________________
૩૭૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૦-૫-૧૯૩૬ ધર્મમાં જા એમ કહે નહિ. ૬ કાયાથી બૌદ્ધાદિને ઉપદેશ આપે છે. જ્યારે સામાયિકચારિત્ર ઉચરાવાય અર્પણ કરે નહિ. ૭ કોઈ બૌધ્ધાદિ ધર્મમાં જતો હોય ત્યારે જ વ્રતોમાં સ્થાપન કરાવાય છે. આ જ તો તેને મનથી અનુમોદે નહિ અને મૌન ન રહે ૮ કારણથી જ્ઞાતાધર્મ કથાસૂત્રમાં પુંડરીકજી વચનથી સારૂ કરવા માંડ્યું કે ક્યું એમ ન કહે અને રાજ્યઋદ્ધિનો ત્યાગ કરી કંડરીકનો સાધુપણાનો વેષ કાયાથી એ બૌદ્ધાદિધર્મમાં જતા તરફ તિરસ્કારદર્શક લઈ પ્રાણાતિપાતાદિ ન કરવાની પ્રતિજ્ઞા કરે છે. નખછોટિકાદિ આપે. આ પ્રમાણે શ્રાવકે મિથ્યાત્વથી પ્રશ્ર ૮૧૪-દિવસને અંતે કરાય તે દૈવસિક અને ત્રિવિધત્રિવિધ વિરતિ કરાય.
રાત્રિને અંતે કરાય તે રાત્રિક પ્રતિક્રમણ કહેવાય પ્રશ્ન ૮૧૨-શૂલ આદિ રોગોના નાશનો અને છે અને શાસ્ત્રકારો પણ મન્તો મોનિસ જે એમ સંસારના દુઃખોના નાશનો વિચાર થાય તે અનિષ્ટના આવશ્યકનો અર્થ દેખાડતાં જણાવે છે તો પછી પક્ષને વિયોગરૂપ અને વેદના વિયોગરૂપ આર્તધ્યાન કેમ છેડે કરાય તે પાક્ષિક, ચતુર્માસને છેડે કરાય તે ન કહેવાય ?
ચાતુમાસિક અને વર્ષને અંતે કરાય તે વાર્ષિક એટલે સમાધાન-રાગાદિને આધીન થઈ દવા વગેરે તો સાંવત્સરિક એમ વ્યુત્પત્તિથી પક્ષને અંત્યે પુનમે જરૂર આર્તધ્યાન ગણાય પણ જ્ઞાનાદિની વૃદ્ધિ આદિ પાક્ષિક ચોમાસાને અંતે ચઉમાસી વર્ષને અંતે વાર્ષિક
એટલે પુનમે જ પકખી ચઉમાસી અને સંવછરી માટે દવા કરે તો અલ્પ સાવદ્ય કે અસાવધ ધર્મધ્યાન ગણાય અને તપ સંયમ તો ખુદ ધર્મધ્યાન સ્વરૂપ
થવાં જોઈએ. જ છે. જુઆ ધ્યાનશતક ગાથા ૧૧-૧૨. સમાધાન-આચાર્ય મહારાજ શ્રીહરિભદ્રસૂરિજી પ્રશ્ન ૮૧૩-બાવીસ તીર્થંકરના શાસનમાં આવી પ૬૩માં દૈવસિક અને રાત્રિકને માટે છેદોપસ્થાપનીયચારિત્ર ન્હોતું ફક્ત સામાયિકચારિત્ર
વિનિવૃત અને રનિનિવૃત એમ કહી દિવસ અને સાધુઓને હતું તો પછી તેમાં ચાર મહાવ્રતોનો
રાત્રિને વ્યવહારથી લેવાના સૂચવી પાક્ષિકાદિની
વ્યુત્પત્તિમાં પક્ષતિવાનિવૃત એમ સાક્ષાત્ કહી ઉચ્ચાર ક્યારે થતો હશે ?
ચઉમાસી અને સંવચ્છરીમાં તેની ભલામણ કd સમાધાન-હેલા અને છેલ્લા તીર્થકર મહારાજના
ચાતુર્માસિ સાંવત્સરિ એવા પદોથી કરે છે તેથી શાસનમાં છેદોપસ્થાપનીય નામનું ચારિત્ર હોવાથી તે પખી, ચઉમાસી અને સંવચ્છરી વ્યાવહારિક દીક્ષા વખતે માત્ર સામાયિકચારિત્ર અપાય અને પક્ષ. ચઉમાસ અને વર્ષના અંત ઉપર ધોરણ નહિ પછી ષજીવનિકાય અધ્યયનના પઠન અને યોગ રાખતાં પક્ષ આદિના અતિચારો રાખવા ઉપર ધોરણ થવાથી નિરતિચાર ચારિત્ર હોય છતાં તે પર્યાય છે એમ જણાવે છે તેથી જેમ સંવચ્છરી વ્યાવહારિક છેદીને મહાવ્રતોમાં આરોપાય છે, પણ બાવીસ વર્ષને અંતે નથી તેમ પકખી અને ચઉમાસી પણ ભગવાનના શાસનમાં છેદોપસ્થાપનીયચારિત્ર ન વ્યવહારિક પક્ષ અને ચઉમાસને અંતે નથી, અને હોવાથી સામાયિકચારિત્રની સાથે જ ચાર તેથી ઘર શોધવાનું દ્રષ્ટાન્ત આપે છે. લોકોમાં ઘરનું મહાવ્રતોમાં સ્થાપન કરતા હતા. ભગવાન શોધવું સાંઝ સવાર થાય છે બાકી શોધન પક્ષ ને હરિભદ્રસૂરિજી તે માટે જ આવી પ૬૩માં જણાવે ચઉમાસી, સંવચ્છરીને અંતે હોય તેમાં કાંઈ પુનમનો છે કે મધ્યમ: સામાથિ સંયમમુપતિશાંતિ થવ નિયમ હોતો નથી, માટે રાઈ અને દેવસી વ્યવહારથી સમય: મુડ્યાર્વત તવ વ્રતેષ સ્થાગત અથાત્ લેવાં પણ પાક્ષિક આદિ માટે તે વ્યાવહારિકનો બાવીશ તીર્થંકરના સાધુઓ સામાયિકચારિત્રનાં નિયમ નહિ. એ વાત જણાવવા માટે પક્ષતિવાનિવૃત