Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
शरासन
[ ६६ ]
शरीअत, सं. स्त्री. (अ.) दे. 'शरअ' (२,५) । शरीक, वि. (अ.) संमिलित । सं. पुं., सहचर:- कारिन् - योगिन् २. सह भागिन्, अंशिन, अंशग्राहिन् ३. सहाय:-यकः ४. सजातीयः, सजातिः ।
शरासन, सं. पुं. ( सं. न. ) शरास्यं, शरावापः शर्म, सं. स्त्री. ( फा . ) दे. 'लज्जा' २. संकोचः,' दे. 'धनुष' । दे. 'लिहाज ' ३. मानः, प्रतिष्ठा ! -से गड़ना या पानी पानी होना, मु., अत्यर्थं लज्जू ( तु. आ. से. )-त्रप् (भ्वा. आ. से.), लज्जानतास्य (वि.) भू । शर्मसार, वि. ( फा . ) लज्जाशील २. होण, लज्जित |
|
शरीफ़, सं. पुं. (अ.) अभिजातः, कुलीनः, आर्यः, सुप्रतिष्ठः, भद्रजनः, सज्जनः । वि. (अ.) सभ्य, शिष्ट, सदाचारिन् २. कुलीन, अभिजात, अभिजनवत् ३. पवित्र, निर्दोष । शरीफ़ा, सं. पुं. (सं. श्रीफलं > ) ( फल ) सीताफल, वैदेहीवल्लभं, गंडगात्रं, कृष्ण बहुबीजम् । (वृक्ष) सीताफल : इ. पुं. रूप । शरीर', सं. पुं. (सं. न. ) कायः, देह: -हं, कलेवर:- रं, गात्रं, अंगं, क्षेत्रं, विग्रहः, संहननं, वपुस् (न.)। मूर्ति:-तनु:-नूः (स्त्री.) पुरं, चतुःशाखं, पिंड, स्कन्धः, पंजरः, इन्द्रियायतनं, पुद्गलः, करणम् ।
- त्याग, सं. पुं. (सं.) देहपातः, मृत्युः । -रक्षक, सं. पुं. (सं.) अंगरक्षकः, *तनुत्रः । - शास्त्र, सं. पुं. (सं. न. ) शरीर विज्ञानम् । - संस्कार, सं. पुं. (सं.) गर्भाधानादयः षोडश संस्काराः २. कायशुद्धिः ( (स्त्री.), देहपरिष्कारः ।
शरीर, वि. (अ.) दे. 'शरारती' । शरीरांत, सं. पुं. ( सं . ) देहपात: निधनम् । शरीरी, सं. पुं. (सं.-रिन ) शरीरवत्, देहिन २. जीवः, आत्मन् ३. प्राणिन्, जंतुः । शर्क, सं. पुं. (अ.) प्राची, पूर्वदिशा । शर्करा, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'शंकर' २. सिकताकणः ३. अश्मरी, दे. 'पथरी' ३. अष्ठीला:पाषाण कला: ( बहु . ) ४. क ( ख ) पर: । शर्के, वि. ( अ. शर्क > ) प्राच्य, पूर्वीय ।
शर्त, सं. स्त्री. (अ.) पण, ग्लह : २. संकेत:, समयः, नियमः । करना, बाँधना या लगाना, मु., पण ( भ्वा. आ. से. ), ग्लह् (भ्वा. चु. उ. से. ) २. समयं नियमं कृ |
बिला, क्रि. वि., समयं नियमं विना । शर्तिया, क्रि. वि. ( अ. ) ग्लन, पणेन, ग्लहपण - पूर्वकं २. निस्संशयं, निस्सन्देहम् । वि., अमोघ, अवंध्य ।
शव
शर्मा, सं. पुं. (सं. शर्मन ) ब्राह्मणोपाधिभेदः । शर्माना, क्रि. अ. तथा क्रि. स. ( फ्रा. शर्म ) दे. 'लज्जित होना' २. दे. 'लज्जित करना' । शर्माशर्मा, क्रि.वि. (का. शर्मा ) लज्जया, हिया । शर्मिंदगी, सं. स्त्री. ( फा . ) लज्जा, त्रपा, व्रीडा |
- उठाना, मु., दे. 'लज्जित होना' । शर्मिंदा, वि. ( फा . ) लज्जित, व्रीडित, त्रपित । शर्मीला, वि. (फ़ा. शर्म ) लज्जावत्, सलज्ज, दे. 'लज्जाशील' । शर्वरी, सं. स्त्री. (सं.) निशा, रात्री, ३. ‘रात' । - नाथ, सं. पुं. (सं.) शर्वरीदीपः, चन्द्रः । शलग़ (ज) म, सं. पुं. (फ़ा.) शिखा, मूलं-कंदः, गृञ्जनम् ।
शल (र)भ, सं. पुं. (सं.) पत्रांकः-गः, पतङ्गः, फडिगा, शिरिः, दे. 'टिड्डी' २. पतंगः दे. 'पतंगा' | शलाका, सं. स्त्री. (सं.) धातुकाष्ठादिनिर्मिता यष्टिका, दे. 'सलाख' २. बाणः ३. अस्थि (न.) ४. तृणं ५. शारिका ६. कज्जलशलाका ७. अक्षः, देवनः ८. दीपशलाका । शल्य, सं. पुं. (सं.) मद्रराजः, माद्रीभ्रातु २.३. बिल्व-लोभ, वृक्षः ४. सीमा ५. शलाका ६. शलल:- ली, शल्यकः ७. मीनभेदः (सं.न.) कुंतः, प्रासः २ इषुः, बाणः ३. कंटकः-कं ४. पीडाकारणं ५. दुर्वाक्यं ६. पापं ७. कष्टं ८. विषं ९. अस्थि ( न. ) १०. अस्त्रचिकित्सा ११. शंकुः ।
कर्ता, सं. पुं. (सं.-र्तृ) दे. 'सर्जन' ।
- क्रिया, सं. स्त्री. (सं.) दे. 'सर्जरी' । शव, सं. पुं. (सं. पुं. न.) कुणपः, क्षितिवर्द्धनः, मृतकः-कं, प्रेतम् ।
- दाह, सं. पुं. (सं.) अंत्येष्टि - मृतक - संस्कारः । - यान, सं. पुं. (सं. न. ) शवरथः खाटी - टिका, खोटः, काष्ठमल्लः, दे. 'अरथी' ।
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |