Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
स्वादिष्ट
- लेना, क्रि. स., आस्वाद (भ्वा. आ. से.), रस् ( चु.) २. ईषत् खादू (भ्वा. प. से. ) । सं. पुं., आस्वादनं, रसनम् । स्वादिष्ट, वि. (सं. स्वादिष्ठ ) सरस, सुरस, रुच्य, रुचिकर ( -री स्त्री. ) स्वादु २. मिष्ट | स्वादीला, वि. (सं. स्वादः > ) दे. 'स्वादिष्ट' । स्वादु, वि. ( सं. ) ‘स्वादिष्ठ' २. मधुर, मिष्ट, ३. मनोश ।
स्वादुता, सं. स्त्री. (सं.) सुरसता, स्वादवत्ता २. मधुरता ।
स्वाधिपत्य, सं. पुं. (सं. न. ) निजप्रभुत्वम् । स्वाधीन, वि. (सं.) दे. 'स्वतंत्र' । स्वाधीनता, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'स्वतंत्रता' । स्वान, सं. स्वाध्याय, सं. पु. (स.) वेदाध्ययनं ताशा. स्त्रानुशीलनं २. अध्ययनं विषयविशेषानु शीलनम् ।
|
[ ६३ ]
स्वाप, सं. पुं. (सं.) निद्रा २. स्वप्नः ३. अज्ञानं ४. निस्पंदता, स्पर्शाज्ञता ।
स्वाभाविक, वि. ( सं . ) स्वभावसिद्ध, सहज, प्राकृतिक, नैसर्गिक, कृत्रिमता, रहित । स्वामित्व, सं. पुं. (सं. न. ) स्वामिता, प्रभुतात्वं स्वाम्यम् ।
स्वामिनी, सं. स्त्री. (सं.) गेहिनी, गृहिणी, गृहपत्नी, कटुम्बिनी, पुरंभी २. ईशित्री, ईश्वरी, स्वत्ववती, अधिकारिणी ३. श्रीराधा । स्वामी, सं. पुं. (सं. मिन) प्रभुः, अधि, -प:पतिः-भूः, ईश्वरः, ईशितृ, परिवृढः, नायकः, नेतृ, आर्यः, पालकः २. गृहपतिः, कुटुम्बिन, गृहिन ३. पतिः, भर्तृ, धवः ४. परमेश्वरः ४. नृपः ५. कार्तिकेयः ६. परिव्राजकोपाधिः । स्वाम्य, सं. पुं. (सं. न. ) स्वामित्वं, प्रभुत्वं, आधिपत्यं, अधिकारः ।
स्वोपार्जित
- परायण, वि. ( सं . ) स्वार्थ- स्वहित-स्वलाभपर-परायण-निष्ठ |
स्वायत्त, वि. ( सं .) आत्मवश, निजाधिकारस्थ | —शासन, सं. पुं. (सं. न. ) स्थानिक स्वराज्यं । स्वाराज्य, सं. पुं. ( सं. न. ) स्वाधीनशासनं २. स्वर्गलोकः ३. ब्रह्मणा तादात्म्यम् । स्वार्थ, सं. पुं. (सं.) निजोद्देश्यं, आत्मप्रयोजनं २. आत्महितं, निजलाभः ३. स्वधनम् । -त्याग, सं. पुं. ( सं . ) निजलाभोत्सर्गः । - त्यागी, वि. (सं.-गिन् ) निजलाभोत्सर्गिन् ।
-परायणता, सं. पुं. (सं.) स्वार्थ- स्वहितस्वलाभ, परता- निष्ठा-बुद्धि:-दृष्टि: ( दोनों स्त्री. ) -साधक, वि. (सं.) दे. 'स्वार्थपरायण' | - साधन, सं. पुं. (सं. न. ) निजहित निर्वहणम् । स्वार्थी, वि. ( सं . थिन् ) दे. 'स्वार्थपरायण' । स्वावमानना, सं. स्त्री. (सं.) स्वावमाननम्, आत्म-भर्त्सना -गह निन्दा | स्वावलंबन, सं. पुं. (सं. न. ) आत्मनिर्भरता,
स्वाश्रयः ।
स्वावलंबी, वि. (सं.- बिन ) आत्मनिष्ठ, आत्माश्रय, आत्मश्रित, स्वाश्रित ।
स्वास,
सं. पुं.
स्वासा, सं. स्त्री. } (सं. श्वासः ) दे. 'साँस'।
स्वास्थ्य, सं. पुं. ( सं. न. ) आरोग्यं, स्वस्थता, कुशलं, नीरोगता, अरोगिता ।
-- कर, वि. (सं.) आरोग्य, प्रद-वर्द्धक । स्वाहा, अन्य. (सं.) हविर्दान, मंत्र:- शब्दः ।
करना, मु. नश् (प्रे.), अपव्यय् (चु. ) २. भस्मसात्कृ । स्वीकार, सं. पुं. ( सं . ) अंगीकारः २. स्वीकरणं, अंगीकरणं, ग्रहणं, आदानं ३. वचनं, प्रतिज्ञा । स्वीकार्य, वि. (सं.) स्वीकरणीय, अंगीकार्य । स्वीकृत, वि. ( सं . ) आदत, अंगीकृत, प्रतिगृहीत, २ प्रशस्त, अनु-सं, मत । स्वीकृति, सं. स्त्री. (सं.) सं.- अनुमति: (स्त्री.), अनुमोदनं २. आदानं, स्वीकारः, प्रतिग्रहः । स्वीय, वि . ( सं . ) स्वकीय, निज, आत्मीय । स्वेच्छा, सं. स्त्री. (सं.) निजाभिलाषः,स्वरुचिः (स्त्री.), स्वच्छंद: ।
- चारी, वि. (सं.) स्वैर, प्रतिनिविष्ट, निरकुश, स्वच्छंद ।
- शुत्यु, सं. पुं. ( सं . ) भीष्म: २. स्वेच्छया मरणम् । वि. (सं.) स्वायत्तनिधनम् । स्वेद, सं. पुं. ( सं . ) धर्मः, निदाघः प्रस्वेदः, स्वेद धर्म, जलं उदकं २. वापः ३. ताप, उष्मन् ४. स्वेदनं ५. धर्मकारकमौषधम् । स्वेदज, वि. (सं.) धर्मजात (जूँ, लीख आदि) । स्वैर, वि. (सं.) दे. 'स्वच्छंद' । स्वोपार्जित, वि. (सं.) आत्म-निज स्वअर्जित - उपार्जित ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |