Page Text
________________
प्रथमः परिच्छेदः
उत्सौन्दर्यादिषु ॥४४॥ इति वररुचिकृतप्राकृतसूत्रेषु अज्विधिर्नाम प्रथमः परिच्छेदः ।
सौन्दर्य इत्येवमादिषु औकारस्य उकारो भवति । सुन्दरं । (१-५ सू० स्प०) मुजाअणो। (४-१७ पञ्चमः, २-२ यलोपः, २-४२ = ण् , ५-१ ओ) सुण्डो। (२-४३ श् = स् ४-१७ पञ्चमः, ५-१ ओ) कुक्खे. अओ। (३-२९ क्ष = ख , ३-५० द्वि०, ३-५१-खक, २-२ यक्योलोपः, ५-१ ओ) दुव्वारिओ। (३-५२ व = व्व् , २-२ क्लोपः, ५-१ सो)। सौन्दर्य-मौजायन-शौण्ड-कौक्षेयक-दौवारिकाः॥४४॥ । इति भामहविरचितायां प्राकृतप्रकाशव्याख्यायां मनोरमायां प्रथमः परिच्छेदः ।
उत्सौन्दर्यादिषु-सौन्दर्यादिष्वीकारस्य उः स्यात् । सुन्देरं । सुण्डो । पुलोमी । उवविठ्ठअं । मुडिओ । दुआरियो । मुजाणो । कुक्खेअओ ॥ ४४ ॥ इति श्रीवररुचिकृते प्राकृतप्रकाशे म० म० मथुराप्रसादविनिर्मितायां
चन्द्रिकायां प्रथमोऽविधिपरिच्छेदः।
E0G+
. सौन्दर्यादिक शब्दों में औकार को उकार हो। (सौन्दर्यम् ) उक्त सूत्र से सर्वत्र औ को उ होगा। 'ए शय्यादिषु' से एकार। 'तूर्यधैर्य से र्य को रकार। सुन्दरं । (शौण्डः)नं. २६ से श को स। सुण्डो। (पौलोमी) पुलोमी। (औपविष्टकम्) नं. १८ से पकार को चकार । २८ से ष्ट को ठ। ६ से द्वित्व, ७ से टकार । २ से कलोप। ६२ से अनुस्वार। उवविद्य। (मौष्टिकः) पूर्ववत् । मुडिओ। (दौवारिक) औ को उ। नं.२ से वकार-ककार का लोप। ४२ से ओकार। दुवारिओ। (मौआयनः) इससे उकार, नं. २५ से णकार । यलोप । मुआअणो । (कौक्षयकः) औकार को उकार । नं. ३४ सेस को ख । नं. ६ से द्वित्व, ७ से ककार । २ से यकार-ककारलोप । ओत्व । कुक्खेओ।
नोट- नं. (२३) खघयवाहः । (५४) अदातो यथादिषु या। (४) अधो मन. याम् । (६) शेषादेशयोखिमनादौ । (६२) नपुंसके सोर्बिन्दुः। (२४) आदेर्यो जः।(४१) नीडादिषु । (२५) नो णः सर्वत्र । (५२) सुमिसुप्सु दीर्घः। (१८) पोकः। (२८)ष्टस्य । (२) कगचजतदपयवां प्रायो लोपः। (३४) कस्कयां खः ।
sat......."प्रथमेऽन्विधिः परिच्छेदः ।
| SR No. | 091018 |
| Book Title | Prakruta Prakasa |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jagganath Shastri |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | |
| Total Pages | 336 |
| Language | Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 14 MB |