Page Text
________________
૩૩૮
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૬-૫-૧૯૩૬
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
* * * * * *
• • • • • •
•
• • •
આગમ-રહસ્ય દ્રવ્યનંદીરૂપી ત્રીજો ભેદ
અનુસંધાનની સમજ -
વચનના દમનમાર્ગને ઓળંગી ગયેલા હતા. જે દુષ્ટો ભગવાન જિનેશ્વરોની સ્નાનાદિકે
છે દમનના વાચિકમાર્ગને ઓળંગી ગયા હોય તેવાઓને
સજ્જનો પોતાની મેળેજ કરી લે એવો માનસિક પૂજા કરતાં જ તેના અનુપકૃતપણા આદિ ગુણો
દમનમાર્ગ તો હોય જ નહિ પણ મધ્યમવર્ગમાં ધ્યાનમાં લેવાય અને તે ગુણોની અપેક્ષાએજ
ઉપયોગી ગણાતો વાચિકદમનમાર્ગ પણ તેઓને હોય ભગવાન્ જિનેશ્વરોનું સ્નાનાદિક પૂજન કરાય તોજ
નહિ અને લોકો તરફથી તેવાઓ માટે કદાચ તેવો તે ભાવસ્તવના કારણભૂત એવું દ્રવ્યસ્તવરૂપ પૂજન ગણાય એ હકીકત વાચકોના ધ્યાનમાં બરોબર
વાચિકદમનમાર્ગ લેવામાં આવે તો પણ તે નિરર્થકજ
છે. આ વાત ધ્યાનમાં લઈશું તો સ્પષ્ટ માલમ પડશે આવી ગયેલી છે. ભગવાન્ જિનેશ્વરના પરોપકારને
કે કાયિકદંડની તીવ્રશિક્ષાને પાત્ર બનેલા લોકોને માટે અંગે યુગની આદિમાં વ્યવહારમય જગને બનાવનારા ભગવાન્ શ્રી ઋષભદેવજી મહારાજનું
પણ શાસ્ત્રકારો કે ન્યાય કરનારાઓ અધમ શબ્દને પરોપકારિપણું વિચારતાં ભગવાન્ ઋષભદેવજીએ
ઉચ્ચારવો નકામો ગણે છે, આવી રીતે માનસિક લોકોના રક્ષણ અને કલ્યાણ માટે સ્વીકાર કરેલો
દમનમાર્ગ જે મધ્યમ પુરૂષને માટે લાયકનો અને
વાચિકદમનમાર્ગ જે મધ્યમ પુરૂષને લાયકનો છે તે રાજ્યાભિષેક જે હતો તેનો વિચાર આગલ આવી
બંને દમનમાર્ગોને ઓળંગી ગયેલા એટલે સંકલ્પોને ગયો છે. હવે તે રાજ્યાભિષેક થયા પછી દુષ્ટોના દમનને માટે કઈ રાજ્યવ્યવસ્થા કરી અને શિષ્ટોના
કાબુમાં ન રાખે અને હકારઆદિ વિચિકદમનમાર્ગને
જેઓ ઓળંગી ગયા હતા તેવાઓને માટે પાલન-પોષણને માટે ભગવાન્ જિનેશ્વરદેવે શી વ્યવસ્થા કરી એનો વિચાર કરવો જરૂરી હોઈ તે ;
કાયિકદમનમાર્ગ શરૂ કરવોજ પડે. આ વસ્તુ કરીયે.
વિચારતાં કુલકરપણું અને રાજાપણું ક્યાં જુદું પડે
છે તે હેજે સમજાશે. ટુંકમાં કહીયે તે કાયિકદમનની જરૂર અને તેને અંગે રાજાપણું- કાયિકદમનમાર્ગનો અખત્યાર એજ રાજાપણું છે.
ભગવાન્ શ્રી ઋષભદેવજીને રાજ્યની લગામ જો કે રાજા શબ્દનો તથા તેના મૂળરૂપ રાજધાતુનો હાથમાં લેતાં જાનવરનો સંગ્રહ કરવાની જરૂર અર્થ શોભવું એવો થાય છે, પણ તે અર્થ તો માત્ર જણાઈ. વાચકો આટલી વાત તો સમજી શક્યાજ તે કાયિકદમનમાર્ગની લાયકાતવાળાને તે માર્ગના છે કે ભગવાનશ્રી ઋષભદેવજીનું રાજ્યારોહણ અખત્યાર વખતે કરાતી શણગારક્રિયાને અંગે છે, વિષયના વિલાસ વગેરે માટે હોતું. પણ પણ વાસ્તવિક રાજાપણાની સ્થિતિ કાયિકદમનમાર્ગને સામાન્યજીવોથી દમન ન પામે તેવા દુષ્ટ જીવોને અંગેજ છે, અને તેથીજ ભગવાન્ ઋષભદેવજી દમવા માટે જ હતું. વળી તે દુષ્ટો એવા હતા કે જેઓ કરતાં પ્રથમના શ્રીનાભિકુલકર વગેરે
| SR No. | 520954 |
| Book Title | Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ashoksagarsuri |
| Publisher | Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 696 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Siddhachakra, & India |
| File Size | 26 MB |