________________
દર્શન અને ચિંતન - જૈનમાં સુપ્રસિદ્ધ દાનવીર જગડુ વિશે નીચેની વાત એના ચરિત્રમાં નેધાયેલી છે ?
શ્રીમાન જગડુને પિતાની સ્ત્રી મતીથી પ્રીતિમતી કન્યાને જન્મ થયે. તે કન્યાને તેણે (લગ્નને સમય આવ્યે જાણું) એક સારે દિવસે યશોદેવ નામના પુરૂને પરણાવી, પણ તેનું પાણિગ્રહણ ર્યા પછી તલણ તે મૃત્યુ પામ્યો. ત્યારપછી સ્વજ્ઞાતિના બુદ્ધિમાન અને પુની અનુમતિથી પિતાની દીકરી એક બીજા વરને તે આપવા તૈયાર શે, ત્યારે બે કુળવાન વૃદ્ધ અને ચતુર વિધવાઓ પુષ્કળ શૃંગાર સજીને તેને આ પ્રમાણે સ્પષ્ટ કહેવા લાગી તું તારી વિધવા પુત્રીને માટે વર ખેળતા હોય તે હે શ્રીમદ્ ! અમારે વાસ્તે પણ વરની શોધ કરજે.” એ શ્રીમાળ વંશના ભૂષણરૂપ જગડુ તે બે સ્ત્રીઓનાં એવાં બેધક વચનો સાંભળીને મનમાં લજજા પામ્યો અને પછી પુત્રીના શ્રેય માટે કૂવા, વાવ આદિ પુણ્યનાં કાર્યો કરાવવા લાગ્યો.”
– ખરનું જગડુચરિત્ર, પૃ ૪૦-૪૧ આ ઉપરથી જૈન સાહિત્યની વિધવાવિવાહ પ્રત્યેની દૃષ્ટિને આપણે સમજી શકીએ છીએ.
જૈન કથાઓ વાંચતાં એમ પણ જણાય છે કે જેનોમાં અને જૈનેતરમાં બહુવિવાહ ખૂબ પ્રચાર પામેલ હતે. સ્ત્રીઓ સમ્પત્તિ જ મનાતી. એટલે જેને અધિક સ્ત્રીઓ તે અધિક પુણ્યશાળી, અધિક ભાગ્યવાન. ચક્રવતીને ચોસઠ હજાર સ્ત્રીઓના પતિ તરીકે વર્ણવેલા છે અને સાથે કહેલું છે કે ચક્રવર્તીને એટલી સ્ત્રીઓ હોવી જ જોઈએ. તેથી વધારે ભલે હોય, પણ પછી તે ચક્રવતીની મર્યાદાને અણછાજતું લાગે છે. એ પ્રમાણે વાસુદેવને બત્રીસ હજાર સ્ત્રીઓના પતિ તરીકે વર્ણવેલ છે. ત્રણ તીર્થકરે ચક્રવત હતા, તેમને પણ પ્રત્યેકને ચોસઠ ચોસઠ હજાર સ્ત્રીઓ હતી. એ જ હકીકત આજ પણ એમની સ્તુતિ કરતાં ગાવામાં આવે છે.
અરિ લેવા કરઈ ઉપાય મંત્રિ ગુરૂનઈ વયણિક પઢમ જિસેસર આદિનાથિ જે કીધ8 ઈઈ. પૂરવ રીતિ ન લોપીઈ એ સંગહણું કીજ
પૂરવલા ભવ તણાઈ પુચિ એ વાત જ રમૂજઈ. ” રાસકાર પાસચદે પણ આ જ પ્રમાણે ગાયેલું છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
