________________
૬૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૮-૧૧-૧૯૩૬ બેયની ઘોષણા ગાજે છે, સર્વત્ર એક જ વાણી છે પ્રકટ કરનારું છે અને તેથી એ પદ જરૂરી છે તો અને સર્વત્ર એક જ વસ્તુ પ્રવર્તે છે. એ ઉપરથી પછી આગલા પદ ધ્યેય તરીકે છે તે તમે કઈ દૃષ્ટિથી તમે જાણી શકશો કે કર્મક્ષય એનું જૈનશાસનમાં ઉડાવી દો છો? મહાનિશીથસૂત્રમાં નવકારમંત્રનો કેવું ભવ્ય અને ગંભીર સ્થાન છે ! હવે નવકારમંત્રને પાઠ વિધિ ! ઇત્યાદિ સઘળું આપેલું જ છે, અને વિષે જરા વિચાર કરો. નવકારમંત્રમાં નવ પદો તે એટલું બધું સ્પષ્ટ છે કે તેમાં કોઇપણ વાતે શંકા છે અને એ પદો દ્વારા થતું કાર્ય કર્મના ક્ષયને માટે લઇ જવા જેવું નથી. નંદીસૂત્રમાં મહાનિશીથસૂત્ર જ છે. હવે આ નવ પદો ન બોલતાં જે પાંચ જ માનવાનું પણ સ્પષ્ટપણે જ કહેલું છે. હવે કેટલાક પદો ગણે છે અને ચાર પદો નથી ગણતા તેઓ એમ કહે છે કે ભગવતીજી સૂત્રમાં નવકારમંત્રના ધ્યેયને જ ચુકે છે એમ કહેવામાં શું લેશ માત્ર પણ પાંચ પદો જ કહ્યાં છે, ત્યાં નવપદો કહ્યાં નથી માટે હરકત છે ? નિસંશય આપણે એમ કહી શકીશું જ એ પાંચ પદો માનીએ છીએ, તેઓ ક્યાં સુધી કે જેઓ પાંચ જ પદોને ગણીને ચાર પદોને અવગણે
સાચા છે તે વિચારીએ. આ દલીલ કરનારાઓએ
સાચા છે તે વિચ છે તેઓ કાંઈ પણ શંકા વિના પોતાના ધ્યેયને ચૂકી સમજવાની જરૂર છે કે આવશ્યક સૂત્રનો એક ભાગ જ જાય છે, સાથે બોલવાવાળાઓ પણ પોતાનું ધ્યેય કબુલ રાખવો-તેનો આધાર લેવો તો બીજો ભાગ ચૂકી જાય છે તો પછી જેઓ એ ચારપદોને બોલતા છોડી દેવો એ બુદ્ધિશાળીપણાનું લક્ષણ છે એમ કહી જ નથી તેઓ પોતાનું ધ્યેય ચૂકી જાય તેમાં આશ્ચર્ય શકાય જ નહિ. તમે કાયદાની ચોપડીમાં અમુક શું ?
ગુન્ડાઓ માટે અમુક કલમો દાખલ કરો પછી તે
ગુનાનો આરોપી આવે અને તે એવી દલીલ કરે નવકારમંત્રના આગલા ચાર પદોમાં
કે આ કલમ સિવાયની બીજી કોઈ કલમ મારા કોઈપણ જાતનું સ્મરણ બાકી રહેવા પામતું નથી, કામને ગુન્હો ઠરાવતી હોય તો બતાવો ! આ કલમ છતાં નમો શબ્દ દરેક પદે બોલવામાં આવે છે એનું
સિવાયની બીજી કોઈ કલમ મારા કાર્યને ગુન્હો કારણ વિચારવા જેવું છે. શાસ્ત્રકાર મહારાજાઓ
ઠરાવતી નથી માટે મારું કાર્ય એ ગુન્હો જ નથી! કહે છે કે સ્તુતિ બે પ્રકાર થાય છે. ઉત્તમગુણોનું તમે સહેજે કબુલ રાખશો કે આરોપીની આ વાત કથન અને રૂપનું સ્મરણ એ બે પ્રકારે સ્તુતિ થાય
કોઇપણ ન્યાયાધીશ તો માન્ય રાખી શકે જ નહિ. છે. હવે જો તમે દેવોને કે આચાર્યોને નમસ્કાર કરતી
ન્યાયાધીશ માન્ય ન રાખી શકે તો ભલે પણ વખતે તેમના ઉત્તમગુણોને લક્ષમાં લાવો તો જ બચાવનો વકીલ પણ પોતાના અસીલની આવી તમારો નમસ્કાર થાય છે. જો તમે ગુણોને લક્ષમાં
વાતને પાગલપણું જ ગણી કાઢે ! ન લાવો તો તમારે માટે નમો પદ બોલવું એ સર્વથા
ભગવતી સૂત્રમાં મંગળાચરણમાં પાંચ પદો નકામું છે. તમે ચાર પદો ન ગણતાં છતાં એમ
કહ્યાં હોય તો તે કોને શોભે છે. એ વાત જોવાની કહો કે અમે તો ભગવાનને નમસ્કાર કરીએ છીએ
છે. અહીં મુખ્ય એ વાત એ છે કે જૈનશાસનમાં તો અહીં તમારે યાદ રાખવાનું છે કે ભગવાન એ
નવકાર સરખી નાની ચીજનું પણ જો કોઈ ધ્યેય કાંઈ તમારા નમસ્કારના જ ભૂખ્યા નથી. ભગવાન
હોય તો તે કર્મનો ક્ષય એજ છે, તપ, સમાધિ, એવું ઈચ્છતા નથી કે ક્યારે મારા શ્રાવકો આવે
વિનય એ સઘળાનું ધ્યેય જોશો તો એટલું જ છે છે અને તેઓ આવીને મને નમસ્કાર કરે છે ! તમે
કે કર્મનો ક્ષય ! આ ઉપરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે એમ કહેશો કે નમો પદ તો અમારા ભક્તિભાવને
ભગવાન શ્રી મહાવીરદેવના જૈનશાસનમાં એક જ