Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
मैथिली
मैथिली, सं. स्त्री. (सं.) वैदेही, जानकी । मैथुन, सं. पुं. (सं. न. ) रतं, सुरतं, रतिक्रिया - क्रीडा, महासुखं, क्रीडारत्नं, अब्रह्मचर्यक, निधुवनं, धर्षितं, संभोगः ।
[ ४८४ ]
मोटा
- विद्या, सं. स्त्री. (सं.) वेदांतशास्त्रम् | मोगरा, सं. पुं. (सं. मुद्गरः) अतिगन्धः गंधराज:- सारः, विट, प्रियः, जन-मृग, इष्टः २. दे. 'सुँगरा' ।
करना, क्रि. स., सुरतं आतनू (त. प. से. ), मोघ, वि. ( सं . ) व्यर्थ, निष्फल | संभोगं रतिक्रीडां कृ, महासुखं अनुभू । मैदा, सं. पुं. ( फा . ) समिता, अपूप्यः, अट्टसारः । मैदान, सं. पुं. (फ़ा. ) सम-भूमि: ( स्त्री: ) स्थल-स्थली प्रदेशः, उपशल्यं २. क्रीडा,भूमिः क्षेत्रं ३. युद्धभूमिः, रणक्षेत्रम् । -मारना, मु., वि-परा-जि ( भ्वा. आ. अ. ), दे. 'जीतना' ।
मैन, सं. पुं. (सं. मदनः) कामदेवः २. दे. 'मोम' ।
मैनफल, सं. पुं. (सं. मदनफलं ) श्वसन-छर्दनशल्य-करहाटक, फलं २. (वृक्ष) मदनः, श्वासनः छर्दनः, शल्यः । मैनसिल, सं. पुं. ( सं . मनःशिला ) नैपाली, मनोज्ञा, शिला, कुनटी, दिव्यौषधिः (स्त्री.), नागजिह्निका, कल्याणिका । मैना, सं. स्त्री. (सं. मदना ) शा (सा) रिका, चित्रलोचना, कुणपी, मधुरालापा, मेधाविनी, गो, किराटा - किराटिका, कलहप्रिया । मैनाक, सं. पुं. (सं.) हिमवत्सुतः, सु-हिरण्य
नाभः ।
मैया, सं. स्त्री. (सं. मातृका ) दे. 'माता' । मैल, सं. स्त्री. (सं. मलिन > ) दे. 'मल' ( १-२ ) । ३. दोषः, विकारः । -खोरा, वि. (हिं. + फ़ा.) मल, गोपिन -गोप्तृ । सं. पुं., अन्तर्वस्त्रं वसनं वासस् (न.) २. दे. 'साबुन' ।
हाथ की, मु., तुच्छवस्तु (न.), क्षुद्रद्रव्यम् । मैला, वि. ( सं . मलिन ) दे. 'मलिन' । सं. पुं., दे. 'मल' ( १ - ३ ) ।
करना, क्रि. स., आविलयति-मलिनयति ( ना. धा. ), पंकिली-मलिनीकृ ।
— होना, क्रि. अ., आविली- मलिनीभू, कलुष-पंकिल (वि.) जन् ( दि. आ. से. ) । -कुचैला, वि., अति-आविल-कलुष-मलिन । मों, सं. स्त्री. दे. 'मूंछ'। मोंदा, सं. पुं. (सं. मूर्द्धन् > ) *शरकांडपीठं २. भुजमूल स्कंध, प्रदेशः । मोक्ष, सं. पुं. (सं.) दे. 'मुक्ति' ।
मोच, सं. स्त्री. (सं. मुच् > ) संधि, व्याक्षेप:व्यावर्तनं, स्नायुवितानः । आना या निकलना, किं. 3T., संधि: व्याक्षिप ( कर्म. ) व्यावृत् (भ्वा. आ. से. ), स्नायुः वितन (कर्म) । मोचक, सं. पुं. (सं.) मुक्तिदः २. सन्न्यासिन ३. कदली ।
मोचन, सं. पु. ( सं. न. ) मोक्षणं, मुक्तिदान, बंधनभंजनं, मुक्तिः (स्त्री.) । वि., मोचक मोक्षक, मुक्तिप्रद ।
मोचना, सं. पुं. ( सं. मोचन > ) *मोचन:, * बालोत्पाटनः २. मुचुटी, लोहकारोपक
रणभेदः ।
मोचरस, सं. पुं. (सं.) मोच, स्राव :- सार:निर्यासः, शाल्मलीवेष्टः, सुरसः । मोची, सं. पुं. (सं. मुच् > ) चर्मकार:, पादूकारः- संधायकः ।
मोज़ा, सं. पुं. (फ्रा.) अनुपदीना, चरणावरणं, . 'जु' । मोजिज़ा, सं. पुं. (अ.) चमत्कार:, कौतुकं, आश्चर्यम् ।
मोट, सं. स्त्री. दे. 'गठरी' | मोटन, सं. पुं., (सं. न. ) पेषणं, चूर्णनं, मर्दनं, खण्डनम् ।
मोटर, सं. पुं. ( अं.) चालक-प्रवर्तक, -यंत्रम् | -कार, सं. स्त्री. ( अं.) चित्र-तैल, रथः, *मोटरम् ।
खाना, सं. पुं., मोटरागारम् ।
- ड्राइवर, सं. पुं., मोटरचालकः । — बस, सं. स्त्री. *मोटर, बसम् । -बोट, सं. स्त्री. *मोटरनौका |
- साइकिल, सं. स्त्री. *मोटरसाइकलम्, * फटफटिया ।
मोटा, वि. (सं. मुष्टि > ? ) पीन, पीवर, पुष्ट, पुष्टांग (-गी स्त्री.), स्थूल, स्थूलदेह, मेदस्विन २. घन, निविड़, सांद्र, गाढ, स्थूल ३. कणमय, कुपिष्ट, ४. अप, निकृष्ट, हीन, गर्ह्य ५. कुरूप
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 091001 |
| Book Title | Adarsha Hindi Sanskrit kosha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramsarup |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1979 |
| Total Pages | 831 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 15 MB |