________________
२१६
अनुसन्धान-७१
बहुमुखी प्रतिभासम्पन्न विद्वान : ढांकीसाहेब 100 111५॥ 100 - 07 : । ~~ .. ...सनल टने
मधुसूदन ढांकीने सौ प्रथम जोया ई.स. १९४६मां, मारी किशोरावस्थामां. त्यारे तेओ राजकोटमां पुरातत्त्व खाताना अधीक्षक हता. जयमल्लभाई परमार पासे बेसवा आवे. तेमनी वातोमां तो मने खास खबर न पडे, पण कोई मूर्तिनुं वर्णन तेओ पूरा हावभाव साथे करे, एटले ते मूर्ति जाणे साक्षात् सन्मुख होय अवो भास थाय. मधुसूदनभाईना हाथना हावभाव अने अङ्गभङ्गी जोवी गमे. किशोरावस्था होवाथी वधारे समज न पडे, पण आ व्यक्ति प्रतिमा साथे अकाकार थई गई होवानुं अनुभवी शकाय.
अमारे घरे सरस बगीचो हतो. क्यारेक जयमल्लभाई अने मधुसूदनभाई बगीचामां फरे. बन्ने वनस्पतिशास्त्रना जाणकार. बन्ने वच्चे क्रोटन, कोलियस, केकटस, अरेलिया, डायफनबेकीआ, पाम, शतावरी इत्यादि फूल-झाडोवेलीओनी रसाळ चर्चा चाले ते नजीक ऊभा ऊभा सांभळ. मारामां पण आ रीते अजाणपणे बगीचा प्रत्येनो अनुराग केळवातो हतो. अर्धी सदी पहेलानु मधुसूदनभाईनु आ चित्र मनश्चक्षु समक्ष आजे पण अटलुं ज ताजुं छे. ___मधुसूदनभाई मूळ पोरबन्दरना. पोरबन्दरना शिक्षणक्षेत्रना तपस्वी मणिभाई वोराना प्रयासोथी १९५३मां 'पुरातत्व संशोधन मण्डळ'नी शरुआत थयेली. मणिभाई वोरा, हरजीवनभाई पण्डित, वरजीवनदास वेलजी ढांकी, मिस्त्री पुरुषोत्तमभाई दाभी, देवजीभाई वाजा, रमाकान्त महेता, मधुसूदन ढांकी, त्रिभोवनदास शाह अने नाथालाल रैयारेला - ओ नव व्यक्तिओ आ मण्डळना स्थापक सभ्यो. समयनी साथे पाछळथी नरोत्तम पलाण, मोहनपुरी गोस्वामी, कृष्णलाल महेता, रसिकलाल महेता, वशराम खोडियार वगेरे तेमां सामेल थता गया. सौराष्ट्रनां अनेक मन्दिरो, वाव, मूर्तिओ, डुंगरगाळीओ वगेरेने प्रकाशमां आणवानुं श्रेय पुरातत्त्व संशोधन मण्डळने जाय छे. मधुसूदनभाई आ वातावरणमां प्रेरणाना पीयूष पाम्या अने समय जतां भारतख्यात पुरातत्त्वविद् बन्या. त्रण दायका सुधी मण्डळनी प्रवृत्ति नोंधपात्र रही, काळक्रमे समय तथा