________________ વિશ્વમાં સૌ પ્રથમ જૈન આગમનો ગુજરાતીમાં અનુવાદ 25s) ગુજરાતી ભાષા અને જૈન શાસન માટે સૌથી મોટી ગૌરવપ્રદ ઘટના : હજી વર્ષની અવિરત જ્ઞાનસાધનાની ફળશ્રુતિ મુનિ દીપરત્ન સાગરજીની ઐતિહાસિક સિધ્ધિ : 10,000 પાનાના સેવા કરી છે. એ બધામાં માત્ર મૂળ સૂત્રોનો જામનગરના વિજય આશર જણાવે છે, આગમ સૂતાણિ મૂલું, 48 પુસ્તકનો સંપુટ : એકલા હાથે 301 પુસ્તકોનું પ્રકાશન તાજેતરમાં મુનિએ આગમ- અનુવાદ છે. આ રીતે આ સંપટમાં છે કે, જૈન મુનિ તેમના અમદાવાદ આગમસૂત્ર ગુજરાતી અનુવાદ, | સૂત્ર સટીકના ગુજરાતી ભાષામાં 45 આગમો તેથી બે વૈકલ્પિક ખાતેના આગમ કેન્દ્રમાં સવારે આગમસૂત્ર હિન્દી અનુવાદ, આગમ ભાસ્કર ન્યૂઝ ! જામનગર અને 187 દ્રષ્ટાંતો ઉપલબ્ધ છે. એનું અનુવાદ કર્યો છે. પીસ્તાલીશ આગમો અને બારસા સૂત્રના સરળ અવિરત 7-8 કલાક આ વિષય વિષય દર્શન, આગમ સુતાણી સંશોધન કરતા હજી વધારે કથાનકો આગમના મૂળ સુત્રો અને તેના અનુવાદ સહિત 48 ગ્રંથોનો ઉપર અને આ જ એક માત્ર ગ્રંથ સટીક, આગમ મહીપૂજન વિધિ, ગીતા, રામાયણ, વેદ-ઉપનિષદ, પ્રાપ્ત થઇ શકે છે પણ જ્યાં સાડા ત્રણ નિયુકિત કૃતિ આદિ ટીકા ગ્રંથો સમાવેશ કરેવામાં આવ્યો છે , મુળ (ગમ સૂત્રે સટીક) ઉપર છેલ્લા આમ શબ્દો કોસ, એગિમ કુરાન, બાઇબલ ધર્મગ્રંથોની જન કરોડનું કથા સાહિત્ય અને જ્યાં આજે સહિત દસ હજાર જેટલાં પાનાઓમાં સુત્રોનો અનુવાદ ઇટાલીક બોલ પવર્ષ સુધી કામ કર્યું છે. બીજુ બધુ કથાનુયોગ, આગમ નામ કોસો, ધર્મનો પવિત્ર ગ્રંથ આગમ છે, આ મળતી હજાર-બારસો કથી.! અને 42 વોલ્યુમમાં મુદ્રિત કરાયો ટાઈપમાં અને તેની નિયુકિત, વૃતિ ભુલી જઇ અને આરોગ્યની પણ માત્ર જૈન આગમ સંબંધી 250 ગ્રંથ અતિ પ્રાચીન પ્રાકૃત ભાષામાં આ વિરાટ ગ્રંથ પ્રાકૃત-ભાષા છે. સંપુટનું વજન સવા સોળ કિલો આદિનો અનુવાદ નોર્મલ ટાઈપમાં ચિંતા કર્યા વિના આ કામ પુરૂ કરી પુસ્તકો પ્રકાશિત થયા છે, જે રચાયેલો છે. આ વિરાટ ગ્રંથમાં અને સંસ્કૃત ભાષામાં જૈનોમાં પણ થાય છે, આ આગમસૂત્ર સટીક છપાયો છે, જેથી અધ્યયન સમયે મૂળ શક્યા છે. છેલ્લા કેટલાક મહિનાથી 36000 થી પણ વધુ પાનામાં અસંખ્ય વિષયો પર વિશદ છણાવટ વિદ્વાન મુનિઓ સિવાય આ ભાષાના અનુવાદમાં નિર્યુકિત, ભાષ્ય (કયાંક