Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
संगठन
[ 5 ]
संवाराम
- तराश, सं. पुं. ( फा . ) मूर्ति प्रतिमा, कारः । संगृहीत, वि. (सं.) संचित, समाहृत, एकत्रीकृत आश्मिकः, औपलिकः । २. संकलित, परिसंख्यात । संग्रह, सं. पुं. ( सं .) सञ्चय:-यनं, संग्रहणं, समा, हार:-हृतिः (स्त्री.) - हरणं, संकलनं, राशी - एकत्री, करणं २ संग्रहग्रंथ: ३. संक्षेपः ४. मुष्टि: (पुं. स्त्री. ) ५. निग्रहः, संयमः ६. रक्षा ७. बद्धकोष्ठः, दे. 'कबज' ८. स्वीकृति: (स्त्री.) ९. ग्रहणम् ।
संग्रहणी, सं. स्त्री. (सं.) ग्रहणी (अजीर्णभेदः) । संग्रहणीय, वि. (सं.) संचेतव्य, संचयनीय, नित्रेय |
- तराशी, सं. स्त्री, मूति- प्रतिमा, निर्माणम् । - दिल, वि. (सं.) पाषाण कठोर, हृदय, निर्दय । - दिली, सं. स्त्री, निर्दयता, निष्करुणता । - मर्मर, सं. पुं. (फ्रा. + अ.) राजाश्मन् (पुं.), मणिशिला, मर्मर, उपलः-प्रस्तरः ।
- मूसा, सं. पुं. (फ़ा.) *मूषोपल:, *मूषाश्मन् ( कृष्णश्लक्ष्णप्रस्तरभेदः) ।
संगठन, सं. पुं. (सं. सं+हिं. गठना ) संघटनं-ना, संव्यवस्थानं, संविधानं, दे. 'संघटन' २. संस्था, संघः ३. ऐक्यं, संधिः, सं, हतिः (स्त्री.) योगः-गमः ।
संगठित, वि. (हिं. संगठन) संघटित, संविहित,
संव्यवस्थापित ।
संग्राम, सं. पुं. (सं.) रणं, आहवः, युद्धं, दे. ।
संगत, सं. स्त्री. (सं. न. ) दे. 'संग' ( २ ) । —तुला, सं. स्त्री. ( सं . ) युद्धपरीक्षा । २. सहचरः, संगिन ३. मैथुनम् । -भूमि, सं. स्त्री. ( सं . ) युद्धक्षेत्रम् । —त्यु, सं. स्त्री. (सं. पुं.) वीरगति: (स्त्री.),
रणमरणम् ।
-करना, क्रि. अ., दे. 'संग करना' । संगतरा, सं. पुं. (पु.) (वृक्ष) नारंगः, नागरंगः, ऐरावतः । (फल) नारंग इ., दे. 'नारंगी' । संगति, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'संग' ( १-२ ) । ३. मैथुनं ४. संबन्ध: ५. संवाद:, विरोधाभाव:, आनुरूप्यं ६. ज्ञानं ७. युक्ति: (स्त्री.) । संगती, सं. पुं. (सं. संगतं > ) सहचरः, मित्रं, सहायः ।
संघ, सं. पुं. (सं.) सभा, समाज:, समितिः (स्त्री.), गोष्ठी, परिषद् - संसद् (स्त्री.) २. समूहः, गणः, वृंद, दल ३. प्राचीन प्रजातंत्रभेद: ४. बौद्धश्रमणसमाजः ५. विहार:,
संगम, सं. पुं. (सं.) दे. 'संग' ( १-२ ) । ३. वेणी- णि: (स्त्री.) सरित, संयोग: समागम:-मेलकः ४. मैथुनं ५. ग्रहयोग : ( ज्यो. ) । संगर, सं. पुं. (सं.) युद्धं २. प्रतिज्ञा ३. नियमः ४. आपद् (स्त्री.) ५. अंगीकारः ६. विषम् । संगसार, सं. पुं. ( फा . ) *उपलभारः, प्राणदंडभेद: । वि., नष्ट, ध्वस्त ।
संगिनी, सं. स्त्री. (हिं. संगी) सहचरी, सहगामिनी २. पत्नी ।
संगी, सं. पुं. (हिं. संग ) सहचरः, सहायः २. मित्रं ३ बन्धुः ।
संगीत, सं. पुं. ( सं. न. ) प्रेक्षणार्थं नृत्यगीतबाधम् ।
- शास्त्र, सं. पुं. (सं. न. ) गंधर्व, विद्या वेद: । संगीन, सं. स्त्री. ( फा . ) * नान्यस्त्रसंगिनी । अश्म पाषाण, मय-रचित २. स्थूल ३. स्थायिन, दृढ ४. घोर, विकट ५. संकीर्ण ।
वि.,
संग्रहालय, सं. पुं. ( सं . ) अद्भुतालय: । संग्रहीता, वि. (सं.-तृ ) संग्राहक, संग्रहिन्, संचेतृ, संचयिन् ।
मठः ठम् ।
- चारी, वि. (सं.-रिन ) गण-यूथ, गामिन् । सं. पुं., मीनः ।
-शासन, सं. पुं. (सं. न. ) *संयुक्त तंत्रम् । संघटन, सं. पुं. (सं. न. ) दे. 'संगठन ' (१-३) ४. निर्माणं, रचनं ५. घटना, रचना | संघट्टन, सं. पुं. (सं. न. ) संघर्ष:- र्षण २. सं. घट्टः, संमर्दः ३. रचना, घटना ४. संमिलनं, संयोग: ५. दे. 'संगठनम्' ।
संघर्ष, सं. पुं. (सं.) संघृष्टि: (स्त्री.), सं-अभिआ-घर्ष:-र्षणं, आ-वि, घट्टनं, परस्पर, घर्षणंमर्दनं २. प्रतिस्पर्द्धा, विजिगीषा, प्रतियोगिता, अहमहमिका ३. सं, घट्ट:-मर्दः ४. युद्धम् । संघर्षण, सं. पुं. (सं. न. ) दे. 'संघर्ष' । संघात, सं. पुं. (सं.) समूहः वृंद २. हननं, वधः ३. आघात: ४, निविडसंयोगः ५. आवासः । संघाती, सं. पुं. ( सं. संघाः > ) सहचरः, मित्रम् | संघाराम, सं. पुं. (सं.) आश्रमः, मठः-ठम् ।
विहारः,
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |