________________
258
सामाजिक नवलकथाओ, कनैयालाल मुनशीनी पाटणनी प्रभुता, गुजरातनो नाथ, गोवर्धनराम त्रिपाठीकृत सरस्वतीचंद्र उपरांत बंगाळीमांथी भाषांतर थयेलुं कृष्णनुं जीवनचरित्र वांचवानी तक सांपडी. परिणामे जीवनने एक नवी दृष्टि मळी. '
साहित्यना वांचन अने स्वामी विवेकानंद, रामकृष्ण परमहंस तथा महात्मा गांधी जेवा महापुरुषोना जीवनथी प्रेरित थयेला हरिवल्लभने खादी पहेरवानी टेव पडी. एमनामां स्वावलंबनना गुणो केळवाता गया.
'ए ज अरसा दरमियान संस्कृत भाषा शीखवानुं शरु थयुं.' हरिवल्लभ भायाणी पासे बाळपणना प्रसंगोनुं खूटे नहीं तेटलुं भाधुं छे. तेओ कहे छे : 'मने संस्कृतमां पहेलेथी ज रस हतो. ओमां एक ब्राह्मण गुरु मळी गया. अमणे संस्कृतनां रूपो गोखावीने व्याकरण पाकुं कराव्युं, एटले संस्कृत पहेलेथी ज पाकुं थई गयुं.'
हरिवल्लभ भायाणी संस्कृत विशे वात करे छे त्यारे अनायास ज नंदलाल नामनो मित्र याद आवी जाय छे. आ मित्र विशे वात करतां तेओ कहे छे : 'नंदलालनं संस्कृत अटले सारं हतुं के रजानी चिठ्ठी पण ते संस्कृतमां लखतो. एक वार अनुं माधुं दुःखतुं हतुं त्यारे एणे संस्कृतमां रजाचिठ्ठी लखी के, 'बलवती शिरोवेदना मां बाधते अतः अहं शालायां आगंतुं न शक्तोस्मि' अर्थात् माथु दुःखवाने लीधे हुं शाळामां आवी शकुं तेम नथी. '
आ नंदलालना आग्रहने वश थईने ज हरिवल्लभे मेट्रिकमां संस्कृतनो विषय लीधो. ते समयमां मेट्रिकनां अभ्यासक्रममां संस्कृतनुं धोरण बाणकादंबरीनी कक्षानुं हतुं. एटले जो संस्कृत एकदम पाक्कुं होय तो ज सारा मार्क्स मळे, नहींतर पछी गया कामथी.....
'ए वखते अमने एक विद्वान जैन मुनिनो परिचय थयो. ' भायाणीसाहेब जीवनमां मळेली सुंदर तक विशे बात करी रह्या छे : 'ए मुनिने संस्कृतनुं ऊंडुं ज्ञान हतुं ए महाज्ञानी हता. एथी अमना ज्ञान, ओमनी विद्वत्तानो लाभ लेवा माटे अमे रोजेरोज रिसेसमां अमनी पासे जता. एक ज महिनामां नंदलाल अने हुं दशकुमारचरित शीखी गया. '
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org