________________
•
•
•
•
૧૪૩
શ્રી સિદ્ધચક્ર
જાન્યુઆરી-૧૯૩૭ પ્રશસ્તરાગ અને પ્રશસ્તદ્વેષ એ બંનેનો સંબંધ વ્યકિતને તમારી સાથે અનેકભવનો સંબંધ હોય નિર્જરા સાથે જ છે. જો પ્રશસ્તરાગને નિર્જરાની અને તે વ્યક્તિ ઉપર તમોને તે સગુણી હોવા માટે સાથે સંબંધ ન હોય તો તો પછી આપણને નમો જે રાગ થાય તે તત્ત્વરાગ હોય અને તે રાગને
હિંતાપમ્ એમ કહેવાને માટે અવકાશ જ રહેતો નિર્જરા સાથે સીધો સંબંધ છે, પરંતુ તે વ્યકિત સાથે નથી. જો કર્મક્ષયનો મુદો જ ન હોય તો પછી તમારો ભવોભવનો સંબંધ છે, એ વિચારે તમારો અરિહંત ભગવાનોને વાંદવાનો હેતુ જ રહેવા એ વ્યક્તિ ઉપર જે રાગ થાય તે રાગ નેહરાગ પામતો નથી. અહીં શત્રુતાને પોષવાની છે, કારણ હોઈને તેને અને નિર્જરાને જરાપણ સંબંધ નથી. કે એ નિર્જરાની સંબંધિની છે, અર્થાત્ અહીં નિર્જરા હવે તમે એમ કહેશો કે ગમે તે કારણથી પણ ગુણી પક્ષકાર બને છે. આ રીતે પ્રશસ્ત રાગદ્વેષને ઉપર રાગ હોય તો તે ગુણાનુરાગ કહેવાવો જોઈએ, પોષવાના કહ્યા છે, પરંતુ એ બધામાં જુઓ તો મુખ્ય તો તમે સગુણી ઉપરના રાગને ગુણાનુરાગ શા મુદો તો કર્મક્ષયનોજ રહેલો છે. ભગવાન માટે કહેતા નથી? શ્રી મહાવીરદેવ મારા ભાઈ છે એવા વિચારે તેમના
તમારા આવા પ્રશ્નનો જવાબ એ છે કે આપણો કોઈ પરિવારિક સજ્જનો તેમના ઉપર રાગ રાખે
સદગુણી ઉપર ગુણી તરીકેનો જો રાગ ન હોય તો એ પ્રશસ્ત રાગ નથી, પરંતુ તેઓ કર્મરૂપી શત્રુને
સગુણી ઉપર આપણે રાગ રાખ્યો છે એટલા જ હણનારા મહા વિજેતા છે એ દૃષ્ટિએ કર્મક્ષયના
કારણથી તે રાગ ગુણાનુરાગ કહેવાતો નથી. રાણી મુદાથી તેમના ઉપર રાગ રાખવો એ પ્રશસ્ત રાગ
પોતાના બાળકો ઉપર રાગ રાખે છે. રાજમાતા છે. અર્થાત્ રાગદ્વેષ પ્રશસ્ત હોવામાં પણ મુદો તો
તે હવામાં પણ મુદા તા પાટવીપુત્રને સ્તનપાન કરાવે છે, તેમાં એ માતાનો કેવળ કર્મક્ષયનો જ રહેલો છે. બીજો નહિ. જો એવો કે નથી કે બાળક આ દેશનો રાજા છે માટે કર્મના ક્ષયના મુદ્દાને તમે ભૂલી જાઓ કર્મના ક્ષયનો
મારે રાજપુત્રને સ્તનપાન કરાવવું જોઈએ. તે તો મુદો તમારા ધ્યાનમાં ન રહે, અને તે વિના જો
એ બાળકને પુત્રપણાથી જ પોષે છે. અગર કે પેલો તમે ભગવાન ઉપર સુગુરૂ ઉપર અથવા તો સુધર્મ
બાળક રાજા છે, રાજમુકુટ તેને શીરે મૂકાવાનો છે, ઉપર રાગ રાખો તો પણ તમારો એ રાગ નિર્જરાને
રાજ એ સ્પષ્ટ છે. છતાં માતાનો તેના ઉપરનો રાગ એ
. આપી શકતો નથી.
તો પુત્ર તરીકેનો જ રાગ છે, રાજા તરીકેનો રાગ જે જીવ મોક્ષમાર્ગમાં પ્રવર્તેલો છે, તે જીવને નથી જ. ભગવાન મહાવીર મહારાજ જીવ્યા ત્યાં સ્નેહ એ તો વજની સાંકળ સમાન જ છે. શાસ્ત્રકાર સુધી ગણધર ભગવાન ગૌતમદેવને કેવળજ્ઞાનની મહારાજાઓ તો કહે છે કે શુદ્ધદેવ, શુદ્ધધર્મ અને પ્રાપ્તિ થવા પામી નહોતી, પરંતુ તેઓશ્રીનું કેવળજ્ઞાન શુધ્ધગુરૂ ઉપરનો જે મારાપણાનો રાગ છે તે રાગ રોકાઈ રહ્યું હતું. હવે વિચાર કરો. શ્રીમાન્ ગૌતમ તો સ્નેહ રાગ જ છે. અલબત્ત શુદ્ધદેવાદિકો ઉપર મહારાજને જે વ્યક્તિ પર રાગ હતો તે વ્યકિતની તેઓ શુદ્ધ છે તેથી રાગ હોઈ શકે, પરંતુ તેમના મહત્તામાં જરાપણ ખામી ન હતી, ભગવાન ઉપર પણ મારાપણાથી મમત્વવૃત્તિથી તો રાગ ન શ્રીમહાવીરદેવના સુદેવપણામાં સંશયમાત્રનો પણ જ હોઈ શકે. તમે આસ્તિક હો, આત્મા અનાદિ વાંધો ન હતો. ભગવાન પુરેપુરી વિશુદ્ધ વ્યક્તિ હતા, છે, ભવ સંબંધ અનાદિ છે, અને કર્મપણ અનાદિનાં છતાં એ ભગવાન ઉપરનો પણ શ્રીમાન્ છે, એવું અંતઃકરણથી માનતા હો અને અમુક ગૌતમસ્વામીજીનો જે રાગ હતો તે રાગ તેમના