-ક્ષીપક્ષનુષ્કાનંપૌvમાયામનુંપર્વતિથિ છે. માટે તમારે સંવચ્છરી પાંચમની છીમાનંક્ષિપંરતથBIનંપાક્ષિાનુષ્ઠાન કરવાનો પ્રસંગ આવશે, અને તમો વ્યાકુળ થશો. વા વ્યપવિતે ?, મારી (આ ઉપરથી ભાદરવા સુદ પાંચમની સંવર્ચ્યુરી पाक्षिकानुष्ठानविलो-पापत्तिः, द्वितीये પલટાઈ, પણ તે પાંચમનું પર્વતિથિપણું પલટાયું અટ્ટમેવ કૃષા ભાષU, પંવત વ નથી એમ સ્પષ્ટ છે. અને તેથી ચોથના ક્ષયે ત્રીજનો चतुर्दशीत्वेनव्यपदिश्यमानत्वात्(तत्त्व.५)