________________
૪૦૭
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૧૬-૬-૩૫ ઉત્પત્તિ થવા પામે છે. તમો અહીં એવો પ્રશ્ન ફાયદો શો? આત્મા જૈન કુળમાં કયો ભરોસો ઉઠાવશો કે શું ધર્મ બળાત્કારથી પણ થાય છે રાખીને આવે છે તે જાણો છો? ગયા ભવમાં ખરો? ઠીક. તમારા પ્રશ્નનો આપણે ધીરજપૂર્વક આત્મા; જૈનકુલ વિના-જૈન ધર્મ વિના ચક્રવર્તીપદ વિચાર કરીએ. આ પ્રશ્ન સમજવા માટે એક મળતું હોય; તો તે ન જોઈએ પણ જૈન કુળ મળેઉદાહરણ લ્યોઃ એક શ્રીમંત શેઠ છે. શેઠ ઘણો જૈન ધર્મ મળે અને ત્યાં ભયંકર દરિદ્ર હોય તો વિદ્વાન્ છે. વિદ્વાન્ છે, તેવો જ તે ધર્મનિષ્ઠ પણ તે મને કબુલ છે; એવો ભરોસો રાખીને એવો છે. તેની ધર્મશ્રદ્ધા અતૂટ છે. ધર્મની પાછળ તે વિશ્વાસ રાખીને આત્મા તમારે ત્યાં જૈનકુળમાં સહુ કાંઈ ફગાવી દેવાને તૈયાર છે! આ શેઠને એક જન્મે છે! પત્થરનો વારસો તો અન્યદર્શનીઓ પણ છોકરો છે : દેવતાને ઓલવી નાખીએ એટલે તેના આપે જ છે ને! ત્યારે તમારે શ્રેષ્ઠ વારસો કયો જેમ કોલસા થાય છે તેમ આ શેઠજીનો છોકરો આપવાનો છે? ધર્મવૃત્તિનો! અને જો એ વારસો નર્યો કોલસા જેવો છે! ધર્મ શી ચીજ છે તેનું તમે આપો તો જ તમારા ઉપર વિશ્વાસ રાખી સ્મરણ પણ તેને કંપાવે છે! શેઠે વિચાર કર્યો કે, તમારે ત્યાં આત્માએ જન્મ લીધેલો પણ પ્રમાણ ક્યાં હું આવો ધર્મનિષ્ઠ અને ક્યાં આ મારો છે! આત્માએ રાખેલા વિશ્વાસને તમે વફાદાર ન સંતાન. મારાથી સર્વથા ઉલટો! શેઠે તો હવે રહો, એ વારસો તો તેને ન આપો તો સમજો દરરોજ તેને ધર્મનાં વ્યાખ્યાનો કહેવા માંડ્યાં, તેને કે તમો વિશ્વાસઘાતી છો? તમે ભયંકર વિશ્વાસઘાત ધાર્મિક પુસ્તકો વાંચવા આપવા માંડ્યાં! ગુરુ પાસે કર્યો છે. શેઠે આવા આવા વિચારો પોતાના મોકલવા માંડ્યો! પણ છોકરો એવો પત્થર જેવો અંતરમાં વણી લીધા હતાં. તેનું હૃદય જાણે ધર્મનું કે કાંઈ દહાડો વળે જ નહિ. શેઠે વિચાર કર્યો કે ક્ષેત્ર જ બની ગયું હતું. હવે જેમ જેમ પેલો છોકરો કોઈપણ રીતે મારે આને સુધારવો તો જોઈએ જ! વધારે અધર્મ આદરતો જાય, તેમ તેમ શેઠને પત્થર-હીરા, મોતી, માણેકના માલિકો પોતાના વધારે ગ્લાનિ થાય અને શેઠ સંતાનને સુધારવા વારસામાં પત્થર અને હાડકાં આપે છે.
માટે વધારે અને વધારે પ્રમાણમાં પરિશ્રમ લેતો સારામાં સારો વારસો કયો ?
જાય! શેઠે વિચાર કર્યો કે મારો પુત્ર પીળા જે જેની પાસે હોય તે તે વારસામાં આપે
ચાંદલાને શરણે આવ્યો છે. આપણા બોર્ડ નીચે
આવ્યો છે. આપણું બોર્ડ વાંચી તે આપણા કુળમાં છે, ત્યારે મારી ધર્મવૃત્તિ પણ ત્યારે જ પ્રમાણ છે. કે જ્યારે હું મારી એ ધર્મવૃત્તિનો જ વારસો આપી
જમ્યો છે માટે જો તેને ધર્મ ન આપીએ તો તેણે
આપણું વાંચેલુ બોર્ડ નકામું જ ગયું છે અને શકું! હું તમને પૂછું છું કે પેલા શેઠની એ વૃત્તિ શું ગેરવ્યાજબી હતી? નહિ! જરાપણ નહિ!
આપણે બોર્ડ ખોટું માર્યું છે એ જ તેનો અર્થ થાય
છે! એ જૈન ધર્મનું બોર્ડ કયું? પીળો ચાંદલો ! તમારા કુળમાં આત્મા જન્મે છે એનો આત્માને જ
(અપૂર્ણ) સુધારો પા. ૨૦૫ “માત્ર આઠ ગતિ સુધી સમુદ્રઘાત' એ વાક્યમાં ગતિશબ્દ નકામો છે, તેથી આહારનો
અભાવ માત્ર બેચાર સમય વિગ્રહગતિમાં માત્ર આઠ સુધી સમદઘાતમાં એમ વાંચવું. પા. ૨૫૩ સયોગિકેવલીપણામાં દ્રવ્યમનનું મન:પર્યાયજ્ઞાની આદિને ઉત્તર દેવા માટે અસ્તિત્વ છે પણ પોતાને પણ જ્ઞાનના સાધન તરીકે દ્રવ્યમન કે ભાવમનનું અસ્તિત્વ માનવામાં નથી આવ્યું ને તેથી કેવલીનો ઉપયોગ આંતમુર્તિક નથી પણ સામાયિક છે. પા. ૩૩૬ બીજા કોલમમાં ‘પુંડરીક સ્વામી વિગેરે' ને બદલે પુંડરીકસ્વામી વિગેરે સિવાય’ વાંચવું. પા. ૩૭૩ બીજા કોલમમાં બારમી લીટીમાં “સાધુઓ' શબ્દ છે તે બદલ પ્રાણીઓ' શબ્દ લેવો.