Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
साफल्य
सामान्यतः
— करना, किं. स., प्रक्षल् ( चु. ), प्र-सं, मृज् (अ. प. से., प्र. ), धाव् (भ्वा. प. से., चु. ), निर्णिज् ( जु. उ. अ. ) २. शुध् ( प्रे. ), पू ( क्रू. उ. से. ), पवित्रीकृ ३. ( ऋणादिकं ) निस्तृ-शुभ् (.)-अपाकृ ।
निष्कलंकं निरपवादं २ प्रच्छन्नं निभृतं । सामग्री, सं. स्त्री. (सं.) उपकरणजातं, संभार:, ३. हानि-क्षति विना ४ अत्यंतं नितांत साधनसमूहः, आवश्यकद्रव्याणि ( न. बहु. ) ४. निराहारम् । २. परिच्छदः, उपस्करः । सामग्र्य, सं. पुं. ( सं. न. ) समग्रता, पूर्णता, समष्टिः (स्त्री.) २. अनुचर -सेवक, वर्ग:समुदाय: ३ उपकरणसंग्रहः ४. कोष: ५. परिच्छदः, उपस्करः ।
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ]
६१७
- गो, वि., स्पष्ट यथार्थ, भाषिन् वादिन् । — गोई, सं. स्त्री. स्पष्ट यथार्थ, -भाषिता-वादिता । - दिल, वि. ( अ. + फ़ा. ) ऋजु, सरल, निष्कपट |
साना, सं. पुं शिरोवेष्टनम् ।
- साफ़, अव्य. स्पष्टतः प्रकटम्, प्रकाशम्, स्फुटं व्यक्तम् ( सब अव्य.) । साफल्य, सं. पुं. ( सं. न. ) सफलता, दे.
२. लाभः ।
साफी, सं. स्त्री. ( अ. साफ़ ) गालनी । साबन, सं. पुं., दे. 'साबुन' ।
( अ. साफ़ ) उष्णीषः-षं,
साबर, सं. पुं. (सं. शंबर : ) मृग-भेद: २. शंबरचर्मन् (न.) ३. वातमृगचर्मन् (न.) । साबिक, वि. ( अ. ) पुराण, पुरातन, पूर्व, प्राचीन, प्राक्तन ।
साबिका, सं. पुं. ( अ ) व्यवहारः, संबंध: २. परिचयः ।
साबित, वि. (अ.) प्रमाणित, सिद्ध दे. | साबु (बूत, वि. (फ्रा. सबूत ) संपूर्ण, समस्त, पूर्णाग २. निर्दोष ३. स्थिर । साबुन, सं. पुं. (अ.) *फेनलं, स्वफेनम् । साबूदाना, सं. पुं. दे. 'सागूदाना' । सामंजस्य, सं. पुं. (सं. न.) औचित्यं, योग्यता २. उपयुक्तता ३. अनुकूलता ४. आनुकूल्यं, आनुरूप्यम् ।
सामंत, सं. पुं. (सं.) वीरः, भटः, योधः, २. नायकः, गणाधिपतिः ३. क्षेत्र, पति: स्वामिन् ।
साम, सं. पुं. [सं. मनू (न.)] सामवेदः २. गेयवेदमंत्रः ३. प्रियवाक्यादिभिः सांत्वनं, मधुर भाषणं ४. उपायभेद: ( राजनीति ) । - वेद, सं. पुं. ( सं . ) आर्याणां प्रसिद्धो धर्मग्रंथविशेषः ।
सामक, सं. पुं., दे. 'साँवाँ' ।
सामना, सं. पुं. (हिं. सामने ) अग्र-पूर्व, भागः, मुखं २. सं ( समागमः, संमिलनं, दर्शनं, सांमुख्यं ३. विरोधः, विपक्षता । —करना, क्रि. स., वि-प्रतिरुधू (रु. उ. अ. ), प्रत्यव-स्था (भ्वा. आ. अ.), बाबू (भ्वा. आ. से. ) ।
सामने, क्रि.वि. ( सं . संमुखे ) अग्रतः, अग्रे, पुरः, पुरतः, समक्षं, अभि-सं, मुखं मुखे २ उपस्थितौ विद्यमानतायां ३. तुलनायां, प्रतियोगितायां, विरुद्धम् । -आना या - होना, क्रि. अ., अभि-सं, मुखी भू, संमुखं स्था ( स्वा. प. अ. ) ।
-
- करना क्रि. स., अग्रे - पुरतः स्था ( प्रे. ), समक्षं नी (भ्वा. प. अ. ) ।
- से, क्रि. वि., अग्रतः, पुरस्तात्, पुरतः । आमने -, क्रि. वि. (अन्योन्यस्य ) संमुखं-खे, मुखामुख, प्रतिमुखम् ।
सामयिक, वि. (सं.) कालिक [-की (स्त्री.) ] काल-समय, -विषयक २. सांप्रतिक, इदानींतन, आधुनिक, वर्तमान ३. समयोचित, कालानुरूप । - पत्र, सं. पुं. (सं. न. ) समाचारपत्रं, दे. । सम, वि. (सं.) समकालीन, दे. । सामर्थ्य, सं. पुं. स्त्री. (सं. न. ) वीशक्तिः (स्त्री.), योग्यता, कार्यक्षमता २. बलं, शक्तिः (स्त्री.) ३. तेजस् (न.), पराक्रम: ४. शब्दसंबंध: ( व्या.) ।
सामाजिक, वि. (सं.) सामुदायिक, समाजजनसंघ, संबंधिन्, समाज । सामान, सं. पुं. ( फ्रा.) दे. 'सामग्री ' (१-२ ) । यंत्राणि, उपकरणानि ( दोनों न. बहु . ) ४. दे. 'प्रबंध' ।
सामान्य, वि. ( सं . ) दे. 'साधारण' । सं. पुं. (सं. न.) सादृश्यं, समानता २. साधारण, धर्म:गुण: (वैशेषिक) ३. अर्थालंकार - भेदः (सा.) । -निता, सं. स्त्री. ( सं . ) वेश्या, वारांगना । सामान्यतः, क्रि. वि. (सं.) दे. 'साधारणतः' ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |