Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हुडदंगी
[ ६७२]
हृदय
% 3D
हड़दंगी, वि. (हिं. हुड़दंग) कुचेष्टित, कुचेष्टक, । हू, सं. पु. ( अनु.) शृगाल-जम्बुक, रावः रुतंकुचेष्टाप्रिय, उपद्रविन्, उद्दण्ड ।
शब्दः ध्वनिः, हूकारः। हत, वि. (सं.) वषट्कृत, सविधि अग्नौ क्षिप्त। |-रव, सं. पुं. (सं.) शृगालः, सृगालः, जम्बु-भुज, सं. पुं. (सं.) अग्निः ।
(म्बू)कः, भूरिमायः। हुताशन, सं. पुं. (सं.) हुतवहः, हुताशः, | हूक, सं. स्त्री. (अनु.) हृद्ग्रहः, हल्लेखः, हृदयअग्निः ।
पीडा, वक्षोवेदना २. पीडा, व्यथा, आतिः हुदहुद, सं. पुं. (अ.) दाघाटः, काष्ठकूटः, | (स्त्री.), वेदना ३. आधिः, सं-परि,तापः, दे. 'कठफोड़ा'।
दुःखं ४. आशंका। हनर, सं. पुं. (का.) कला, शिल्पं २. दाक्ष्यं, हूकना, क्रि. अ. (हिं. हूक ) व्यथ् (भ्वा. आ. कौशलं ३. गुणः, विशिष्टधर्मः ।
से.), पीड ( कर्म.)। -मंद, वि. (फा.) कला, विद् कुशल २. दक्ष, हूड, वि, ( सं. हूण:>) उद्दण्ड, असभ्य, निपुण ३. गुणिन् ।
ग्राम्य २. प्रमत्त, निरवधान ३. मंदबुद्धि, मूछे हुमा, सं. स्त्री. (फा.) कल्पितखगभेदः, ४. दुराग्राहिन् । *राज्यदः, हुमा।
हूण, सं. पुं. (सं.) हूनः, म्लेच्छजातिविशेषः । हरमत, सं. स्त्री. (फा.) आदरः, संमानः।। हूबहू, वि. ( अ.) पूर्णतया तुल्य सम-समानहुर्रा, सं. पुं. ( अं.) हर्षनादः, जयशब्दः, जय- सदृश । जयकारः।
हर, सं. स्त्री. ( अ.) स्वर्-स्वर्ग, वधूः (स्त्री.) हलास, सं. पुं. (सं. उल्लासः) आनंदः, आ- स्त्री, अप्सरस (न.), अप्सरा, दिव्यांगना । हादः २. उत्साहः।
हूल, सं. स्त्री. (सं. शूल:-लं ) दे. 'हूक' (१) हुलिया, सं. पु. ( अ.-यः ) आकारः, आकृतिः (खड्गादीनां ) वेधः, आघातः, प्रहारः, निवे
(स्त्री.) २. आकार-रूपरेखा, विवरणम् ।। शनम् । हल्लड़, सं. पुं. ( अनु, हुल हुल) कोलाहल:, |-देना या मारना, क्रि. स., दे. 'हूलना' । कलकल: २.संक्षोभः, उपद्रवः ३. प्रजाविप्लवः, हलना, क्रि. स. (हिं. हूल ) शस्त्रायं सहसा व्यवस्थाभंगः।
निविश (प्रे.), अप-,व्यध् (दि. प. अ.) हश , अव्य. ( अनु.) शान्तं, मौनं, तूष्णी | २. प्रेर्-प्रणुद्-प्रचल (प्रे.)। (सब अव्य.)।
हूहा, सं. पुं. ( अनु.) किंवदन्ती, जनप्रवादः हस्न, सं. पुं. (अ.) लावण्यं, सौन्दर्यम् । । २. आडंबरः, विजम्भणम् । . -परस्त, वि. ( अ.+फा.) सौन्दयोपासक। हृत, वि. (सं.) नीत, प्रापित २. गृहीत, -परस्ती, सं. स्त्री., सौन्दर्योपासना। आदत्त ३. चोरित, स्तेनित, मुषित । हैं, क्रि. अ. ( हिं. होना ) अस्मि-वते ( लट्, हृत्कंप, सं. पुं. (सं.) हृदय, कंपन-स्फुरणंउत्तम. एक.)।
स्पंदनम् । हैं२, अव्य. (सं. पुं.) आम्, ओम्, तथा २. साधु, हृपिंड, सं. पुं. (सं. पुं. न.) हृदयं, दे.। सुष्ठु ३. अवधानतासूचकशब्दः, हुंकारः। | हृद् , सं. पुं. (सं. न.) हृदयं, दे.। -करना या हूँकारी भरना, क्रि. अ., हुंक | हृदयंगम, वि. (सं.) सम्यक् , ज्ञात-बुद्ध-अवगत २. आमिति उच्चर (प्रे.) ३. अनुमन् (दि. २. करुण, रोमहर्षण ३. सुन्दर, मनोहर । आ. अ.), अनुज्ञा (क्र. उ. अ.) ४. स्वी- हृदय, सं. पुं. (सं. न.) हृद् (नं.), हृत्पिडः डं, अंगी, कृ।
बुक्का, अग्रमांसं २. वक्षस-उरस (न.)३.मनस-हाँ करना, मु., अप-व्यप-दिश् (तु. प. अ.), चेतस् (न.), मानसं, चित्तं ४. सारः, सारांशः, शाठयेन परिह (भ्वा. प. अ.), अस्पष्टं तत्त्वं ५. रहस्यं ६. प्रियजनः, प्राणाधारः (दे. व्याह ।
'दिल', 'कलेजा', 'मन', 'जी')।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |