Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
हिर्स
हिर्स, सं. स्त्री. (अ.) लोभः, तृष्णा, लिप्सा । हिर्सी, वि. (अ. हिर्स) लुब्ध, गृध्नु, लोलुप । हिलना', क्रि. अ. (सं. हल्लनं) चल-चर् (भ्वा. प. से. ), इ-या ( अ. प. अ.), गम् २. सृ-सृप् (भ्वा. प. अ. ) ३. कंप् वेप-स्पंद (भ्वा. आ. से. ) ४. दोलायते ( ना. धा. ) प्रेख (भ्वा. प.से.), इतस्ततः वि-सं, चल ५. ( जले ) प्रविश् ( तु. प. अ.) । सं. पुं. तथा भाव, चलनं, चरणं, अयनं, यानं, गमनं, सरणं, सर्पणं, कंपः, वेपनं, स्पदनं, चेष्टा, चेष्टतं, क्रिया, प्रवृत्तिः, व्यापारः ।
[ ६७० ]
- डोलना, मु., अट्-भ्रम् (भ्वा. प. से. ) २. श्रम् (दि. प. से.), प्रयत् (भ्वा आ. से. ) ।
हिलनेवाला, वि., चर, चल, जंगम, चलनगमन, शील, कंपमान, वेपमान, चेष्टमान, स्पंदमान |
हिला हुआ, वि., चलित, सृत, यात, इत इ. । हिलना, क्रि. अ. (हिं. हिलगना, सं. अधिलग्न ) सुपरिचित-बद्धसख्य-रूढसौहृद् (वि.) जन ( दि. आ. से. ) ।
...Janei
व्यवस्था ६. विचारः, (स्त्री.), विधिः ।
हिलोरना, क्रि. स. (हिं. हिलोर ) तरंगयतिउल्लालयति (ना. धा.), इतस्तत: चलू (प्रे.)विधू (स्वा. उ. से. ) । हिलोल, सं. पुं., दे. 'हिलोर' । हिसाब, सं. एं. (अ.) गणनं-ना, संख्यानं २.आयव्यय-देयादेय,-लेख:- विवरणं ३. गणितं, विद्या ४. अर्ध-मूल्य-मानं प्रमाण ५. नियमः,
होन
मतं ७. रीतिः
- करना या लगाना, क्रि. स., गण् ( चु. ), संख्या ( अ. प. अ. ) ।
- किताब, सं. पुं. (अ.) दे. 'हिसाव (२) । - चलना, मु., व्यवहारः- दानादानं वृत् (भ्वा. आ. से. ) ।
- दार, सं. पुं. ( अ. + का.) अंशिन्, अंशग्राहिन, सह, भागिन् ।
-मिलना, क्रि. अ., परस्परं सख्येन वृत् (भ्वा. आ. से. )-व्यवहृ-अस् ( दोनों भवा. प. अ. ) । हिलमिलकर, मु., सौमनस्येन, सौहार्देन २. सं भूय मिलित्वा ।
दारी, सं. स्त्री, सहभागिता, अंशिता । हींग, सं. स्त्री. [सं. हिंगु ( पुं. न. ) ] र (रा)मठ, बाल्हीकं, जंतु, नं-नाशनं, सूपधूपनं, उग्रगंध, रक्षोनं, जरणं, अगूढगंधम् । ह्रींसना, क्रि. अ. (सं. हेपणं) दे. 'हिनहिनाना' २. दे. 'रैंकना' ।
हिल-मिला, मु., सुपरिचित, गाढसौहृद, बद्ध ही, अन्य. (सं. हिं. ) एव, अवश्यं, केबलं ( सब अव्य. ) ।
सख्य ।
हिलाना, क्रि. स., व. 'हिलना' ( १-२ ) के प्रे. हीक, सं. स्त्री. (सं. हिक्का ) दे. 'हिचकी'
चुकाना या चुकता करना, मु., ऋणं निस्तृशुध् (प्रे.) ।
बंद करना, मु., व्यवहारं त्यज् (भ्वा.प.अ.) । हिस्टीरिया, सं. पुं. (अं.) योषापस्मार:, बातगर्भाशय, उन्मादः, हर्षमोहः । हिस्सा, सं. पुं. ( अ ) विभागः, अंशः
२. वंट:, उद्धारः ३. खंड : डं, एकदेश: ४. अंगं, अवयवः ।
--करना, क्रि. स., अंशू (चु. ), विभज् (भ्वा. उ. अ. ) ।
रूप ।
हिलोर-रा, सं. पुं. ( सं . हिल्लोल: ) उल्लोल:, तरगः, भंगः, ऊर्मि: ( पुं. स्त्री. ) 1 हिलोरे लेना, मु., तरंगायते ( ना. धा. ), तरं हीन, वि. (सं.) वि-रहित, शून्य, वर्जित, गित (वि.) भू ।
वंचित, वियुक्त, अ-, निर्, वि-, (उ. धनहीन = अधन इ. ) २. परित्यक्त, उत्सृष्ट ३ अपकृष्ट, निकृष्ट, नीच, अधम ४. क्षुद्र, तुच्छ ५. कुत्सित, निंद्य, असत्, दुष्ट, कु. ६. दीन, दरिद्र, अकिंचन ७. अल्प, ऊन, स्तोक ।
दुर्गंध: । हीजड़ा, सं. पुं. (देश. ) शं (पं) ड:-ढः, तृतीया प्रकृतिः, क्लीव:, नपुंसकः ।
- जाति, वि. ( सं . ) नीच, वर्ण-जाति २. अपांक्तेय, पतित ।
-यान, सं. पुं. ( सं. न. ) बौद्ध संप्रदायभेदः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |