________________
E. A. Solomon
(iii) किञ्च इन्द्रियाणां प्रमाणस्वेन अज्ञातार्थविषयत्वे वक्तव्येऽधिष्ठानमात्रविषयत्वं प्राप्तम् ._प्रपञ्चस्य सर्वस्य जडत्वं न अज्ञातवाभावात् ।
-Ibid. p. 33 (iv) दृष्टिष्टिवादिनस्तु कलितस्याज्ञातसत्त्वमनुपपन्नमिति कृत्स्नस्य जाग्रत्प्रपन्चस्य
दृष्टिसमसमयां सृष्टिमुपेत्य घरादि दृष्टेः चक्षु : संभिक नुविधान प्रतीति दृष्टेः पूर्व घगद्यभावेनासङ्गमछमानां स्वप्नवदेव समर्थयमानाः जाग्रद्गजायनुभवोऽपि न चाक्षुष इत्याहुः ।
be --Siddhantalesasngraha, p. 360 16. कि द्रुतं पारमार्थिकमाश्रित्य अज्ञप्तसत्वं साध्यते, उतानिर्वचनीयं नाय: प्रत्यक्षादि
प्रामाण्यनिगसेन निरस्तत्वात् । अन्त्ये अनिर्वचनीयं प्रथमतः क्वचित् सिद्ध नवा । न चेत् तहि दृष्टान्ताभावात् कथमाकाशादेरनिवचनीयत्व साधनीयम् । सिप, रज्जुमादिकमिति चेत् , तर्हि तम यादृशं सत्य ताहशमेवाकाशादेः प्रपञ्चस्येति स्थिते विवेचनीयं किमज्ञातसत्त्व किं या मातीतिकमेव । यद्यज्ञातमपि सत्वमाकाशादेः कल्प्यते तदा कथमयं दृष्टान्तो दाष्टान्तिके सामजस्येनोपसहियेत विरोधात् ।...... न च विविधसस्वाभ्युपगमविरोधः सर्वस्य द्वैतस्य प्रातीतिकसत्वमपरित्यज्य तर्धान्तसन्तोषमात्रस्य कृतस्वात् प्रातीतिकवेऽपि प्रपन्चस्य भ्रान्तबुद्धिसिद्धावान्तर वैषम्यमाश्रित्य व्यावहारिकसत्वाभिधाना विरोधात् ।
--Siddhantamuktāvali, p. 27-28 17. जीव एव स्वप्नदृष्टवत् स्वस्मिन्नीश्वरत्वादि सर्वकल्पकत्वेन सर्वकारणम् इत्यपि केचित् ।
-Siddhantaletasangraha pp. 70-7I, 18. अपमे को दृष्टिसमप्तमया विश्वसृष्टिरिति दृष्टिसस्टिवादः ।
अन्यस्तु दृष्टिरेव विश्वसृष्टिः । दृश्यस्य दृष्टिभेदे प्रमाणाभायात् । 'ज्ञानस्वरूपमेवाहुर्जगदेतद्विचक्षणाः । अर्थस्वरूप भ्राम्यन्तः पश्यन्यन्ये कुदृष्टयः ॥ इति स्मृतेश्चति सिधान्तमुक्तावल्यादिदर्शित रष्टिसृष्टिवादः ।
Siddhantaletasangraha, pp. 355-6. 19. जीव ईशो विशुध्धा चित्तथा जीवेशयोभिदा । भवेद्या तश्चितोर्योगः षडस्माकमनादयः ।।
Siddhantaletasangraha, pp. 350-352 20. शुक्तिरजतादिवत् - संप्रयोगसंस्कारदोषरूपेण अधिष्ठान ज्ञानसंस्कारदोषरूपेण बा .
कारणत्रयेणाजन्यतया कल्पनासमसमयावाभावेऽपि ज्ञानक निवृत्यत्वरूपस्य, सदसद्विलक्षणस्वरूपस्य, प्रतिपन्नोपाधिगतत्रैकालिकनिषेधपतियोगित्वरूपस्य वा मिथ्यात्वस्याभ्युपगमात् ।
-Siddhantalesasangraha, p. 357 21. मिथ्याज्ञाननिमित्त इति । मिथ्या च तदशानं च मिथ्याऽज्ञानम् ।
मिथ्येति अनिर्वचनीयता उच्यते । अज्ञानमिति च जडास्मि । .. अविद्याशक्तिः शानपर्युदासेनोच्यते तन्निमित्तः तदुपादान इत्यर्थः ।
___ -Pancapadtka, p.4.