Page Text
________________
२२
महाकवि-कालिदास-विरचित 363तस्माद्गच्छेरनुकनखलं शैलराजाऽवतीर्णा जह्रोः कन्यां सगरतनयस्वर्गसोपानपङ्क्तिम् । गौरीवक्त्रभृकुटिरचनां या विहस्येव फेनैः शम्भोः केशग्रहणमकरोदिग्दुलग्नोमिहस्ता ॥५३।।
तस्मात्सरस्वतीप्रदेशात् जो राज्ञः कन्यां जाह्नवी पुत्री गच्छेर्यायाः। कोशी कन्यां ? अनुकनक}खलं364 लक्षी(क्ष्यी)कृत्याऽनुकनखलम् । शैलराजावतीर्णा, शैलराजादिह (द्धि)मवतोऽवतीर्णा, शैलराजावतीर्णा', ताम् । पुनः कीदृशीं ? सगरतनयः यस्वर्गसोपानप[ङ]क्ति, सगरतनयानां षष्ठिसहस्रसंख्याकपुत्राणां [स्वर्गगमनाय सोपानपङ्क्तिरिव सोपानपडिक्तः । तां यां गङ्गाम् । अयं भावः । सपत्न्यामीयाकूलायां सत्यां मया सह संभोगः क्रियते सोऽत्यन्तमधरो हर्षाय भवतीति फेनरूपेण हास्येन विहस्य गौयोः प्रयास निर्विवेशः ?। तस्य संभोगस्य सूचकं केशग्रहण. सुरताक्षी चन्द्रः तस्मिन्नूर्मीहस्तस्पर्शोऽभूदित्याशयः । इन्दुलग्नोमिहस्ता । इन्दौ चन्द्र लग्ना ऊर्मयः एव हस्ता यस्याः सा । इन्दुलग्नोमिहस्ता सती सपत्नीव] {सन्ती पात्रीव}366 शंभोमहेश्वरस्य केशग्रहं 367 कचाकर्षणमकरोच्चकार । उत्प्रेक्ष्यते फेनैः डिंडीरे : गौरीवक्त्र कुटिरचनां विहस्येव गौरीवको पार्वतीमुखे या भुकूटिरचना, ताम् ॥५३।।
368तस्याः पातु सुरगज इव व्योमपूवार्धलम्बी त्वं चेदच्छस्फटिकविशदं तर्कयेस्तिर्यगम्भः । संसर्पन्त्या सपदि भवतः स्रोतसि च्छाययासौ स्यादस्थानोपगतयमुनासङ्गमेवाभिरामा ॥१४॥
हे मेघ ! चेत् यदि त्वतस्था गङ्गाया अम्भो जल पातु तर्कये वाम्छयेः। कीदृशःमम्म? अच्छस्फटिकविशदं369 निर्मलम् । स्फटिकस्वच्छम् । किंभूत अम्भः ? तिर्यग वहमानम् । व क इव ? व्योम्नि370 पूर्वार्धलम्बी सुरगज इव । यथा सुरगजः पूर्वार्धलम्बी सन् शोभते । पूर्वार्धनोत्तरभागेनाऽवलम्बयन् यः स: पूर्वार्धलम्बी । तत्र प्रवाहे प्रसरत्या भवच्छायया कान्त्या सपदि शीघ्र सा गङ्गास्थानोप{वगतयमुनासंगमेन अभिरामा मनोन्या(ज्ञा)371 स्याद्भवेत् ? अस्थानेऽप्रस्तावे उपगता मिलिता या यमुना यस्याः सङ्गमो मेलापकस्तेन ॥५४॥
372आसीनानां सुरभितशिल नाभिगन्धै गाणां तस्या एव प्रभवमचलं प्राप्य गौरं तुषारैः । वक्ष्यस्यध्वश्रमविनयने तस्य श्रृङ्गे निषण्णः शोभा शुभ्रत्रिनयनवृषोत्खातपङ्कोपमेयाम् ॥२५।।
हे जलद ! तस्य हिमाचलस्य श्रङगे निषन्न(ग्णः) उपविष्टः सन् । त्वं शुभ्रत्रिनयनवृषोखातपङकोपमेयां शोभा वक्ष(क्ष्य)सि373 धारयिकृ(ष्य)सि 3 74 । शुभो (प्रो)375 धवलः वर्णः । त्रिनयनस्य रुद्रस्य यो[s]सौ वृषो वृषभस्तेन उत्पातः उत्पारितो यः परः कर्दमस्तेन सहोपमेया,
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 520761 |
| Book Title | Sambodhi 1982 Vol 11 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dalsukh Malvania, H C Bhayani, Nagin J Shah |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 502 |
| Language | English, Sanskrit, Prakrit, Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Sambodhi, & India |
| File Size | 11 MB |