Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सराप
[ ६०७ ]
ग्रहः,
सराप, सं. पुं. (सं. शापः ) अभिशाप:, आक्रोश:, । अकरणि:- अजीवनि :- अजननिः (स्त्री.), अवनिग्रहः । - देना, क्रि. स., अभि., शप् (भ्वा. उ. अ. ), अभिशंस् (भ्वा. प. से. ), आक्रुश् (भ्वा. प. अ. ), शापं दा । सरापा हुआ, अभिशप्त ।
वि., अभि-शप्त, आक्रुष्ट,
सरान, सं. पुं. ( अ. सर्राफ ) सुवर्णाजीविनू, कनकवणिज् २. टंक - नाणक, परिवर्तकः
३. श्रेष्ठिन्, कुसीदिकः । सराना, सं. पुं. ( अ. सर्राफ ) सुवर्णव्यवसायः, रत्नवाणिज्यं २. सुवर्णाजीवि, निगम:हट्ट : ३. धनागारं, दे. 'बैंक' । सराफ़ी, सं. स्त्री. (हिं. सराफ़ ) दे. 'सराफ़ा' (१) २. वर्णमालाभेदः, दे:. 'महाजनी ' ३. टंकपरिवर्तन-शुल्कः ।
सराबोर, वि., दे. 'लथपथ ' । सराय, सं. स्त्री. (फ़ा.) पांथगृहं, पथिकशाला, दे. 'मुसाफिरखाना' २. गृहम् ।
स्वार्थपरायणः ।
- का कुत्ता, मु., -की भठियारी, मु., निर्लज्जा कलहप्रिया च नारी ।
सरावन, सं. पुं. (सं. सरणं > ) मत्यं, कोटि(टी) श: ।
सरासर, क्रि. वि. ( फा . ) सर्वथा, पूर्णतया, सामस्त्येन २. साद्यंतं ३. साक्षात्, प्रत्यक्षम् । सराहना, क्रि. स. ( लाघनं ) लाघ् (भ्वा. आ. से. ), प्रशंसू ( भ्वा. प. से. ), ईड ( अ. आ. से. ), स्तु ( अ. प. अ.) कृत (चु.), नू ( तु. प. से. ) । सं. पुं. तथ भाव, प्रशंसा, श्लाघा, स्तवः वनं, कीर्तनं नुतिः स्तुतिः ( श्री. ) ।
सराहनीय, वि, (सं. श्लाघनीय) स्तुत्य, प्रशस्य, प्रशंसनीय २. उत्तम, श्रेष्ठ । सराहनेवाला, सं. पुं., प्रशंसकः, स्तावकः,
सर्ग
कफ, सं. पुं. ( सं . ) नदी-तदिनी सरित, - फेनः- डिंडीरः कफः |
नावकः ।
सरि, सं. स्त्री. (सं.) निर्झरः, उत्सः प्रपातः २. जल-धारा, यन्त्रम् । (हि. ) नदी २. माला ३. समता । दि. तुल्य, सदृश । अन्य पर्यन्तम्, अवधि, आ ।
सरित् सं. (स्त्री.) निम्नगा नदी दे. २. सूत्रम्
३. दुर्गा ।
- पति, सं. पुं. ( सं . ) सागरः, समुद्रः । सुत, सं. पुं. ( सं . ) भीष्मः, गांगेयः । सरिता, सं. स्त्री. दे. 'सरित' ।
सरिश्ता, सं. पुं. ( फा . तह ) अधिकरणं, न्यायालयः, दे. २. शासन, विभागः ३. कार्या
लयः ।
सरिश्तेदार, सं. पुं. (फ़ा-तहूदार ) शासन-, विभागाध्यक्षः, *पंजिकाध्यक्षः । सरिस, वि. (सं. सदृश, दे.) । सरीखा, वि. ( सं. सदृक्ष ) सदृश, दे. | सरीसृप, सं. पुं. (सं.) सर्पणशीलो जंतुः २. अहिः, सर्पः ।
सरूप, वि. (सं.) साकार, रूप, युक्त-अन्वित २. सदृश, तुल्य ३. सुंदर ।
सरूर, सं. पुं. (फ़ा. सुरूर ) आनंद:, उल्लासः २. ईषन्म (मा) दः, आमत्तता ।
सरे दस्त, क्रि. वि. ( फा . ) इदानों, अधुना २. वर्तमाने, अस्मिन् काले ।
सरे बाज़ार, क्रि. वि. ( फा . ) सर्व, समक्षंसंमुखं २. प्रकाशं प्रकटं, व्यक्तम् । सरेस, सं. पुं. (फ़ा. सरेश ) संश्लेषकद्रव्यभेदः, * श्लेषः ।
सरो, सं. पुं. (फ़ा. सर्व ) *सरुः, वृक्षभेदः । सरोकार, सं. पुं. (का.) संबंध:, संपर्क: २. अर्थः, प्रयोजनम् ।
1
सरोज, सं. पुं. ( सं. न. ) पद्मं, कमलं, दे. सरोजिनी, सं. स्त्री. (सं.) कमलिनी, पद्मिनी, मृणालिनी २. पद्मवनं ३. कमलम् । सरोता, सं. पुं. (सं. सारपत्रं > ) *पूग, कर्तनीछेदनी ।
सरोरुह, सं. पुं. (सं. न. ) सरोजं, कमलं, दे. । सरोवर, सं. पुं. ( सं . ) दे. "सर" । सरोष, वि. (सं.) सकोप, रुष्ट, क्रुद्ध । सरोसामान, सं. पुं. ( फा. सर+व+ सामान) सामग्री, परिच्छदः ।
सरोही, सं. स्त्री. ( देश. ) राजस्थानप्रदेशे पुरविशेषः २. ( तत्र निर्मितः ) खड्गः । सर्कस, सं. पुं. ( अं. ) ( पशु-) क्रीडा, अंगणं(नं.)- रंग:-मण्डलम् ।
|
सर्ग, सं. पुं. (सं.) (काव्यादीनां ) अध्यायः, परिच्छेदः, प्रकरणं २. सृष्टि:जगदुत्पत्तिः
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |