________________
તરંગલોલા
એટલે ઊડીને મેં તેને કહ્યું, “તું બીશ નહીં, નથી મને અજીર્ણ થયું, નથી મને ભારે શ્રમ પડવો કે નથી મને કશું કરડી ગયું.' (૨૭૯). એટલે તે બોલી, “તે પછી એમ કેમ થયું કે ઉત્સવ પૂરો થયે જેમ દ્રવજની યષ્ટિ પટકાય તે રીતે તું મૂછવિકળ અંગોએ ભેંય પર ઢળી પડી ? (૨૮૦). હે સુંદરી, મને કશી સમજ નથી પડતી એટલે તને પૂછી. રહી છું, તો તું દાસી જાણીને મને આ અંગે રજેરજ વાત કર.” (૨૮૧).
તરંગવતીને ખુલાસે
એટલે, હે ગૃહસ્વામિની, તે મરક્ત મણિના ગૃહ સમા કલીગૃહમાં નિરાંતે બેઠાં બેઠાં મેં સારસિકાને મધુર વચને વાત કરી (૨૮૨). “હે સખી, હું મૂછ ખાઈને...ની જેમ શા કારણે ઢળી પડી, તેની ઘણી લાંબી કથની હું તને ટૂંકમાં જ બધી કહું છું, તે તું સાંભળ. (૨૮૩). તું અને હું સાથે જ જમ્યાં, સાથે જ ધૂળમાં રચ્યાં અને આપણે સાથોસાથ સુખદુઃખ ભોગવ્યો છે; વળી તું તો મારું બધું રહસ્ય જાણે છે. એટલે જ હું તને આ વાત કહું છું. (૨૮૪). હે પ્રિય સખી, તારા કર્ણદ્વારમાં પ્રવેશેલું તારા મુખમાંથી બહાર ન નીકળે તેની તું સંભાળ રાખે છે, તેથી જ તો હું આ વાત તને કહું છું. (૨૮૫). હું તને મારા જીવતરના સમ દઉં છું, જેથી કરીને તું મારું આ રહસ્ય કોઈને પણ કહીશ નહીં.' (૨૮૬). આ પ્રમાણે જ્યારે મેં સારસિકાને શપથથી બાંધી લીધી ત્યારે તે મારે પગે પડીને કહેવા લાગી, તું કહે છે તેમ જ કરીશ હું ઇચ્છું છું કે તું તારી આ વાત મને કહે. (૨૮૭). હે વિશાલાક્ષિ, હું તારા ચરણના અને મારા જીવતરના સોગંદ ખાઉં છું કે તું જે કહીશ તે હું પ્રગટ નહીં જે કરુ' (૨૮૮). (મેં કહ્યું)
હે સારસિકા, તું મારા પ્રત્યે અનુરાગવાળી છે તેથી તને વાત કરું છું. મારે કોઈ પણ એવું રહસ્ય નથી જે મેં તને ન કહ્યું હોય. (૨૮૯). પૂર્વે મેં જે દુઃખ અનુભવ્યું છે તેથી મારી આંખમાંથી આંસુ વરસી રહ્યાં છે. તીવ્ર વેદના ફરીથી સહેવાના ભયે હું કહેતાં અંચકાઉં છું (૨૯૦). તે તું સાંભળ, સાંભળતાં ખિન્ન કે વિદળ ન બનતી–પ્રિયવિરહનાં જાણ્યવાળી સર્વ સુખદુઃખ પરંપરા હું વર્ણવું છું. (૨૯૧). સાંભળવાનું તને ખૂબ કુતૂહલ છે, તે હું અહીં નિરાંતે બેઠાં બેઠાં શોકથી વિષણું અને ગળતાં નેત્રે મારી કથની કહું છું. (૨૯૨).
