________________
202
ERNST STEINKELLNER
na hi samketakālabhāvinam abhilāpasāmānyam asmaratas tadyojanā sambhavati, šabdāntaravat. na cârthābhi pātakşte 'saty āntare vikāre sabdaviseşe smrtir yuktā, tasyātatkytatve tannāmāl@grahaņaprasangāt. tat smrtyā vyavadhānān nārthopayogo 'nantaravyāpāraphalaḥ syāt. tataś ca
yaḥ prāg ajanako buddher upayogāvišeşataḥ
sa paścād api syāt ātmābhedena sāmarthyāviseşān naikasyaikatra kriyākriye sambhavataḥ.
tena syād arthāpāye 'pi netradhiḥ || (v.6) arthasya sākşād buddhāv anupayogāt smrtiprabodhe copayuktatvān nāsyānupakārino buddhir bhāvam apekṣeta. arthābhipātakşte ca buddhijanmany abhilāpasmrtyantarābhāvāt.
PVin I 44, 2—46, 20 = NBhūş 179, 19—180, 14:
višeşanam visesyam ca sambandham laukikim sthitim
gļhitvā sankalayyaitat tathā pratyeti nānyathā || (v.7) kimcit kenacid visistam grhyamāņam viseşanavišesyatatsambandhalokavyavasthāpratitau tatsankalanena grhyate dandyāl?divat. nânyathā, arthasambandhābhidhānavyavasthāparijñāne 'bhāvāt. jātigunakriyāvatām etan na sambhavaty eva, rūpavivekasambandhayor apratibhāsanena ghatanāyogāt, kşirodakavad atadvedini. yatrāpi vivekapratipattir asti, tasyāpi grahanam.
sanketasmaraṇopāyam dřstasankalanātmakam
pārvāparaparāmaršaśūnye tac cākşuşe katham || (v. 8) na hidam iyato vyāpārāt kartum samartham, samnihitavişaya 18bale. notpanne 'vicārakatvāt, vicārakatve cendriyamanojñānayor abhedaprasangāt. abhede cătitānāgatavastuprabhedagrahaņāgrahaņohānūhārthabhavāpekşāna pekṣādiprasangaḥ. manovijñānābhisamskrtam indriyajñānam pratyetīti cet, na, yathoktāgrāhinas tathāpravrtty®ayogāt, avişaye 'pravịtteḥ, jātyādisambandhātitasabdavyavahārādinām indriyajñānā 20. vişayatvāt. tasmān nendriyajñānam arthasamyojanām kalpanām āvisati.
vikalpotthāpitā să ca ni alvartetecchayā matiḥ
nārthasamnidhim ikşeta. (v. 9a-c) api ceyam viseşaņādivikalpotthāpitā sati pravrttāpi samagrasāmagrī kasya punar22 icchayā nivarteta tadanyavikalpavat. sakyante hi kalpanāḥ
16 -nāma- NBhūş. 17 dandā. NBhūş.
18 The variant of the pratika yul ñe baci (Dh 65 b 6) thus is to be prefered to Tib. yul gyi don ñe baci.
19 Tib. rtoge pa wrongly translates -pratipatti20 jñāna- NBhūş. 21 na NBhūş. 22 kasya punar has no equivalent in Tib.