________________
मेघदूतम्
२१ पक्षमोक्षे(क्षे,पात्338A पक्ष्मायोत्क्षेपस्त्वदालोकनवशादूर्ध्वविलोकनं, पक्ष्माक्षे339 (मोत्क्षे)पस्तस्मात् , उपरिविलसितकृष्णसा(शा)रप्रभाणां, उपरि विलसन्ती स्फारती कृष्णसा(शा)रा(र)कायिनो(कान्तयो ?,341 342पुनरपि किं लक्षणानां कुन्दकुसुमस्य यः क्षेप उत्क्षेपणं तस्या अनुगा अनुयायिनो] ये भ्रमरास्तेषां श्रियं शोभां पुष्णन्तो343 ये तेषाम् । कुन्दानां सितत्वात् भ्रमराणां [कृष्णत्वात्]344 {कुन्दकुश(सु ?)मस्य यः क्षेपः, उत्क्षेपणत्वात् }345 । यद्यप्ये. तामि कुतूहलविशेषणानि तथापि त(च)346 स्तृ(5)473बलान् नेत्राणामेव ते 3 4 गुणा बोद्धव्याः ॥५०॥
34 9 ब्रह्मावर्त जनपदमथ च्छायया गाहमानः
क्षेत्र क्षत्रप्रधनपिशुनं कौरवं तद्भजेथाः । राजन्यानां सितशरशतैर्यत्र गाण्डीवधन्धा धारापातैस्त्वमिव कमलान्यभ्यवर्षन्मुखानि ॥२१।। 'माझ्यदमथ' इति टीकायां दृश्यते ।
हे भ्रातः तत्कौरवं350 क्षेत्र भजेथाः गच्छे:। कीदृशं क्षेत्र १ क्षत्रप्रधा(ध)नपिशुनम् । क्षत्राणां क्षत्रियाणां प्रधनं सग्राम सूचयति यत्तत् । स्वं हे भ्रातः! त्वं किं कुर्वाणः ? ब्रह्मावर्ताख्यं जनपदं देशमथच्छायया, निज(ज)351 प्रतिबिम्बेन माहमाना(न:)। यत्र क्षेशे गाण्डीवधन्वा अर्जुनः शितशरशतैः [तीक्ष्णबाणशतैः]352 राजन्यानां नृपाण(णां) सु'मु)35 3 खानि वदनानि अभ्यवर्षन्(त् ) उत्कृषो(ष्टो)354गाण्डीवधन्वा, क इव ? त्वमिव यथा त्वं धारापाति(ौः) कमलानि[वाऽ]355 भ्यवर्षसि [मिश्चसि]356 तथा [s]र्जुनेन अन्येषां राज्ञां मुखकमलानि पातितानीति भावः ॥५१॥
हित्वा हालामभिमतरसां रेवतीलोचनाका बन्धुप्रीत्या समरविमुखो लाङ्गली याः सिषेवे । कृत्वा तासामभिगममपां सौम्य सारस्वतीनामन्त: शुद्धस्त्वमपि भविता वर्णमात्रेण कृष्णः ॥५२॥357
हे सौम्य ! स्वमपि [अन्तर]358 मध्ये शुद्धो निर्मलो भविता भविष्यसि । वर्ष(र्ण;359 मागेण कृष्णः श्यामो भविता। किं कृत्वा ! तासां सारस्वतीनां सरस्वतिसम्बन्धिनां अपां पानीया. नोम् । अभिगम सेवनं, कृत्वा । तासां कासामित्याह लागनी(ली) बलि(ल)360भद्रो या आपः शिषेवे भेजे । किं कृत्वा ? अभिमतरसां361 वान्छितस्वादाम् । हालां मदिरां मुक्त्वा हित्वा । कोही हालां? रेवतीलोचनाङ्काम्। रेवतीलोचनयोरङ्कः चिह्न यस्यां सा ताम् । कीदृशो ल(ला)अली! बन्धुप्रीत्या कौरवपाण्डवस्नेहेन समरविमुखः सङग्रामपराङमुखः । उभयपक्षो(क्षेऽ362)पि मन बान्धवाः, कुन व्रजामीति विनार्य गृहं त्यक्त्वा सरस्वतीतटे तस्थौ ॥५२॥
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org