________________
[8]bbbbhabhadhbabablog.w
મમતા પાવ્રતણી રખવાલિ, કુમત સરોવર મિથ્યા પાલિ; નિવિચારું નિવસÛ તિહાં લેાક, થોડઇં ઉચ્છવ થોડઇ શેક.
મેહની રાણીનું નામ દુતિ છે. એના પુત્રે તે કામ, રાગ અને દ્વેષ છે. એની પુત્રીઓ તે નિદ્રા, અધૃતિ અને મારિ (હિંસા) છે.
મેાહનઈ રાણી દુતિ નામ, બેટઉ બલવંત જેઠઉ કામ; રાગ, દ્વેષ એ બેટા લય, નિદ્રા, અધૃતિ, મારિ એ અ.
પેાતાને રહેવા માટે અનુકૂળ સ્થળ ન મળતાં મનની પત્ની નિવૃત્તિ અને તેના પુત્ર વિવેક પ્રવચનપુરીમાં શમ અને દસ નામનાં વૃક્ષેની છાયામાં બેસે છે. ત્યાં કુલપતિ વિમલએાધને વંદન કરી પોતાના સુખનો પ્રશ્ન કરે છે. વિમલબેધ પેાતાની પુત્રી સુમતિને વિવેક સાથે પરણાવવાની વાત કરે છે, અને પ્રવચન નગરીના રાજા અરિહ'તરાયને પ્રસન્ન કરીને એમની પાસેથી કંઇ કાર્યસિદ્ધિ મેળવવા સૂચવે છે. નિવૃત્તિ અતે વિવેક તે પ્રમાણે કરે છે. વિવેક પ્રવચન નગરીમાં વસી અરિહંતરાયની આજ્ઞા મુજબ કાર્ય કરી તેમને પ્રસન્ન કરે છે. અરિહંતરાય વિવેકને પુણ્યરંગ-પાટણ નામની નગરીને રાજા બનાવે છે. વળી સાથે સાથે એને એમ પણ સમજાવે છે કે, જો વિવેક પેાતાની પુત્રી સયમશ્રી સાથે લગ્ન કરશે તે દુશ્મનદળને સહેલાઇથી નાશ કરી શકશે. પરંતુ વિવેક બે સ્ત્રીના પતિ થવાની પેાતાની ઇચ્છા નથી એમ કહે છેઃ
હુ` કમ પર સયમિસિર ? ઈક છઈ આગઈ તેરી; નીદ્ર ન સૂઈ ભૂષ ન જિમઈ, કલિ–ભાગઉ ઘર માહિર ભ્રમઈ. જીણુ ઈનારી દોઈ પરિગ્રહી, દાઈ ભવ વિણઠા તેહુના સહી; મિકીજ ઈ જઈ કિમઈકલત્ર, મનસા હોઈ સહી વિચિત્ર; ઈક આધી ઈક પાછી કરઈ, તિણિ પાપિ નર ગૂડા ભરઇ એક ઘણુ તાં ઘરની મેઢિ, બીજી હુઈ ત વાધી વેઢિ; બિહુ નમન છાચરતુ રુલઈ, પછઈ પછતાવે બલઈ.
દિવસે દિવસે વિવેકના રાજ્યના જેમ જેમ વિસ્તાર અને પ્રભાવ વધતા જાય છે, તેમ તેમ તેના સમાચારથી મેાહ રાજા ક્ષેાભ અનુભવે છે. તે પેાતાના દંભ નામના એક ગુપ્તચર દ્વારા વિવેકની પેાતાના રાજ્ય ઉપર આક્રમણ કરવાની ઈચ્છા જાણી લે છે. એટલે તે પેાતાના પુત્ર કામને પુણ્યરંગ નગરી ઉપર આક્રમણ કરી વિવેક સાથે યુદ્ધ
શ્રી આર્ય કલ્યાણ ગૌતમ સ્મૃતિગ્રંથ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
