Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ६३८ ]
सूटा
- केस, सं. पुं. ( अं. ) वेश (ष) कोषः । सूटा, सं. पुं. (अनु. ) ( तमाखुप्रभृतीनां ) धूम - कर्ष:- कृष्टिः (स्त्री.) ।
सूत', सं. पुं. ( सं . सूत्रं ) तन्तुः, डोर:, शुल्बं २. सूत्रं, यज्ञोपवीतं ३. मेखला, कांची । - धार, सं. पुं., दे. 'बढ़ई' |
सूत े, सं. पुं. ( सं. ) वर्णसंकरजातिभेदः, क्षत्रियात् ब्राह्मणीसुतः २ सारथिः, यंतु, क्षत्त, हयंकषः ३. चारणः, वंदिन, वैतालिकः ४. पुरा
वक्तृ, पौराणिकः । [ सूती (स्त्री.) ] वि. ( सं . ) प्रेरित २. उत्पन्न ।
---पुत्र, सं. पुं. ( सं . ) सारथिज: २. सारथिः ३. कर्णः ४. कीचकः । सूतक, सं. पुं. (सं.) जन्माशौचम् २. मरणा शौचम् ३. सूर्य-चन्द्र, -ग्रहणं, उपरागः । सुतली, सं. स्त्री. (हि. सूत) सूत्रं, डोरः, गुणः, रज्जुः (स्त्री.), शुल्वं, शुल्लम् । सूति, सं. स्त्री. (सं.) प्रसूति: (स्त्री.), प्रसवः, जननम् २. सन्ततिः (स्त्री.), सन्तानः । -गृह, सं. पुं. (सं. न. ) दे. 'सूतिकागृह' । मारुत, सं. पुं. ( सं . ) प्रसव - प्रसूति, पीड़ावेदना, सू तिवातः ।
सूतिका, सं. स्त्री. (सं.) सद्य:-नव, प्रसूता,
दे. 'जच्चा' ।
गृह, सं. पुं. (सं. न. ) अरिष्टं, सूतिकागारं प्रसव-सूति गृहं भवनं- आवास:- गेहम् । सूती, वि. (हिं. सूत) कार्पास, कार्पासिक, तूल- तूलक - पिचु-पिचुल, निर्मित- संबंधिन । — कपड़ा, सं. पुं., कार्पासं, फाल, बादरं, तूलांबरम् ।
सूत्र, सं. पुं. ( सं . न. ) तंतुः, डोर:, शुल्वं, शुल्ल २. यश, सूत्रं - उपवीतं ३. प्राचीनमानभेदः ४. रेखा-षा, लेखा ५.मेखला, कांची ६. नियमः, व्यवस्था ७. ससारं संक्षिप्तवचनं ८ कारणं, मूलं ९. संधानं. दे. 'सुराग' ।
— कंठ, सं. पुं. (सं.) ब्राह्मणः २. कपोतः ३. खंजनः, खंजरीटः ।
-कर्म, सं. पुं. [ सं . मनू (न.)] दारुकर्मन, तक्षशिल्पं २. लेपकर्मन, इष्टकान्यासः, वास्तुनिर्माणम् ।
-कार, सं. पुं. (सं.) सूत्र, कर्तृ-प्रणेतृ- रचयितृकृत् ।
सूप
ग्रंथ, सं. पुं. (सं.) सूत्ररूपेण रचितं पुस्तकम् । - धार, सं. पुं. ( सं .) नाटकीयकथासूत्रसूचकः प्रधाननटः, नाट्यशाला व्यवस्थापकः, सूत्रभृत २. तक्षन, रथकारः ३. इन्द्रः [-धारी (स्त्री.) सूत्रधारपत्नी ] |
-पात, सं. पुं. ( सं . ) उपक्रमः, प्र. आरंभः । सूथनी, सं. स्त्री. दे. 'सुत्थन' ।
सूद', सं. पुं. ( फा ) लाभ:, प्राप्तिः (स्त्री.), आय:, फलं, अर्थ: २. वृद्धि: (स्त्री.), वाद्धुष्यं, कला, कायिका, कारिका, कालिका । - खाना, क्रि. स., बार्द्धष्यं ग्रह् (क्. प. से.) । खोर, सं. पुं. ( फा . ) कुशी (शी-पी) द:-दकः, कुसीदिन, वाषिकः, वाषिन्, वृद्ध्याजीवः । खोरी, सं. स्त्री, कुसीदं, कौसी, वृद्धि, - जीवनं जीविका ।
-दर सूद, सं. पुं. ( फा . ) चक्रवृद्धि: (स्त्री.) । - पर देना, क्रि. स., कुसीदं कृ । - पर लेना, क्रि. स., वृद्ध्या ऋणं ग्रह् । -बट्टा, सं. पुं., हानिला मौ, आयापायौ । बे, वि., वृद्धि-कला, -रहित २. निष्फल, व्यर्थ ।
सूद, सं. पुं. (सं.) पाचकः, सूपकारः २. व्यं. जनं, दे. 'भाजी' ३. सारथ्यं ४ अपराधः ५. पापम् ।
सूदन, वि. (सं.) नाशक, घातक । सूदी, वि. (फ़ा. ) सवार्द्धष्य, सकल ( दत्त आदत्तं वा ) ।
सूना, वि. (सं. शून्य) निर्जन, विजन, विविक्त, जन-हीन- शून्य २. रिक्त, -विरहित, -हीन, वशिक, तुच्छ, निर्- । सं. पुं. ( सं. न. ) एकांतः, विविक्तं, निर्जनस्थानम् ।
- पन, सं. पुं., शून्यता, विजनता, विविक्तता २. रिक्तता ३. एकांतः ।
सूनु, सं. पुं. (सं.) पुत्रः २. अनुज: ३. दौहित्रः ।
सूप', सं. पुं. ( सं. शूर्प :- पै) प्रस्फोटनं- नी, कुल्यः, सूर्पः ।
सूप, सं. पुं. (सं., मि. अं. सूप ) पक्व सिद्ध, दाली-लि: (स्त्री.) २. दालीरसः ३. सरसं व्यंजनं ४, सूदः ।
-कार, सं. पुं. (सं.) सूदः, औदनिकः, आंसिकः, पाच (कु) कः, भक्ष्यंकारः ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |