Page Text
________________
૩૬૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૦-૫-૧૯૩૬
શો છે ? ! પહેલા ગણધરની શંકામાં તેઓ માને ગણધર શ્રીવાયુભૂતિ પણ જીવને માને છે. છે કે જીવ પરલોકગામી નથી જ્યારે ત્રીજા ગણધરની પંચમહાભૂતથી જ જીવ ઉત્પન્ન થએલો માને છે, શંકા “તત્ જીવ તત્ શરીર” એ છે. હવે અહીં પરંતુ તેઓ જીવને પંચમહાભૂતથી જુદો માનતા એક મુદાનો પ્રશ્ન વિચારવાનો છે. એ પ્રશ્ન એ છે નથી. તેઓ પંચમહાભૂત અને જીવ એક જ છે એમ કે પહેલા અને ત્રીજા ગણધરની શંકા એકસરખી માને છે. ટૂંકમાં કહીએ તો ઇન્દ્રભૂતિનો અભિપ્રાય છે તો પછી બંનેની શંકા એક જ કહેવાય કે જુદી એવો હતો કે પંચમહાભૂતથી જ જીવ ઉત્પન્ન થાય જુદી ?
છે, પરંતુ જીવ એટલે ચેતના અને શરીર જુદાં છે બંને શંકામાં રહેલી ભિન્નતા
ત્યારે વાયુભૂતિનો એવો અભિપ્રાય છે કે તેનું નીવ
તત્ શરીર પંચમહાભૂતથી જ જીવ ઉત્પન્ન થાય છે પહેલા ગણધરને પણ શંકા ત્યાંથી જ ઉત્પન
અને તે અને શરીર બંને એક જ છે જીવ અને થઈ છે કે : વિજ્ઞાનધન અao” અને એ જ પદોથી
શરીર જુદાં નથી; અર્થાત્ એક કહે છે જીવ અને ત્રીજા ગણધરભગવાનને પણ શંકા ઉત્પન્ન થઈ છે. બંને ગણધરભગવાનોને શંકા એક જ સ્થળેથી
આ શરીર જુદાં છે, બીજા કહે છે કે જીવ અને શરીર ઉત્પન્ન થઈ છે. શંકાના કારણ અને સ્વરૂપ એક ૩
, , જુદાં નથી !! જ છે તો પછી બંનેની શંકાઓ જદી કેમ હોઈ શકે? લાકડાથી અગ્નિ ઉપજે છે. છતાં આપણે હવે જોઈશું અને વિચાર કરીને કબુલ લાકડું સળગાવીએ છીએ અટેલે અગ્નિ ઉત્પન્ન રાખીશું કે બંનેની શંકાઓ જુદી જ છે અને જુદી થાય છે. અગ્નિનો આધાર જોવા જઈએ તો તે લાકડું છે એ જ વ્યાજબી છે. પહેલી વાત તો એ છે કે છે. લાકડાને આધારે જ અગ્નિ ઉત્પન્ન થાય છે, જો પહેલા ગણધરની શંકા અને ત્રીજા ગણધરની લાકડાને આધારે જ તેની હસ્તી ટકી રહે છે અને શંકા એક જ હતી, તો પહેલા ગણધરની શંકાનું લાકડાને આધારે જ અગ્નિ વૃદ્ધિ પણ પામે છે, પરંતુ સમાધાન થયા પછી ત્રીજા ગણધર ભગવાનની અગ્નિ અને લાકડાનો આટલો બધો ગાઢ સંબંધ શંકાનું એની મેળે જ સમાધાન થઈ જતું, પરંતુ હોવા છતાં પણ અગ્નિ અને લાકડું બંને એક તો પહેલા ગણધરની શંકાનું સમાધાન થવા છતાં ત્રીજા નથી જ, તે બંને જુદા જ છે, કારણ કે સળગતા ગણધરની શંકા કાયમ રહે છે એ ઉપરથી પણ એક લાકડાને જોઈને આપણે લાકડું એ અગ્નિ છે અને વાત તો એ સ્પષ્ટ થાય છે કે બંનેની શંકા અવશ્ય અગ્નિ એ જ લાકડું છે એમ તો કદાપિ પણ કહી જુદી હોવી જ જોઈએ.
શકતા જ નથી ! અગ્નિની ઉત્પત્તિ લાકડાથી છે, જીવ અને દેહ
લાકડાની ઉત્પત્તિ અગ્નિથી થવા પામી નથી ! પહેલા અને ત્રીજા ગણધર ભગવાન્ બંને
લાકડાથી જ અગ્નિ ઉત્પન્ન થાય છે, લાકડાથી જ
અગ્નિ વધે છે, લાકડાથી જ તે ટકી રહે છે અને તત્ત્વ તરીકે જીવ પરલોકગામી નથી એવી શંકા ઉઠાવે છે. શ્રી ઇન્દ્રભૂતિ એમ શંકા માને છે કે જીવ
લાકડાનો નાશ થાય છે એટલે અગ્નિ પણ નાશ
પામે છે. આ બંને લાકડા અને અગ્નિની સ્થિતિમાં એ પંચમહાભૂતથી જુદો છે. શ્રી ઇન્દ્રભૂતિ જીવ માને છે. જીવન ઉત્પન્ન થએલો માને છે, પરંતુ એકબીજાના પર્યાય નથી.
જોશો તો કેટલી વધી સાદૃશ્યતા છે છતાં બંને જીવને પંચમહાભૂતથી જુદો માને છે ! જ્યારે ત્રીજા
| SR No. | 520954 |
| Book Title | Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ashoksagarsuri |
| Publisher | Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 696 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Siddhachakra, & India |
| File Size | 26 MB |