________________
૨૯
લીબડી જ્ઞાનભંડારનું અવલોકન તેજો રાજગણિએ કર્યો છે. નં. ૬ પ્રતિના અંતમાં નીચે પ્રમાણે લખેલ છે?
लिखितं ले. नेमाकेन ॥ सुविहितशिरः शिरोमणि-दुर्वादिवृन्दतम. परासननभोमाणिसमग्रविद्यापण्यविपरिणश्रीतपोरत्नोपाध्यायशिष्यतेजोराजगरिगना स्वान्योपकृतये । शोधितं पुस्तकमिदं वाच्यमानं चिरं नन्दतु ॥
નં. ૧૧ પ્રતિમાં આને મળતો જ ઉલ્લેખ છે. માત્ર અંતમાં એટલું ઉમેરવામાં આવ્યું છે કે વ સેનાના પુતfમ | ”આ પ્રતિમાં શોધકે ઘણી જ ટિપ્પણી કરી છે. ઉત્તરાધ્યયન લધુવૃત્તિના અંતમાં શ્લેકબદ્ધ પ્રશસ્તિ છે, જે વિસ્તારના ભયથી જતી કરવામાં આવે છે. આ તેજરાજગણિ સોળમી શતાબ્દીમાં વિદ્યમાન હતા. તેમના હસ્તાક્ષર જેવા ઈચ્છનારે નં. ૨૬ મવમવના પ્રકારની પ્રતિ જેવી, તેના અંતમાં નીચેનો ઉલ્લેખ છે : - भवभावनाप्रकरणं समाप्तं । संवत् १५६५ वर्षे चैत्र सुदि २ दिने गुरुवारे श्रीतिमिरपुर्या श्रीतपोरत्नोपाध्यायेन्द्राणां शिष्य वा० तेजोराजगणिभिरऽलेखि ॥ शुभमस्तु लेखकवाचकयोः ।।
સ્વર્ણાક્ષરી પ્રતો – . રૂ૪માં વFસૂત્રની સચિત્ર સ્વર્ણાક્ષરી પ્રતિ છે. તેનાં પાનાં ૯૬ છે. લિપિ મનોહર છે. પણ તેમાં સ્વર્ણનું પ્રમાણ મધ્યમ હોવાથી લિપિ જેટલા પ્રમાણમાં ઝળકવી જોઈએ તેટલા પ્રમાણમાં ઝળકતી નથી. આ દષ્ટિએ તો આ પ્રતિ મધ્યમ જ ગણાય. પ્રતિના અંતમાં નીચેની પ્રશસ્તિ છે: .
___ कल्पाध्ययनमष्टमं श्रीभद्रबाहुस्वामिभिः प्रत्याख्यानपूर्वान्नियूढं दशाश्रुतस्कन्धमध्यगतम् ॥ ग्रंथान १२१६ ॥ संवत् १५१४ वर्षे । माघ सुदि २ सोमे । मंत्रि देवालिखितं ।
॥द०॥ प्राग्बाटान्वयशेखरो[5] जनि बरो: मन्त्रीश्वरः केशवः । तत्पत्नी जिनधर्मभक्तिचतुरा संशोभते देमतिः । तत्पुत्रो गुणराजमन्त्री निपुरगः पासादिपुत्रान्वितो । भार्यारूपिरिणराजितो विजयते लक्ष्मीयुतो धर्मवान् ॥१॥ तेन मातृप्रमोदायाऽलेखि श्रीकल्पपुस्तकम् । वृद्धशाखातपोगच्छे श्रीज्ञानकलशाद् गुरोः ॥२॥ विद्यागुरोरुपाध्यायऽचरणकीर्तिपदो जुषां । विजयात् सिन्धुमिश्रारणां प्रदत्तं भक्तिभाजिनः ॥३॥ श्रीपूज्य भ० श्रीविजयरत्नसूरीन्द्रगच्छाधिपे । पं० विजयसमुद्रगणीन्द्राणां दत्तं श्रीकल्पपुस्तकम् ॥
નં. ૩૪૧૨ માં અધ્યાત્મરસિક શ્રીદેવચંદ્રજીકૃત અધ્યાત્મતા તથા શીતત્રfનનસ્તવનની ૧૨ પાનાંની પ્રતિ પણ સ્વર્ણાક્ષરી છે. આ પ્રતિની લિપિ તેમ જ તેની ઝળક તદ્દન સાધારણ છે. પ્રતિના અંતમાં “ચુરા ડોસા પઠનાર્થ fમતી પોન ગુર ૨૨ 'એમ લખેલું છે. આ ડોસા વહોરા તે શેઠ ડોસા દેવચંદ જ સમજવા.
ચિત્ર-ચિત્રોની વિવિધ નમૂના જેવા ઈચ્છનારે નં. રૂહ નંગૂંદીપપ્રજ્ઞપ્તિસટી, નં. હ૭ कल्पसूत्र सचित्र, नं. ३४११ कल्पसूत्र स्वाक्षरी सचित्र 24॥ त्रष्ण प्रत तथा नं. ३४२० वर्तमान-अनागत-अतीत चोवीस जिन, वीस विहरमानजिन मने सोल सतीनां चित्र, नं. १८२० નારીના ત્રિો જેવાં.
નં. ૯૭ અને ૩૯૫ પ્રતમાં જે ચિત્ર છે તે સુંદર, ભાવવાહી અને સ્વાભાવિક છે. જેમ કેટલાંક પ્રાચીન કલ્પસૂત્રાદિ પુસ્તકમાંનાં ચિત્ર બેઢબ અને અસ્વાભાવિક હોય છે, જેમ કે–પડખાભર ઊભેલ માણસ આદિના એક કાન. એક આંખ આદિ શરીરનાં અરધા અવયવો જોઈ શકાય, છતાં ચિત્રમાં બે આંખ, બે કાન આદિ દેખાવ કરેલ હોય છે, તથા તેમણે પહેરેલ વાન દેખાવ એ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org