Page Text
________________
102
रमानाथ पाण्डेय
SAMBODHI
३०. 'लभते च ततः कामान्मयैव विहितान्हि तान्' । गीता - ७.२२ ३१. गीता-१०.१० ३२. वेदान्त कौस्तुभ - ब्र. सू. ३.२.४१ ३३. छान्दो ५.१०.३, ५.१०.४, ५.१.२ भूतसम्परिष्वक्तो जीवो रहतीति न वक्तुं शक्यमनादिवज्जीवस्या श्रवणादिति चेन्न ।
'इष्टापूर्ते दत्तमित्युपासते, ते धूममभिसम्भवन्ती'त्यादिनेष्टादिकारिणां धूममार्गेण चन्द्रलोकप्राप्ति निरूप्य ते एव सोमशब्देन श्रुत्या निरूप्यन्ते 'एष सोमो राजा सम्भवती'त्यत्रापि सोमो राजा सम्भवतीत्यनेन प्रतीतेः ॥ वे. पा. सौ.
३.१.६ ३४. केवलकम्मिणामनात्मवित्त्वाद्देवान्प्रति गुणभावे सति 'तद्देवानामन्नं ते देवा भक्षयन्ती'ति इष्टादिकारिणामन्नत्वेन भक्षत्वं
भाक्तम् 'पशुरेव स देवानामि'तिश्रुतेः ॥ वे. पा. सौ. ३.१.७ । ३५. ते तं भुक्त्वा स्वर्गलोकं विशालं क्षीणे पुण्ये मर्त्यलोकं विशन्ति । एवं त्रैयधर्म्यमनुप्रपन्ना गतागतं कामकामा लभन्ते ।
गीता ९.२१ ३६. तद्य इह रमणीयचरणा अभ्याशो ह यत्ते रमणीयां योनिमापद्येरन् । छा. ५.१०.७ ३७. .....इत्यादिश्रुतेः, 'वर्णाः आश्रमाश्च स्वकर्मनिष्ठाः प्रेत्य कर्मफलमनुभूय ततः शेषेण विशिष्टजाति-कुलरूपायुः
श्रुतवृत्तवित्तसुखमेधसो जन्म प्रतिपद्यन्ते' इति स्मृतेश्च ॥ वे. पा. सौ. ३.१.८ ३८. 'ये वै के चास्माल्लोकात्प्रयन्ति चन्द्रमसं ते सर्वे गच्छन्ती'ति (कौष. १.२.) । अनिष्टादिकारिगतिश्चिन्तयते । तत्र
तावत्पूर्व: पक्षः, निषिद्धसक्तानां विहितविरक्तानां दुष्टानामपि 'ये वै के चास्माल्लोकात्प्रयन्ति चन्द्रमसं ते सर्वे गच्छन्ती'ति
गमनं श्रुतम् ॥ वे.पा.सौ. ३.१.१२ ३९. यमालये दुःखमनुभूयानिष्टादिकारिणाञ्चन्द्रमण्डलारोहावरोहौ, ‘पुनः पुनर्वशमापद्यते मे' (कठ. १.२.६), वैवस्वतं संयमनं
जनानामि'त्यादिषु यमालयगमनदर्शनात् (ऋग्वेद-१०.१४.१) ॥ वे. पा. सौ. ३.१.१३ ४०. पराशरादयः यमवश्यत्वं स्मरन्ति । वे. पा. सौ. ३.१.१४ ४१. रौरवादीन्सप्त नरकानपि स्मरन्ति ॥ वे. पा. सौ. ३.१.१५ ४२. रौरवादिष्वपि चित्रगुप्तादीनामधिष्ठातृणां यमायत्ततया यमस्यैव व्यापारात्तत्राऽन्येऽप्यधिष्ठातार इति नास्ति विरोधः ॥ वे. पा.
सौ. ३.१.१६ पंचाग्निविद्यायां "अथैतयोः पथोर्न कतरेण च न तानीमानि क्षुद्राणि असकृदावर्तीनि भूतानि भवन्ति जायस्व म्रियस्वेत्येतत्तृतीयं स्थानं तेनासौ लोको न सम्पूर्यते । (छान्दोग्योपनिषद् ५.१०.८)... पापिनां चन्द्रगतिर्नास्तीति
वाक्यार्थः । सूत्र ३.१.१७ पर वे. पा. सौ. ४४. तृतीय स्थानेऽनिष्टादिकारिदेहारम्भार्थमपि पंचमाहुत्यपेक्षा नास्ति, श्रद्धादिक्रमाप्राप्तां पंचमाहुतिं विनाऽपि जायस्वेति
देहारम्भोपलब्धेः । सूत्र ३.१.१८ वही प्रतिजीवं विभिन्ना स्यात् सत्या च भावरूपिणि । अतस्मिस्तद्धियो हेतुर्निदानं जीव संसृतो ॥ श्रुतिसिद्धान्तसंग्रह -१.१५
४३.
| SR No. | 520783 |
| Book Title | Sambodhi 2010 Vol 33 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | J B Shah, K M patel |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 212 |
| Language | English, Sanskrit, Prakrit, Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Sambodhi, & India |
| File Size | 21 MB |