સૂત્ર અને ટીકાનો ભેદ સહેલાઇથી એના આરોગ્ય ઉપર પણ વિપરીત સમાવિષ્ટ છે. આ ઉપરાંત અન્ય કરવામાં આવી છે. આ મુળ ગ્રંથ જાણકાર ઓછા થતા જાય છે અને કયાંક ચુર્ણિ) તથા સમગ્ર વૃતિનો જાણી શકાય. આ ગ્રંથોના અનુવાદમાં અસર થઇ છે. વ્યાકરણ, વ્યાખ્યાન, જિનભકિત, એટલો વિરાટ છે કે તેના ચાર. મુળ વિશ્વની કોઇપણ ભાષામાં એનો ગુજરાતી અનુવાદ કરાયો છે. તેની સૂત્રોનો જે ફ્રેમ છે તે જ ક્રમ મુનિ આ ગ્રંથમાં અંદાજે સાતસો વિધિસા હોય, આરાધના, સુત્રોમાંના એક સુત્ર જેનું નામ છે. સંપૂર્ણ અનુવાદ થયો નથી. જે સાથે મુળ સૂત્રોનો અનુવાદ તો ખરો દીપરત્નસાગરે સંપાદિત આગમ વિષય પર ચર્ચા થઇ છે. ખોલી અના ત્યાભ્યાસ, પુજન સાહિત્ય, નાયાધુમ્પકહ સૂત્ર, ભગવંતનો અનુવાદ થયો છે તે અમુક વિષયો જ. આમાં 1 1 ઑગસૂત્રો., 12 સુતાંણિ સટીકમાં પણ છે, જેથી નામ માત્ર આપવામાં આવે તો આગમ સાહિત્ય વિવેચન, આગમ શાસનકાળમાં આ સૂત્રનું કદ પર અને છુટો છવાયો છે, મુનિ ઉપાંગસૂત્રો, ચાર મૂળ સૂત્રો અને અનુવાદમાં ક્યાંક મર્યાદા જણાય તો પાનાના પાનાઓ ભરાઇ જાય ત્યારે ડીક્ષનેરી, આગમ ઇન્ડેક્ષ સહિત 5,76,000 શ્લોક પ્રમાણ હતું. દીપરત્નસાગરજી એ છેલ્લા 25 પાંચ પર્યના સુત્રોનો ટીકો સહિતનો તેનું નિવારણ મૂળ સંસ્કૃત-પ્રાકૃત વિસ્તૃત છણાવટની તો વાત જ અન્ય 51 પુસ્તકોનું પ્રકાશન કર્યુ છે. એમાં નાની મોટી થઇને સાડા ત્રણ વર્ષની દિવસ-રાતની જ્ઞાન સાધના અનુવાદ છે. બે ચૂલિકા સ્ત્રીનો ટીકા સાથે રાખીને સ્પષ્ટ કરી શકાય. બાજુરને રહી. કુલ મળીને છેલ્લા ત્રણ વર્ષ કરોડ કથાઓ હતી. તેની સામે પછી આ ગ્રંથનો ગુજરાતી ભાષામાં અનુવાદ અને વિસ્તૃત વિવેચન છે. તાજેતરમાં જૈન મુનિની મુલાકાત આ ગ્રંથ સિવાય ઉપરાંત મુનિએ દરમિયાન 301 પુસ્તકો વિરાટ વર્તમાનકાલીન આગમોમાં એકલે હાથે અનુવાદ કરી ગુજરાતી બદસૂત્રો, છે ના સૂત્રો, એ ક લઇ આવેલા અને અનુવાદની આ આગમકાર્ય અને પ્રકાશન કર્યુ છે એ સર્જન મુનિએ કરી ગુજરાતી જૈન પીસ્તાલીશ આગમના 852 કથાનક ભાષા અને જૈન શાસનની બહુ મોટી મૂળ સૂત્ર તથા કલ્પ (બાસ્સા) સૂત્ર ગૌરવપ્રદ માહિતી આપનારા ગ્રંથોના નામ પણ જોઇ લેવા જરૂરી સાહિત્યમાં બહુમુલ્ય પ્રદાન કર્યું છે. જામનગર બુધવાર, 5 ઓગસ્ટ 200 દિવ્યભાસ્કર | V-8-'04